introductieles + 1.1+1.2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

introductieles

Welkom bij geschiedenis!

www.geschiedenisvandaag.nu

boek

- kernvragen

- inzichten bij kernvragen

- tekst

- vragen over de tekst

- omgaan met historische bronnen

- oefenen met examenvragen

start!

De agrarische revolutie

• Tussen 9000 en 6000 v.C. ontstonden in het Midden-Oosten landbouwsamenlevingen. Rond 6000 verspreidde deze landbouwrevolutie zich via Afrika naar Europa.
• Er kwam een overschakeling van een zwervend bestaan naar een sedentair (gevestigd) bestaan.
• Er ontstond bevolkingsgroei, nieuwe technieken (weven, pottenbakken, metalen gereedschap) en het landschap veranderde

Nadelen agrarische revolutie

• eenzijdiger voedsel of misoogsten leidde tot ondervoeding
• Zwaar werk leidde vaak tot rugklachten
• Door bevolkingstoename en concentratie groeide het risico op infectieziekten. Ook het vee bracht ziekten mee.
• Boeren kregen hun eigen akker en opbrengst, waardoor er sociale verschillen ontstonden (rijkdom, macht en aanzien)

0

Nieuwe vormen van gebruik

• 2600 v.C. was het spijkerschrift zo goed ontwikkeld dat het ook gebruikt werd voor handelscontacten, brieven, wetteksten, verslagen en literatuur (lofzangen, heldendichten), biografische en historische teksten
• Rond 1500 ontwikkelde de Feniciers een makkelijker schrift met alleen klanktekens
• Met de komst van de Romeinen in 50 v.C. kwam het schrift pas naar 'Nederland'.

Het ontstaan van steden en het schrift

• Eerste stedelijke beschaving en schrift in Mesopotamië (land tussen de rivieren).
  
• Door overstromingen, zeer vruchtbare oevers (slib) 
• Noodzaak voor het bouwen van dammen en kanalen (bevloeiing in zomer). Vereist organisatie!! 
• Ontstaan van Soemerische stadstaten (met eigen koningen) en landbouwstedelijke samenleving, langs de Eufraat en Tigris. 
• Niet iedereen is meer boer (is ook niet nodig vanwege hoge voedselproductie). Er komen ambtenaren, militairen, kooplieden, ambachtslieden, priesters etc.. 
• Het schrift was nodig om belastingen te innen en loon te betalen en ontstond vanaf 3300 v.C. in de eerste Soemerische steden en rond 3100 in Egypte.

Landbouw-stedelijke samenleving: Samenleving waarin de landbouw het allerbelangrijkst is, maar waarin ook steden bestaan 

Mesopotamië

Stedelijke gemeenschappen 

 

1. Polytheïstisch 

2. Priesters genoten veel aanzien 

3. Bestuurders (irrigatie, wegen, bescherming)

Spijkerschrift

• Eerste schrift ook rond 3300 v. Chr: Hiermee begint de HISTORIE
  
  
• Maakt het besturen in Soemerië makkelijker  (handel, contacten, wetten, brieven)
• Ieder vormpje staat voor een klank of lettergreep. 

• De richting, de vorm en de combinatie van de icoontjes kan de betekenis veranderen

Hiërogliefenschrift

Egyptenaren

1.2 Machtige rijken in het Midden-Oosten

Wij kijken naar Egypte (ligt de nadruk op in deze paragraaf)

Egypte, het geschenk van de Nijl

De Nijl bracht leven in de woestijn. Overstroming en het irrigatienetwerk: bruikbare landbouwgrond.

Egypte: de eerste staat ter wereld! --> 3100 v. Chr. ontstaan

Staat = afgebakend gebied met een centraal bestuur

Besturen van een staat

• Hiervoor heb je een leider nodig...
  

• Elke stam had een leider (dorpshoofd)

• Die dorpshoofden kregen ruzie met elkaar

• Uiteindelijk blijft er één leider over: de farao ('Groot Huis')

Egyptische godsdienst

• De Egyptenaren aanbaden meerdere goden: ze waren polytheïstisch
• De Egyptenaren waren erg afhankelijk van de natuur (de Nijl)

• Ze vereerden de natuur = natuurgodsdienst
• Goden verklaarden alle mysterieuze natuurverschijnselen

• Veel Egyptische goden waren dieren

Priesters

Priesters waren belangrijk in Egypte.

Zij zorgden voor contact met de goden. 

Ze maakten gebruik van speciale rituelen.