AFP, blok 1.1, week 8, les 1

Lesdoel
Afronden lesstof blok 1.1
1 / 49
volgende
Slide 1: Tekstslide
AFPMBOStudiejaar 1,4

In deze les zitten 49 slides, met interactieve quizzen, tekstslides en 2 videos.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

Lesdoel
Afronden lesstof blok 1.1

Slide 1 - Tekstslide

Hoe voel je je vandaag?
😒🙁😐🙂😃

Slide 2 - Poll

Braken en slikstoornissen 

Slide 3 - Tekstslide

Wat weet je al over braken en slikstoornissen?

Slide 4 - Open vraag

Braken en slikstoornissen
  • Antiperistaltische beweging, buikspieren en middenrif werken mee
  • De buikspieren spannen aan, het middenrif wordt platter, antiperistaltische bewegingen van de slokdarm
  • Begin braak reflex sluit epiglottis (strotklepje) af

Slide 5 - Tekstslide

Braken en slikstoornissen
  • Rumineren: door manipulatie van de tong en keel wordt het voedsel naar boven gehaald
  • Regurgitatie/ reflexziekte: onvoldoende afsluiting van de maag, breukje middenrif -> hernia diaphragmatica
  • Braakcentrum in de hersenen, nervus vagus, evenwichtszenuw, samenstelling bloed

Slide 6 - Tekstslide

Wat is rumineren?
A
braken
B
zuurbranden
C
herkauwen
D
terug stromen van maaginhoud naar de slokdarm

Slide 7 - Quizvraag

Braakreflex
  • braakcentrum activeert motorisch, sympathisch en parasympathisch  zenuwstelsel
  • motorisch zenuwstelsel zorgt dat er een flinke hap lucht genomen wordt 
  • stotklepje sluit de luchtpijp af
  • Buikspieren spannen aan -> druk in buik omhoog 
  • polsslag gaat omhoog, zweten (sympatisch zenuwstelsel)
  • verhoogde speekselvloed (parasympatisch zenuwstelsel)
  • sluitspier van de maag naar de darm ontspant
  • darminhoud spoelt de maag schoon
  • maaginhoud in een beweging naar boven 

Slide 8 - Tekstslide

welk gebied van de hersenen is betrokken bij het braken?
A
de nervus vagus
B
het braakcentrum
C
de braakcellen
D
de evenwichtszenuw

Slide 9 - Quizvraag

Oorzaken van braken
  • Afwijkingen aan de (spijsverterings) organen : verkeerd voedsel 
  • Acute infecties: giftige stoffen van bacteriën die in het bloed terechtkomen 
  • Vergiftigingen: overdosering medicatie
  • Afwijkingen aan de hersenen: verhoogde hersendruk, migraine 
  • Overmatige prikkeling van de zintuigen: te sterke stimulatie evenwichtsorgaan
  • Geneesmiddelen: cytostatica
  • Hartafwijkingen: acute fase van hartinfarct
  • Hormonale zaken: zwangerschap
  • Psychogene zaken: angst, spanning

Slide 10 - Tekstslide

noem zoveel mogelijk oorzaken van braken.

Slide 11 - Open vraag

Observaties van braken
  • Projectiel braken: braken met enorme kracht. Verhoogde hersendruk, afsluiting maaguitgang 
  • Retentie braken: afsluiting van de 12 v. darm, rottende geur ivm onverteerde eiwitten 

Slide 12 - Tekstslide

wat is geen oorzaak van projectiel braken?
A
afsluiting van de twaalf- vingerige darm
B
vernauwing van de maaguitgang
C
verhoogde hersendruk

Slide 13 - Quizvraag

waaraan herken je retentiebraken?
A
de kracht waarmee de maaginhoud naar buiten komt
B
de kleur van de maaginhoud
C
de samenstelling, nl veel half verteerd voedsel

Slide 14 - Quizvraag

Aspect van het braaksel
  • Bloed: bloedbraken of haematemesis -> maagzweer
  • Gal: langdurig braken 
  •  Feces: ileus
  • Waterig slijm: hartwater

Slide 15 - Tekstslide

wat is een ileus?
A
spataders in de slokdarm
B
een afsluiting van de darm
C
braaksel met veel bloed
D
een ontsteking van het buikvlies

Slide 16 - Quizvraag

waar wijst roestbruin of koffiekleurig braaksel op?
A
gal
B
oud voedsel
C
veel vers bloed tgv een maagbloeding
D
oud bloed, vaak bij een kleine bloeding

Slide 17 - Quizvraag

hoe onderscheid je fecaal braaksel van braaksel met oud bloed?
A
andere kleur
B
ruikt naar ontlasting
C
de hoeveelheid
D
kun je niet van elkaar onderscheiden

Slide 18 - Quizvraag

Gevolgen van braken
  • Dehydratie
  • Verstoring zuur base evenwicht
  • Beschadiging slokdarmslijmvlies
  • Aspiratie: stoffen die terecht komen in de luchtwegen 

Slide 19 - Tekstslide

wat gebeurt er met het slijmvlies van de slokdarm bij langdurige reflux?
A
er ontstaan irritaties
B
niets, maakt niet uit.
C
zorgvrager krijgt een vieze smaak in de mond

Slide 20 - Quizvraag

wat is geen gevolg van langdurig braken?
A
aspiratiepneumonie= longontsteking
B
uitdroging
C
beschadiging van het slokdarm slijmvlies

Slide 21 - Quizvraag

Behandeling van braken
  • Vochtbalans en voeding 
 Medicatie
  • Antihistaminica:  blokkade histaminereceptoren centrale zenuwstelsel
  • Fenothiazinen: Largactil, remming dopamine prikkel
  • Serotonine blokkers: Zofran, remming serotonine receptoren
  • Anti-emetica: Haloperidol, Primperan, blokkade dopamine receptoren. braken na operaties 

Slide 22 - Tekstslide

Slikken
  • 2x per minuut onbewust
  • 32 spieren, 6 hersenzenuwen 
Slikmechanisme
  • willekeurige fase: mond dicht, tong duwt eten naar achteren
  • onwillekeurige fase: ademhaling stopt, zachte gehemelte omhoog waardoor neusopening omhoog, tong basis duwt strotklepje omlaag, stembanden sluiten, voedsel glijd nu onder invloed van peristaltische bewegingen naar de maag

Slide 23 - Tekstslide

Oorzaken van slikstoornissen
  • Neurologische aandoeningen: CVA, Parkinson, ALS, MS, Alzheimer
  • Niet-neurologische aandoeningen: tumoren in de mond/keel holte, passage stoornis, stoornissen speeksel aanmaak (Sjögren), niet passende gebitsprothese, bij werking medicatie

Slide 24 - Tekstslide

noem een belangrijke niet-neurologische ziekte waarbij slikproblemen kunnen optreden.

Slide 25 - Open vraag

Symptomen
  • Verslikken, kuchen
  • Verlies van speeksel, eten, drinken uit de mond
  • Moeite met bewegen van de tong
  • Moeite met inzet van de slik beweging 
  • Achterblijven van voedsel in de mondholte
  • Pijnklachten 
  • Langzaam eten
Behandeling: samenwerking tussen arts zorgverlener en logopdist

Slide 26 - Tekstslide

Slide 27 - Video

Leerdoelen 
  • Je kunt beschrijven wat de begrippen braken, rumineren en regurgitatie inhouden.
  • Je kunt benoemen welke oorzaken braken kan hebben en hoe je hier door te kijken naar de manier van braken en het braaksel meer informatie over kunt krijgen.
  • Je kunt verklaren welke zorg nodig is om braken te behandelen en complicaties te voorkomen.
  • Je kunt uitleggen dat slikstoornissen een neurologische of een niet-neurologische oorzaak hebben aan de hand van voorbeelden.
  • Je kunt beschrijven aan welke symptomen je een slikstoornis kunt herkennen.
  • Je kunt toelichten waarom het belangrijk is dat slikstoornissen multidisciplinair behandeld worden.

Slide 28 - Tekstslide

Ik heb .... leerdoelen kunnen beantwoorden
1
2
3
4
5
6

Slide 29 - Poll

Hoe vond je de les gaan?
😒🙁😐🙂😃

Slide 30 - Poll

Afwijkende ontlasting patronen
  • Ontlasting: bestaat voor een deel uit (dode) darmflora: symbiose
Aspect ontlasting:
  • Consistentie
  • Kleur
  • Geur

Slide 31 - Tekstslide

Consistentie
  • Scybala: zeer harde ontlasting
  • Steatorroe: bij ziekten van de alvleesklier, onverteerd vet
  • Diarree
Geur
  • Rotte eieren: veel eiwit
  • Zuur: veel suiker
  • Zoet: bloeding

Slide 32 - Tekstslide

Kleur
Melena: teerzwart, brijig, zoete geur: altijd reden om een arts te laten beoordelen!
  • Spataderbloeding onderste deel slokdarm: leveraandoeningen
  • Maagbloeding
  • Bloedende zweer twaalfvingerige darm
Bloed bij de ontlasting
  • Helderrood vermengd met ontlasting: laatste deel dunne darm 1e deel dikke darm: arts raadplegen!
  • Helderrood bloed op de ontlasting: bloeding in sigmoïd of rectum: vaak aambeien de oorzaak

Slide 33 - Tekstslide

Steatorroe en het malabsorptiesyndroom
Verteringsstoornissen:
  • te veel vet in de ontlasting, ontlasting lichtgrijs/brijig
  • vetdiarree/steatorroe
  • malabsorptie syndroom
Oorzaken stoornissen vetvertering
  • te kort aan spijsverteringssappen of vet verterende enzymen
  • galtekort door leveraandoeningen

Slide 34 - Tekstslide

Oorzaken malabsorptiesyndroom door ziekten in de darmwand:
  • Acute ontstekingen darmwand: cytostatica
  • Langdurige darmwand ontstekingen: worminfectie
  • Chronische darmwand ontstekingen: Crohn
  • Allergie van de darmwand: coeliakie
  • Lactose intolerantie: verminderde/geen lactase productie
  • Hormonale stoornissen: te snel werkende schildklier

Slide 35 - Tekstslide

Gevolgen malabsorptiesyndroom
  • Tekort aan ijzer, foliumsuur en vit B12: bloedarmoede
  • Tekort aan vet oplosbare vitamines K, A, D & E
  • vit K tekort: stollingsstoornissen
  • vit A tekort: nachtblindheid
  • vit D tekort: verstoring in botaanmaak wegens gebrek aan calcium opname in de darm
  • vit E tekort: bloedarmoede

Slide 36 - Tekstslide

Oorzaken diarree
Acute diarree
  • duurt kort
  • oorzaak meestal viraal/vergiftiging, bijwerking AB
Chronische diarree 
  • langdurige infecties/parasieten
  • chronische ontstekingen: Crohn
  • vetdiarree
  • lactase deficiëntie
  • darmtumoren
  • diverticulitis
  • veranderingen in de anatomie na bijv een operatie

Slide 37 - Tekstslide

Gevolgen diarree
  • Uitdroging
Behandeling
  • stoppen met eten en ORS drinken
  • loperamide: maakt de ontlasting dikker
  • opname ziekenhuis (infuus & medicatie)
  • onderzoek (def en darm) om een diagnose te stellen
  • wegnemen intolerantie/allergie, laxantia gebruik, stress opheffen

Slide 38 - Tekstslide

Obstipatie
Harde droge ontlasting
Oorzaken:
  • vezelarme voeding
  • verminderde voortbeweging in de darm: obstructie/probleem zenuwstelsel
  • ziekten aan galwegen, alvleesklier en darm: verteringsstoornissen
  • bijwerkingen medicatie: ijzertabletten
  • verkeerde ontlastingsgewoonte: te lang ophouden

Slide 39 - Tekstslide

Behandeling
  • Vezelrijke voeding
  • voldoende drinken
  • voldoende lichaamsbeweging
  • medicatie
  1. laxeermiddelen: lactulose
  2. zwelmiddelen: psylium
  3. prikkelende stoffen: dulcolax
  4. klysma 

Slide 40 - Tekstslide

Slide 41 - Video

Vul onderstaande tabellen zelf in
  • Zet pijltjes wat waar gebeurd
  • Zet pijltjes welk enzym waar wordt toegevoegd aan het voedsel 

Slide 42 - Tekstslide

Slide 43 - Tekstslide

Slide 44 - Tekstslide

Slide 45 - Tekstslide

Slide 46 - Tekstslide

Slide 47 - Tekstslide

Slide 48 - Tekstslide

Slide 49 - Tekstslide