Herhaling

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Herhaling

reactie 

stoffen omzetten in een andere stof

versnellen

voor 1 stof

blijven heel, opnieuw te gebruiken

Enzymen

Vertering

In voedingsmiddelen zitten voedingsstoffen.

Vetten, eiwitten en (veel) koolhydraten kunnen niet zomaar opgenomen worden in het bloed. Deze voedingsstoffen moeten verteerd worden.

Vitamines, mineralen en water kunnen wel direct worden opgenomen in het bloed. 

Vertering van deze stoffen is niet nodig.

Vertering

Verteringsklieren maken verteringssappen:

• speekselklieren
• maagsapklieren
• lever en afvleesklier
• darmsapklieren (in de dunne darm)

Darmperistaltiek

Darmperistaltiek (peristaltische bewegingen): het afwisselend samentrekken en ontspannen van kringspieren en lengtespieren

Schijf van 5

Schijf van 5

1. Eet gevarieerd

2. Eet niet te veel en beweeg voldoende

3. Eet weinig verzadigd vet

4. Eet veel groente, fruit en volkorenbrood

5. Ga veilig met je voedsel om

Voedingsmiddelen en voedingsstoffen

• Voedingsmiddelen: alle producten die je eet of drinkt
• Voedingsstoffen: de stoffen in voedingsmiddelen die het lichaam opneemt

Voedingsstoffen

• Bouwstoffen: nodig voor de vorming van cellen enweefsels
• Brandstoffen: Leveren energie voor beweging, het op peil houden van de lichaamstemperatuur, groei, ontwikkeling en herstel
• Reservestoffen: stoffen die zijn opgeslagen in het lichaam
• Beschermende stoffen: stoffen die ervoor zorgen dat je niet ziek wordt.

6 groepen voedingsstoffen

• eiwitten
  
• koolhydraten
  
• vetten
  
• water
  
• mineralen(zouten)
  
• vitamines
  

De mondholte (speeksel)

Slikken 

Huig: schermt de neusholte af wanneer je slikt

Strotklepje: Schermt de luchtpijp af zodat je je niet verslikt

Maag (tijdelijke opslag voedsel)

Functie: Voedsel kneden en maagsap toevoegen

Maagportier: Kringspier, sluit de uitgang van de maag. 
                             Laat af en toe kleine beetjes voedsel door.

Twaalfvingerige darm 

- Hier komen gal en alvleessap (=verteringssappen) bij het voedsel.

- Lever maakt gal aan, wordt opgeslagen in de galblaas. Vertering vetten.

- Alvleesklier maakt alvleessap. Vertering koolhydraten, eiwitten en vetten.

Emulgeren

Gal verdeelt grote vetdruppels in kleinere vetdruppels= emulgeren

De oppervlakte van de vetdruppels 

worden vergroot zodat de 

verteringssappen sneller 

kunnen werken.

Dunne darm

Functies:
- Voegt darmsap(=verteringssap) toe aan voedsel.
- Neemt voedingsstoffen op in het bloed via darmvlokken.
- Neemt veel water op uit de voedselbrij, afkomstig van verteringssappen.

Darmsap: Enzymen maken vertering van koolhydraten en eiwitten af.

Dikke darm

Functie:
- Dikt voedselbrij in door water uit de voedselbrij te halen.
- Bacteriën in de dikke darm verteren voedingsvezels.

 Wat gebeurt er als de dikke darm onvoldoende water haalt uit de dikke darm?

Diarree

Endeldarm = Tijdelijke opslag onverteerde voedingsresten

Anus = sluit endeldarm af

Nu:

Thema 4: voeding en vertering

Maak  examentrainer 1 t/m 9

create.kahoot.it