§3.2 De energie van Brazilië

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 3

Welkom in de les

• Bedenk goed waar je gaat zitten (blauw, geel of groen)
• Boeken op tafel blz 34 Tb en blz 43 WB
• Tassen op de grond
• Start lessonup

Welke verschillen zijn er in bevolkingsdichtheid in Brazilië?

1. Aan de kust dichtbevolkt en in binnenland dun bevolkt
2. Aan de kust dunbevolkt en in het binnenland dichtbevolkt.
3. In het oosten dun bevolkt en in het westen dichtbevolkt.
4. In het zuidoosten dunbevolkt en in het noordwesten dichtbevolkt

Wat is een kenmerk van verstedelijking in Brazilië?

1. Globalisering
2. Suburbanisatie
3. Urbanisatie
4. Favelas

Hoe stimuleert de overheid economische groei?

1. Globalisering
2. Bouwen van technopolen
3. Favelas
4. Stimuleren van de landbouw

Waarom is Brazilië een opkomende economie?

1. Ze produceren alleen voor zichzelf.
2. Het land handelt veel met buurlanden.
3. Ze importeren alleen uit andere landen
4. Het land profiteert van de wereldhandel.

Deze les:

Welke energiebronnen gebruikt Brazilië? En hoe is dat gebruik ontstaan?

- Gebieden vergelijken

- Werken met verschillende soorten diagrammen

- Verband leggen tussen twee of meer verschijnselen

• Redenen van de groeiende vraag naar energie
  
• De belangrijkste energiebronnen van Brazilië
• Kenmerken elektriciteitsproductie
• Energiebeleid in verleden en heden
• Verbeteringen in elektriciteitsproductie

Antwoorden opdracht 1

Steden

1 Rio de Janeiro

2 São Paulo

3 Brasília

4 Manaus

5 Porto Alegre

6 Belem

7 Recife

8 Porto Velho

Buurlanden

A Frans Guyana

B Suriname

C Guyana

D Venezuela

E Colombia

F Peru

G Bolivia

H Paraguay

I Argentinië

K Uruguay

Wateren

a Atlantische Oceaan

b Amazone

c Xingu

d Madeira

e Araguaia

f S.Francisco

g Paraná

Dammen

1 Itaipudam

2 Belo Montedam

Steeds meer energie nodig

Door de bevolkingsgroei en de economische groei (gestegen welvaart) heeft Brazilië steeds meer energie nodig.

De regering wil de economisch zwakkere regio’s (noorden en westen) ontwikkelen.

 Bijv. door de bouw van (kleine) waterkrachtcentrales.

De kaart laat de capaciteit per stroomgebied zien, dus meestal niet van één waterkrachtcentrale!

De grootste stuwdam ter wereld is Drieklovendam in China, daarna komt de Belo Montedam en dan de Itaipudam.

Leveranciers

Brazilië probeert zelfvoorzienend te zijn op het gebied van energievoorziening.

 Een klein deel van energie wordt geïmporteerd.

• Belangrijkste energiebron is aardolie.
  Aardolie is ook een belangrijk exportproduct   (o.a. naar China). 
• Brazilië is de grootste producent en consument van suikerriet (bio-ethanol als brandstof voor auto’s).
  
• Waterkrachtcentrales leveren (dankzij het reliëf en het wateraanbod) een substantieel deel van de energiebehoefte (14%).
• De productie van aardgas is kleiner dan het verbruik.
    Oplossing: invoeren uit Bolivia (pijpleidingen) en Argentinië (LNG). 
• LNG is Liquid Natural Gas. Oftewel aardgas wat is samengeperst tot een vloeistof om hetmakkelijk te kunnen vervoeren

Productie van elektriciteit

De elektriciteitsproductie is verrassend duurzaam.

 Weinig uitstoot van CO2.

• Brazilië is (na China en Canada) de grootste producent van hydro- elektriciteit.
  80% van de stroom (elektriciteit) wordt opgewekt door waterkracht. De Itaipudam en de Belo Montedam zijn de tweede en derde grootste dam ter wereld. (De grootste dam is de drieklovendam in China)
• 10% van de elektriciteit komt uit thermische centrales (gas of olie).
  
• De laatste 10% komt van biomassa (5%), kernenergie 4% en windenergie < 1%.
  
• Hiermee heeft Brazilië dus weer een andere energiemix dan Nederland en Frankrijk.

Na de oliecrisis: meer hydro-elektriciteit en meer suikerriet.
Na de oliecrisis: meer hydro-elektriciteit en meer suikerriet.

Energievoorziening van Brazilië is niet altijd zo duurzaam geweest.

• Voor de oliecrisis (1973) kocht Brazilië olie in het buitenland.
    Voor de economische vooruitgang was veel energie nodig. 
• Na de oliecrisis: meer hydro-elektriciteit en meer suikerriet.
  

Crisis door droogte

Door droogte in 1980 en 1981 en tussen 2000 en 2001 werkten de bestaande studammen niet goed.

Elektriciteit ging op rantsoen. 

Drie oplossingen:

• Bouw van veel nieuwe waterkrachtcentrales, vooral in het noorden en noordoosten. 
  
• Bouw van veel nieuwe hoogspanningsleidingen
  
• Bouw van meer thermische (gas- of oliegestookte) centrales . 
  

Elektriciteitsvoorziening

Inmiddels werkt de elektriciteitsvoorziening in Brazilië zo goed dat 97% van de huishoudens inclusief de favelas voorzien is van elektriciteit.

Aan het werk

Maak opdracht 2 t/m 7 van bladzijde 43 t/m 45 van je werkboek

Terugblik

Wacht met opruimen tot de bel gaat!

• Redenen van de groeiende vraag naar energie 
  
• De belangrijkste energiebronnen van Brazilië 
  
• Kenmerken elektriciteitsproductie 
  
• Energiebeleid in verleden en heden 
  
• Verbeteringen in elektriciteitsproductie
  

Huiswerk

§3.2 bladzijde 43 t/m 45 van je werkboek maken.

Leren hoofdstuk 1 en 2