Cultuur en mentaliteit! Paragraaf 6.1: Een verzuild land!

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Cultuur en mentaliteit na 1945

Neem voor je blz. 84 tekstboek.

Maken Oriëntatie + § 1 Hoofdstuk 4

Het Amerikaanse Marshallplan had twee belangrijke doelen:

• Zorgen dat Europa weer wordt hersteld, zodat Amerika ook weer producten kan verkopen aan de Europeanen.
• Laten zien wie hun échte bondgenoot is: kies voor het kapitalisme van ons, en niet het communisme van de Sovjet-Unie!

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je herkennen en uitleggen hoe het dagelijks leven in Nederland direct na de Tweede Wereldoorlog eruit zag.

Cultureel-mentale ontwikkelingen in 

Nederland na 1945

Cultuur:

De gewoontes en gebruiken van een volk!

Mentaliteit.

Het gedrag van een persoon of groep.

Paragraaf 6.1: een verzuild land!

Bevrijd!

• De schade van de oorlog was groot
• Het aantal slachtoffers was hoog, rond de 200.000
• De infrastructuur was vernield
• Veel machines waren door de Duitsers meegenomen
• Honderdduizenden mannen waren in Duitsland tewerkgesteld tijdens de oorlog

De schade na het bombardement van Rotterdam in mei 1940 was groot, maar tijdens de vijf jaren van de Duitse Bezetting was er nog niet veel gedaan om de stad op te bouwen.

Wederopbouw

vanaf 1945

De Wederopbouw lukt!

• Afspraken over lonen en prijzen: geleide loonpolitiek
  
• Harmoniemodel: samenwerken/de schouders eronder en niet  zeuren!


• Hulp vanuit VS: Marshallplan
• Ontstaan van een verzorgingsstaat

Het Amerikaanse Marshallplan had twee belangrijke doelen:

• Zorgen dat Europa weer wordt hersteld, zodat Amerika ook weer producten kan verkopen aan de Europeanen.
• Laten zien wie hun échte bondgenoot is: kies voor het kapitalisme van ons, en niet het communisme van de Sovjet-Unie!

Willem Drees

Willem Drees (PvdA) was tussen 1948 en 1958 minister-president.

In die periode werd langzaam Nederland weer opgebouwd.

'Vadertje Drees' is zijn bijnaam geworden.

Het gezin

• Het leven van de meeste mensen speelde zich af in het gezin.
• De rollen waren duidelijk: vader, moeder en (veel) kinderen
• Vader was de baas, moeder de huisvrouw, kinderen gehoorzaam
• Echtscheidingen kwamen maar weinig voor (vrouwen hadden vaak geen eigen inkomen)
• Het leven was zuinig en vrije tijd werd thuis doorgebracht

Verzuiling

• De verdeling van de Nederlandse samenleving in 4 groepen (zuilen): protestanten, katholieken, liberalen, socialisten
• Eigenlijk werd het van je verwacht dat je alleen omging met mensen binnen je eigen zuil
• Er was veel sociale controle: familie, vrienden en de buurt controleerden of je je wel aan de 'regels' van de zuil hield.

VERZUILING : EIND 19e EEUW

= VERDELING VAN DE SAMENLEVING IN GROEPEN MET EEN EIGEN POLITIEKE EN GODSDIENSTIGE OVERTUIGING
"ZUILEN"
IEDERE ZUIL HAD ZIJN EIGEN POLITIEKE PARTIJ, KRANT EN VERENIGINGEN

Verzuiling

De verdeling van de Nederlandse samenleving in 4 groepen (zuilen): protestanten, katholieken, liberalen, socialisten!

Deze zuilen krijgen in de 19e eeuw allemaal hun eigen politieke partij

Katholieken

Christenen met de bijbel als 

uitgangspunt!

Partij: CDA.

Omroep: KRO.

Krant: Volkskrant.

Protestanten. 

Christenen met de bijbel als 

uitgangspunt!

Zij doen dit anders dan de katholieken (strenger, somberder)

Partij: Christen Unie/  SGP.

Omroep: NCRV/ VPRO.

Krant: Trouw.

Socialisten. 

Zij nemen het op voor de positie van de arbeiders

Partij: PVDA.

Omroep: Vara.

Krant: Het Parool.

Liberalen. 

Zij hebben vrijheid hoog in het vaandel staan. De overheid mag niet een hele grote invloed hebben. 

Partij  (nu): VVD/ PVV.

Omroep: AVRO.

Krant: Telegraaf.

Het graf met de handjes!

SAMENLEVING

VERZUILING HEEFT GROTE IN VLOED OP  HET DAGELIJKS LEVEN:

• Boodschappen bij eigen zuil
• Sporten bij club van eigen zuil
• Geen contact met mensen van andere zuilen
• Nooit trouwen met iemand van een andere zuil!
  

Lees

het kopje ¨Alles in eigen kring¨ en maak vraag 2!

Vraag 2!

player.vimeo.com

Steeds

meer mensen waren de verzuiling zat en wilden een doorbraak.

De Verzuiling 

en

 hokjesgeest 

moest doorbroken worden. 

Dit lukte na de

 tweede wereldoorlog niet helemaal!

De zuilen bleven hun invloed behouden.

De jaren 50 

kenmerkten zich door Vlijt, Zuinigheid en Gehoorzaamheid!

Lees

de kopjes:

¨sociale druk¨ en ¨vlijt, zuinigheid en gehoorzaamheid¨ en maak vraag 9!

Vraag 9!

We maken nu de

 oefentoets van Paragraaf 6.1!

Wat is verzuiling?

1. Bouwstijl uit de 20ste eeuw die gebouwen met zuilen maakt.
2. Politieke stroming uit de 20ste eeuw.
3. Verdeling van samenleving in groepen, de groepen gaan niet met elkaar om.
4. Begrip dat we gebruiken om openbaar en bijzonder onderwijs te onderscheiden.

Welk van de volgende instituten was niet verzuild?

1. School
2. Ziekenhuis
3. Openbaar vervoer
4. Sportclub

Welke politieke stromingen waren er tijdens de verzuiling in Nederland?

1. Liberalen en socialisten
2. Communisten en Kapitalisten
3. Katholieken en Protestanten
4. Socialisten, Liberalen en Confessionelen

Welke stroming was van 1918-1994 het machtigst in Nederland?

1. Liberalen
2. Confessionelen
3. Socialisten
4. Communisten

Bij welke zuil hoort de VARA (Vereeniging van Arbeiders Radio Amateurs)?

1. Socialisten
2. Rooms-Katholieken
3. Protestanten
4. Overige/neutraal

Wat is een verzorgingsstaat?

1. Een land waar genoeg ziekenhuizen beschikbaar zijn voor de burgers.
2. Een land waar genoeg ziekenhuizen beschikbaar zijn voor de burgers.
3. Het overzicht van de kosten van alle uitkeringen voor werkenden en niet-werkenden
4. Een land waar de overheid de burgers helpt als dat nodig is.

Een land met een overheid die veel geld uitgeeft aan onderwijs, gezondheidszorg en uitkeringen is:

1. Een luilekkerland
2. Een verzorgingsstaat
3. Een verzorgend land
4. Een bijstandsland

Wie is dit?

1. Meneer de Boer
2. Willem Drees
3. Meneer Rutte
4. Meneer Ramgolan

Waarom wordt Drees ook wel 'Vadertje Drees' genoemd?

1. Omdat hij veel kinderen had.
2. Omdat hij zich bemoeide met iedereen.... Irritant!
3. Omdat hij Duitsland veroverde.
4. Omdat hij de verzorgingsstaat heeft bedacht.

www.npo.nl

www.uitzendinggemist.net

Einde van deze paragraaf!