5.2: Crises tijdens de Koude Oorlog

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

rechtstaat

showprocessen

persvrijheid

doodstraf en concentratiekampen

vrijheid van meningsuiting

vrije markteconomie

planeconomie

Sovjet-Unie

Verenigde Staten

democratie

dictatuur

Communisme

Kapitalisme 

Wanneer een ander land veel invloed heeft in een bepaald gebied.

1. kapitalisme
2. invloedssfeer
3. amerikanisering
4. lidstaat

Sleep het land naar de juiste invloedssfeer.

Verenigde Staten

Sovjet-Unie

Nederland

Oost-Duitsland

West-Duitsland

Polen

Frankrijk

Hongarije

Tsjechoslowakije

Italië

België

Joegoslavië

de politiek waarmee de VS wilde voorkomen dat het communisme zich zou uitbreiden.

1. kapitalisme
2. satellietstaat
3. containment
4. bondgenoten

5.2: Crises tijdens de Koude Oorlog

De Koude Oorlog zorgt voor een aantal crises in de wereld, zoals de Hongaarse Opstand, de bouw van de Berlijnse Muur, de Cubacrisis en de Praagse Lente. Uiteindelijk komt er aan het begin van de jaren ’90 een einde aan de Koude Oorlog.

Leerdoelen 5.2

2A: Je kunt uitleggen hoe de wapenwedloop tijdens de Koude Oorlog voor wederzijdse afschrikking zorgde.

2B: Je kunt beschrijven hoe de Koude Oorlog verliep aan de hand van de Hongaarse Opstand, de Berlijnse Muur, de Cubacrisis en de Praagse Lente.

2C: Je kunt verklaren wat de oorzaken zijn voor het einde van de Koude Oorlog.

2D: Je herkent de belangrijkste personages uit de Koude Oorlog: John F. Kennedy, Nikita Chroesjtsjov, Ronald Reagan en Michaïl Gorbatsjov.

Wapenwedloop 

• SU: Wij hebben ook atoombom!
• Angst voor echte oorlog neemt toe, dus ook angst om achter te lopen op de tegenstander
• Wederzijdse afschrikking omdat wraak verschrikkelijk zou zijn; genoeg wapens om wereld te vernietigen

Hongaarse Opstand 

• Chroestsjov volgt Stalin op (1953)
• Minder streng beleid; mensen vrijgelaten, einde terreur en persoonsverheerlijking
• Opstand in Hongarije (1956):Wens voor minder streng communistische regering
• Reactie SU: Dertigduizend soldaten slaan opstand neer

Berlijnse Muur 

• Vluchtroute uit Oostblok via West-Berlijn, miljoenen mensen vluchten
• DDR bouwt met hulp SU een muur rondom West-Berlijn
• Vluchten betekende neergeschoten worden
• Symbool Koude Oorlog

Nikita Chroesjtsjov, leider Sovjet-Unie van 1953-1964.

John F. Kennedy, president VS van 1961-1963

Cubacrisis 

• Chroesjtsjov: Kernwapens op Cuba, vlakbij de VS
• Ontdekking door spionagevliegtuigen VS
• Kennedy: Blokkade van Cuba
• Chroesjtsjov: Weigert schepen met raketten terug te roepen
• Overeenstemming: Wapens weg uit Cuba (SU) en uit Turkije (VS)

Praagse Lente 

• Leider Tsjechoslowakije Dubcek: "Communisme met menselijk gezicht", geen terreur, censuur en onderdrukking
• Gevolg: Demonstraties, protest en groeiende kritiek
• Na half jaar grijpt SU met leger Warschaupact in: Dubcek werd vervangen, Praagse Lente voorbij.

Michaïl Gorbatsjov, leider Sovjet-Unie van 1985-1991

Ronald Reagan, president VS 1981-1989, anticommunist (en ex-acteur)

Einde Koude Oorlog 

• Economische problemen, o.a. door wapenwedloop
• Nieuwe leider Gorbatsjov (1985)
• Communisme aanpassen met perestrojka (economische hervormingen) en glasnost (vrijheid van meningsuiting)
• Snel groeiende protesten, wens voor meer democratie
• November 1989: IJzeren Gordijn geopend, Berlijnse Muur werd overgestoken

Wie startte het proces van destalinisatie?

1. Nikita Chroesjtsjov
2. Josef Stalin
3. Leon Trotski
4. Vladimir Lenin

Wanneer werd de Berlijnse Muur gebouwd?

1. In 1989
2. In 1975
3. In 1961
4. In 1945

Wie was de president van de VS tijdens de Cubacrisis?

1. Harry S. Truman
2. John F. Kennedy
3. Lyndon B. Johnson
4. Richard Nixon

Wat is de reden dat de Sovjet-Unie besloot in te grijpen in Tsjechoslowakije?

Bedenk een reden waarom Perestrojka en Glasnost niet het gewenste effect had.