2.4/2.5 Extreme weersomstandigheden

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

2.4 Extreme weersomstandigheden VS

Lesdoelen adhv een aantal vragen 

1. Met welke 4 luchtsoorten heeft de VS te maken?
2. Wat ontstaat er, wanneer deze luchtsoorten botsen?
3. Welke weersextremen zijn daar het gevolg van?
4. Hoe ontstaat een tornado?
5. Hoe ontstaat een orkaan?

Luchtsoorten

Vier luchtsoorten boven Noord-Amerika:  

• vochtig -> boven zee
• droog -> boven land
• koud -> in het noorden 
• warm -> in het zuiden

Front = grensgebied tussen twee verschillende luchtsoorten

Op deze plek ontstaan depressies (=L-geb  ied. ied). Vaak is het dan slecht weer.

Effect v/d lucht-soorten op 't weer

3 luchtsoorten kunnen ver landinwaarts komen door de noord-zuid ligging van de gebergten. Hierdoor kan extreem weer ontstaan.

• Sneeuwstormen, blizzards (winter) 
• Hittegolven (zomer) 
• Tornado's
• Orkanen

Hoe ontstaan tornado's?

1. Droge, koude lucht uit het noorden botst op warme vochtige lucht uit het zuiden
2. De warme lucht stijgt snel, draaiend omhoog
3.  Koude lucht daalt ook, draaiend omlaag
4. De lucht gaat draaien
5. Er ontstaan een slurf 
6. Er wordt lucht aangezogen (deze zuigt alles wat los en vast op)

Ontstaan bij zware onweersbuien met harde wind in de hogere luchtlagen

Hoe ontstaan tornado's?

1. Droge, koude lucht uit het noorden botst op warme vochtige lucht uit het zuiden.
2. De warme lucht stijgt snel, draaiend omhoog
3.  Koude lucht daalt ook, draaiend omlaag
4. De lucht gaat draaien
5. Er ontstaan een slurf 
6. Er wordt lucht aangezogen (deze zuigt alles wat los en vast op)

De schaal van Fujita

Tornado's

Kenmerken tornado

• Tornado's ontstaan in het voorjaar (maar locatie onvoorspelbaar)
• Tornado ontstaat op land
• Tornado’s zijn klein in omvang (plaatselijk verschijnsel): < 1 km diameter
• Hogere windsnelheid dan orkanen: 100 - 400 km/uur
• Er zijn jaarlijks veel tornado’s (meer dan orkanen)
• Tornado’s komen op meer plaatsen voor in de VS (orkanen alleen in het zuidoosten van de VS)

Hoe ontstaat een tornado? Sleep de onderstaande 

omschrijvingen in de juiste volgorde. 

stap 1

stap 2

stap 3

stap 4

stap 5

stap 6

De warme lucht stijgt snel, draaiend omhoog

Er ontstaat een slurf

Droge, koude lucht botst tegen warme vochtige lucht.

De koude lucht daalt ook draaiend omlaag.

Er wordt lucht aangezogen.

De lucht gaat draaien.

Hoe ontstaat een orkaan (1:40 min.)

Hoe ontstaat een orkaan?

1. Zeewater minimaal 26 a 27 graden Celsius:  zorgt voor veel verdamping
2. Warme, vochtige lucht stijgt op, koelt af en condenseert --> veel regen
3. Door condensatie komt warmte vrij: zorgt voor extra opstijgende lucht
4. Lucht wordt van alle kanten aangezogen (doordat lucht 'verdwijnt' boven zee)
5. De aangezogen lucht gaat draaien rond het oog (windstil gebied in het midden)

Kenmerken orkaan (VS: hurricane)

• Ontstaan boven zee: beginnende onweersbuien groeien uit tot tropische stormen (vanaf windkracht 12)
• Tot 500 km in diameter; het oog is 20-50 km in diameter
• Windsnelheden tot 300 km/uur
• Komen voor tussen juni en november: het zeewater moet warm genoeg zijn (noordelijk halfrond)
• Saffir-Simpson schaal om zwaarte van de orkaan aan te geven (1 - 5; 5 is orkaan van de zwaarste categorie)

Het orkaangebied

orkaangebieden wereldwijd

hurricane : Noord-Amerikaanse benaming voor 'orkaan'

tyfoon : Aziatische benaming voor 'orkaan'

cycloon : Afrikaanse benaming voor 'orkaan'

Willy-Willy : Australische naam voor 'orkaan'

Orkaan in Europa?

2024: 11 orkanen (seizoen tot 30-11)

Passaatwinden

Winden die altijd dezelfde kant op waaien noemen we Passaatwinden:

- van 30 graden NB/ZB naar de evenaar

- noordoost passaat en de zuidoost passaat

Een sleepvraag: Waar komen in de VS veel tornado's voor? En waar veel orkanen?

Hier komen veel tornado's voor.

Hier komen veel orkanen voor.

Orkanen

Tornado's

Aardbevingen

stormen (minder zwaar dan orkaan)

Beaufort

Richter

Saffir Simpson

Fujita

1.

2.

3.

4.

5.

6.

Zeewater

Regen

Wolken

Stijgende lucht

Oog

Draaiende lucht

Tekst

Ontstaat boven land

Ontstaat boven zee

Klein oog

Groot oog

Heftige gevolgen

Minder heftige gevolgen

1000 keer per jaar

Lagere windsnelheid

5-10 keer per jaar

Hogere windsnelheid

2.5 Gevolgen extreem weer in de VS

Leerdoel: je kunt uitleggen welke gevolgen extreem weer in de VS heeft

Gevolgen orkaan

Risicoperceptie

= inschatting van het risico dat mensen lopen op een natuurramp

Hoe vaker een natuurramp voorkomt, hoe hoger de risicoperceptie

Hazardmanagement?

hazardmanagement = rampenbestrijding

3 onderdelen bij rampenbestrijding:

• waarschuwingssysteem -> mensen op tijd evacueren
• bouwkundige maatregelen -> stevige huizen bouwen
• rampenplan in werking wanneer natuurramp optreedt

Hoe kun je jezelf beschermen tegen een orkaan ?

bekijk de website  en beantwoord vervolgens de vraag hoe je jezelf kunt beschermen tegen een orkaan

https://www.metronieuws.nl/in-het-nieuws/het-gesprek/2017/09/zo-bereid-je-je-infrastructuur-voor-op-een-orkaan