9.1 Oorlog en Crisis (E)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Tijd van Wereldoorlogen

9.1 Oorlog en Crisis (E) 

Wat gaan we doen?

1. Leerdoelen terugkoppeling

2. Leerdoelen

3. Theorie

4. Beeldmateriaal

5. Aan de slag

6. Leerdoelen nabespreken

Leerdoelen terugkoppeling

Je weet welke gebeurtenissen er voor zorgde dat Amerika mee ging doen aan de Eerste Wereldoorlog.

Je weet wat het Verdrag van Versailles is en enkele regels die hierin werden opgenomen. 

Leerdoelen

Je weet wat de zwakke plekken waren van de Amerikaanse economie en hoe die leidden tot een economische crisis;

Je weet weet hoe onder president Roosevelt de economische problemen werden aangepakt en hoe dit een breuk met het verleden was. 

Theorie

Tijdens de besprekingen van het Verdrag van Versailles, pleitte de Amerikaanse president Woodrow Wilson voor de oprichting van een Volkenbond. 

Opschrijven:

De Volkenbond, voorloper van de VN, moest vrede, veiligheid en democratie stimuleren. Omdat het geen sancties mocht opleggen werd de Volkenbond geen succes. 

Theorie

Theorie

Door toch mee te gaan doen aan de Eerste Wereldoorlog stopte de Verenigde Staten met hun politiek van isolationisme. In economisch opzicht had de VS sterk geprofiteerd van de oorlog.

Opschrijven: 

Amerika vulde het Europese tekort aan landbouwproducten, grondstoffen en industrieproducten aan. Er werd geprofiteerd van de oorlog!

Theorie

Daarbij ontgonnen (?) Amerikaanse boeren op grote schaal nieuwe landbouwgrond en breidden fabrikanten hun productiecapaciteit sterk uit. 

Ook na de oorlog bleven de boeren en fabrieken op het verhoogde niveau produceren. Dat leek (eerst) geen probleem te zijn: het BNP steeg met maar liefst veertig procent! Een nieuwe tijd van eeuwigdurende economische groei was aangebroken! 

Theorie

Theorie

Oh nee toch niet. 

De Amerikaanse economie kende vijf zwakke punten:

• Overproductie landbouw leidde tot dalende prijzen, dus minder inkomsten boeren.
• Protectionistische politiek, VS was aangewezen op de binnenlandse markt. 
• Groot verschil tussen arm en rijk. Arm werd aangezet om op afbetaling goederen te kopen, 'Live now, pay later!' 
• Dankzij de economische groei steeg aandelenhandel. Mensen leenden geld om aandelen te kunnen kopen.
• Het bankwezen werd niet goed gecontroleerd. Leenden veel meer geld dan goed voor hen was. 

Theorie

In 1923 ook nog het Dawesplan..

Theorie

En dan wordt het 24 oktober 1929.. 

ZWARTE DONDERDAG

Theorie

De aandelenhandel stortte in. Kleine beleggers schrokken en verkochten massaal hun aandelen. Dit leidde tot verdere koersdaling, waardoor een kettingreactie ontstond, die uiteindelijk leidde tot een economische crisis die de hele wereld over ging. 

Opschrijven: 

Beurskrach vond plaats op 24 oktober 1929. Een plotselinge en zeer sterke koersdaling op de aandelenmarkt zorgde voor een wereldwijde economische crisis. 

Theorie

De eerste reactie was het economisch liberalisme: een economische crisis werd gezien als een correctie van een verstoorde verhouding tussen vraag en aanbod. Die verhouding zou zich vanzelf herstellen (Herbert Hoover).

De econoom Keynes stelde een ander beleid voor: in jaren van hoogconjunctuur (groei) moesten er hogere belastingen komen zodat die financiele buffer gebruikt kan worden om de economie in mindere jaren te stimuleren. Presidentskandidaat Franklin D. Roosevelt nam dit over en lanceerde zijn New Deal: werkloosheid bestrijden door werkverschaffingsprojecten, instellen maximumwerktijden en minimumlonen. Crisis niet opgelost, wel vermindering hevigheid. 

Theorie

Leerdoelen nabespreken

Je weet wat de zwakke plekken waren van de Amerikaanse economie en hoe die leidden tot een economische crisis;

Je weet weet hoe onder president Roosevelt de economische problemen werden aangepakt en hoe dit een breuk met het verleden was. 

Aan de slag

- Toetsvoorbereiding afmaken

- Leren voor de toets

- Maak een samenvatting/tijdbalk