8.1 De industriële revolutie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

h2 les 1

Burgers en stoommachines

8

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

 1 - De industriële revolutie

h2 les 1

Let op!

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

Deze presentatie volgt niet de opbouw van het leerboek.

Reformatie

Verlichting

Democratische revoluties

Industrialisatie

Wetenschappelijke revolutie

Humanisme

Renaissance

Sociale kwestie

Door de tijd

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

h2 les 1

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

Het verhaal van de mens is voornamelijk het verhaal van twee revoluties.

h2 les 1

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

De industriële revolutie. Waarom toen, waarom daar?

h2 les 1

Bevolkingsgroei

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

Allereerst was er voor de industrialisatie al sprake van bevolkingsgroei - door betere landbouwtechnieken en uitbreiding landbouwgrond nam de voedselproductie toe, gevolg; toename bevolking.

Dit had een aantal gevolgen.

Waarom toen?

Agrarische revolutie

De toenemende toepassing van wetenschappelijke kennis na 1750 zou voor de landbouw grote gevolgen hebben. Vruchtwisseling maakte het bijvoorbeeld mogelijk het middeleeuwse drieslagstelsel te vervangen. Ook deden tot dan toe onbekende gewassen zoals de aardappel en maïs hun intrede. De invoering van de keerploeg maakte een betere grondbewerking mogelijk. Men ging zaaizaden selecteren voor de volgende oogst. Alleen de beste zaden werden gebruikt en zorgden zo voor een betere opbrengst. Een betere bemesting en vervanging van ossen door paarden als trekdieren hielpen ook bij het vergroten van de productie. In sommige gebieden werd het landbouwareaal vergroot door massale kap van bossen, het droogleggen van moerassen en het in cultuur brengen van andere woeste gronden.

de zaaimachine - uitgevonden door Jethro Tull in 1701

h2 les 1

Vraag naar textiel

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

Gevolgen bevolkingsgroei

Toename vraag producten - positief voor handelaren maar Engelse wolindustrie had veel last van de import goedkopere en kwalitatief 'superieure' textielproducten vanuit India.

Innovatie zou de concurrentiepositie van de Engelse textielindustrie kunnen verbeteren.

Dit is ook precies wat er gebeurde. Nieuwe technologie verbeterde de concurrentiepositie van de Engelse textielindustrie.

Die innovatie was mogelijk dankzij de wetenschappelijke revolutie in West-Europa. Kennis werd toegepast, uit noodzakelijkheid.

Waarom toen?

Calico Acts

De snelgroeiende import van in India geproduceerde katoenen stoffen in Engeland leidde tot protesten van de fabrikanten van wollen stoffen, en dat gaf het parlement begin achttiende eeuw aanleiding tot de Calico Acts, die de import van katoenen stoffen verbood. Dat verbod leidde geheel onverwacht tot de productie van katoenen stoffen in Engeland zelf.

h2 les 1

Meer arbeidskrachten en de eerste fabrieken

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

Tweede gevolg bevolkingsgroei - meer arbeidskrachten

Dankzij de nieuwe uitvindingen konden producten goedkoper worden gemaakt, maar ook op grotere schaal.

Huisnijverheid verdween - Aanvankelijk kwamen deze machines in de huizen van mensen te staan. Later werden de machines aangesloten op een waterrad en nog later op stoommachines. Deze pasten niet meer in huizen. Er kwamen fabrieken.

In die fabrieken waren nog altijd handen nodig bij de productie, zo ontstond de arbeider.

Mechanisatie maakte de Engelse textielindustrie weer concurrerend (mega succesvol zelfs). De industrie wilde groeien, en dat kon mede door de bevolkingsgroei; voldoende arbeiders.

Waarom toen?

KA31 - De industrialisatie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving

Vragen

Leg uit welke twee gevolgen de bevolkingsgroei had?

• Er was meer vraag naar producten (vooral textiel), waardoor uitvinders en ondernemers snellere machines wilden ontwikkelen om in de vraag te kunnen blijven voorzien;
• Er kwamen meer arbeidskrachten beschikbaar die ook nodig waren in de fabrieken, gezien de groeiende vraag naar textiel.

KA31 - De industrialisatie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving

Vragen

Leg uit hoe de eerste machines vooral leidden tot huisnijverheid

• Op kleine schaal wilden arme boeren extra verdienen door thuis textiel te weven. Zij deden dit vanuit huis.

h2 les 1

Van water naar stoom

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

Aanvankelijk was de Engelse industrie en economie afhankelijk van natuurlijke krachtbronnen (water, wind, dieren)

Nadeel hiervan is dat deze krachten niet altijd voorhanden zijn.

Tegelijkertijd gebruikte de Engelse maatschappij voornamelijk steenkool als brandstof. Maar het uit de grond halen van kolen ging gepaard met problemen met het grondwater. Het constant leegpompen van mijnen was noodzakelijk.

In beide gevallen behoefte aan een oneindige bron van energie.

Ook in dit geval biedt innovatie de oplossing - de stoommachine (doorslaggevende factor in de industrialisatie)

Waarom toen?

h2 les 1

Een zichzelf versterkend effect

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

De industrialisatie begon in de textiel en mijnindustrie en breidde zich uit naar elk denkbaar product. Dit zorgde weer voor nieuwe innovaties, zoals in de landbouw.

Door een hogere voedselproductie nam de bevolkingsgroei nog verder toe, wat leidde tot een grote vraag aan producten en voldoende arbeidskrachten

Waarom toen?

Omdat arbeiders dicht bij de fabrieken gingen wonen, ontstonden er nieuwe steden.

KA31 - De industrialisatie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving

Waarom Engeland?

De industriële revolutie is van enorme betekenis. Het is na de landbouwrevolutie de enige ontwikkeling die het leven van de mensen volledig heeft veranderd. 

Maar waarom vond deze nou plaats in Engeland? 

h2 les 1

Waarom Engeland?

Tijd van burgers en stoommachines 1800-1900

De vraag waarom de industrialisatie begon in Engeland is veelvuldig onderzocht. Wat maakte Engeland zo uniek? Waarom werd de stoommachine daar uitgevonden? Waarom toen?

• Waarom niet in China? Eeuwenlang koploper als het ging om innovatie en eeuwenlang de grootste economie.
  
• Waarom niet een ander Europees land? Wetenschappelijke revolutie was een Europese aangelegenheid, niet uniek voor Engeland.
  
• Waarom niet Nederland? Was vergelijkbaar land in 1750. (relatief grote mate van economische en intellectuele vrijheid, handelskapitalisme, wetenschappelijke revolutie)
  
• Het Politieke systeem, de instituties? Waren de politieke omstandigheden in Engeland anders dan elders?

Waarom daar?

Chinese hoogoven, aangedreven door een waterrad. (1330 n.C.)

De behoefte en afhankelijkheid van kolen gaven de doorslag. Het enige echt unieke aan Engeland rond 1770

KA31 - De industrialisatie die in de westerse wereld de basis legde voor een industriële samenleving

Vragen

Beargumenteer in welke fase van de industriële revolutie deze foto genomen is. Neem je kennis van het huidige kenmerkende aspect als uitgangspunt.

• De industriële revolutie is al een aantal decennia op gang gekomen, te zien:  1) het feit dat het meisje in een grote fabriek aan het werk is. Er is dus geen sprake meer van huisnijverheid;  2) het feit dat de foto in Amerika genomen is. De industriële revolutie begon in Engeland, en heeft zich ten tijde van deze foto dus al naar de VS verspreid.

Meisje aan het werk in North Carolina, VS