1.3: nationalisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, t
• Leerjaar 3

1.3/1.4: nationalisme

P. Veenendaal

18-09-2023

Boeken en laptop op tafel (Laptop dicht)

Programma

• Algemene check & controle huiswerk
• Leerdoelen
• Herhaling par 1.2
• Filmpje
• Uitleg par 1.3
• Help dossieropdracht & zelfstandig werken

Leerdoelen vandaag

• Je kent de stof/leerdoelen van paragraaf 1.2
• Je kunt uitleggen waarom de ethische politiek werd ingevoerd en wat deze inhield 
• Je kunt de oorzaak noemen voor het ontstaan van nationalisme in Nederlands-Indië en beschrijven hoe Nederland daarop reageerde
• Je kunt een start maken aan het dossier

Huiswerk 21-09

Af voordat de les begint:

- paragraaf 1.3: opdracht 8 t/m 12

- paragraaf 1.4: opdracht 1 t/m 4

Dossieropdracht deel 1: vrijdag 13 oktober

Wat past het beste bij elkaar?

minder Europese 

bestuurders nodig

grondstoffen zoals aardolie

1/5 deel verbouwen voor Nederlanders

Cultuurstelsel ingevoerd

1830

Cultuurstelsel

indirect

bestuur

modern-imperialisme

Waarom was het cultuurstelsel een ramp voor de Javanen? (één reden)

3 redenen waarom cultuurstelsel een ramp was voor de Javanen

• 1) Boeren verspilden hun beste stukken grond aan cultuurproducten
• 2) Soms moesten boeren nog meer dan 1/5 van hun grond gebruiken
• 3) Geen geschikte grond? 66-200 dagen per jaar werken voor het Nederlands bestuur 

Stelling: na het afschaffen van het cultuurstelsel in 1870, kregen de Javanen en andere volken die werkten op de plantages het veel beter

Eens

Oneens

Gebruik de bron hiernaast. Dit rapport werd naar Nederland gestuurd, maar de minister van Koloniën hield het geheim. Waarom zou hij dat doen?

Nationalisme in Nederland

• Verandering rond 1900: anders kijken naar Indiërs
• Iets terugdoen en voelde zich beter
• Versterkt door nationalisme: trots zijn op je land, volk en cultuur 

Nieuw beleid in Nederlands-Indië

• Gevolg van schuldgevoel en zich beter voelen: ethische politiek (Nederland moest zorgen voor de ontwikkeling in de koloniën)
• Onderwijs, gezondheidszorg, de economie en infrastructuur
• In de praktijk veranderde er weinig

De volksraad 

• Bevolking in Nederlands-Indië moest zich ook politiek ontwikkelen
•  Oprichting volksraad: bestond uit Nederlanders en inheemse bevolking
• Mocht advies geven, maar geen beslissingen nemen

3 Oorzaken ontstaan nationalisme op Java

1. Inheemse bevolking trots op eigen cultuur en volk. El volk zou recht moeten hebben op een eigen land (nationalistisch idee)
2. Groeiend zelfvertrouwen door overwinning Japan op Rusland (1905)
3. Jongeren uit Java gingen studeren in Nederland, aanraking met democratie, gelijkheid en vrijheid

Soekarno en de PNI

• oprichting organisaties waar nationalisten streden voor betere rechten 
• PNI (Partai Nasional Indonesia --> de Indonesische nationale partij
• Soekarno en Hatta, eisten vrijheid
• Arrestatie Soekarno en Hatto in 1930 --> volkshelden  

Huiswerk 21-09

Af voordat de les begint:

- paragraaf 1.3: opdracht 8 t/m 12

- paragraaf 1.4: opdracht 1 t/m 4

Dossieropdracht deel 1: vrijdag 13 oktober

Leerdoelen vandaag

• Je kent de stof/leerdoelen van paragraaf 1.2
• Je kunt uitleggen waarom de ethische politiek werd ingevoerd en wat deze inhield 
• Je kunt de oorzaak noemen voor het ontstaan van nationalisme in Nederlands-Indië en beschrijven hoe Nederland daarop reageerde
• Je kunt een start maken aan het dossier

Nationalisme & dekolonisatie (1.3 & 1.4) 

P. Veenendaal

21-09-2023

Boek en laptop op tafel

Programma

• Leerdoelen
• Zelfstandig werken (15 minuten)
• Afronding 1.3 & start 1.4 (10/15 minuten)
• Film dekolonisatie Indonesië (10 minuten)
• Start dossier hoofdstuk 1 (10 minuten) 
• Zelfstandig werken HW of dossier 

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen welke gevolgen de Japanse bezetting had voor Indonesië (1.3)
• Je kunt verklaren waarom Nederland een oorlog in Indonesië begon en beschrijven hoe die verliep (1.4)
• Je kunt de directe oorzaken en gevolgen noemen van de onafhankelijkheid van Indonesië (1.4)

Nationalisme in Nederland (1.3)

• Verandering rond 1900: anders kijken naar Indiërs
• Iets terugdoen en voelde zich beter
• Versterkt door nationalisme: trots zijn op je land, volk en cultuur 

Nieuw beleid in Nederlands-Indië (1.3)

• Gevolg van schuldgevoel en zich beter voelen: ethische politiek (Nederland moest zorgen voor de ontwikkeling in de koloniën)
• Onderwijs, gezondheidszorg, de economie en infrastructuur
• In de praktijk veranderde er weinig

De volksraad (1.3)

• Bevolking in Nederlands-Indië moest zich ook politiek ontwikkelen
•  Oprichting volksraad: bestond uit Nederlanders en inheemse bevolking
• Mocht advies geven, maar geen beslissingen nemen

3 Oorzaken ontstaan nationalisme op Java (1.3)

1. Inheemse bevolking trots op eigen cultuur en volk. El volk zou recht moeten hebben op een eigen land (nationalistisch idee)
2. Groeiend zelfvertrouwen door overwinning Japan op Rusland (1905)
3. Jongeren uit Java gingen studeren in Nederland, aanraking met democratie, gelijkheid en vrijheid

Soekarno en de PNI (1.3)

• oprichting organisaties waar nationalisten streden voor betere rechten 
• PNI (Partai Nasional Indonesia --> de Indonesische nationale partij
• Soekarno en Hatta, eisten vrijheid
• Arrestatie Soekarno en Hatto in 1930 --> volkshelden  

De Japanse bezetting (1.3)

• Koloniale bestuur stond er alleen voor, Japan kwam op
• 1942: Japan valt binnen
• Nederlanders werden geïnterneerd  
• Alles wat Nederlands was werd verboden, maar ook Indonesiërs niet vrij
• Dwangarbeid onder Japanners: grondstoffen nodig
• 15 augustus 1945: Japan geeft zich over --> Soekarno en Hatta roepen de republiek uit!
• Nederland erkende de republiek niet --> oorlog van 1945 tot 1949

De dekolonisatie van Indonesië (1.4)

• Oorlog 1949-1949
• Soekarno & Hatta --> republiek onder druk Pemoeda's
• Nederland deed aan 'politionele acties' volgens de regering
• Vrijheidsstrijders voerden een guerrilla oorlog -->  
• Nederland deed aan oorlogsmisdaden 

Oorzaken onafhankelijkheid Indonesië (1.4)

• Internationaal veel protest tegen optreden Nederland --> Verenigde Naties (VN) 
• Dreigen: geen economische hulp meer
• Onderhandelingen begonnen over de overdracht van Soevereiniteit (recht van een staat om zichzelf te besturen)
• 27 december 1949: Indonesië was geen kolonie meer

Gevolgen onafhankelijkheid Indonesië (1.4)

1. Tweede Wereldoorlog en de koloniale oorlog hadden grote schade toegebracht aan de economie
2. Sommige regio's wilden geen onderdeel zijn van Indonesië
3. Nog veel Nederlandse bedrijven: wantrouw. 1957: Nederlandse bedrijven werden eigendom van de staat

Start en verdere uitleg dossier

• Zelfstandig werken HW  25-09:                                                    paragraaf 1.4 opdracht 5 t/m 13
• Werken dossieropdracht (inleveren vrijdag 13 oktober)

Programma tot de vakantie

25-09 tot 01-10: afronden 1.4 & checken 1.3/1.4

02-10 tot 09-10: ordenen & propaganda oefenen (vaardigheden toets)

09-10 tot 14-10: laatste voorbereiding toets & inleveren hoofdstuk 1 dossier

Eerste les naar de vakantie: toets hoofdstuk 1

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen welke gevolgen de Japanse bezetting had voor Indonesië (1.3)
• Je kunt verklaren waarom Nederland een oorlog in Indonesië begon en beschrijven hoe die verliep (1.4)
• Je kunt de directe oorzaken en gevolgen noemen van de onafhankelijkheid van Indonesië (1.4)