3M BS 2.6 Veilig vrijen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k, g, t
• Leerjaar 3

BS 6 Veilig vrijen

leerdoel

basisstof 6 : Veilig vrijen

2.6.1 Je kunt de werking van enkele voorbehoedsmiddelen beschrijven en aangeven of ze betrouwbaar zijn of niet.

onbetrouwbare methoden

Voorbehoedsmiddelen (anticonceptiemiddelen) is een middel voor geboorteregeling.

Er zijn methodes die het voorkomen van een bevruchting niet helemaal uitsluiten. Dit zijn onbetrouwbare methodes.

Periodieke onthouding

Bij de vruchtbare methode hebben de man en vrouw geen geslachtsgemeenschap.

Je kan nooit precies je vruchtbare periode bepalen. Zaadcellen overleven 3 dagen in de baarmoeder en een eicel 1 dag.

onbetrouwbaar

Hoe bepaal je ovulatie?

• Kalender bijhouden: bij een regelmatige menstruatiecyclus kun je de dag van de ovulatie berekenen.

• Temperatuur meten: de lichaamstemperatuur is na de ovulatie tot aan de volgende menstruatie gemiddeld 0,3 °C hoger.

• Afscheiding uit de vagina: bij veel vrouwen wordt de afscheiding uit de vagina rond de ovulatie doorzichtiger en elastischer. Er is vaak ook meer afscheiding.

Coïtus interruptus

De man trekt zijn penis terug uit de vagina wanneer hij de zaadlozing voelt aankomen.

voorvocht kan een man niet voelen aankomen, hierin kunnen ook zaadcellen voorkomen.

onbetrouwbaar

Condoom

Het condoom beschermt niet alleen tegen zwangerschappen maar ook tegen seksueel overdraagbare ziekten. (soa)

Er zijn condooms voor mannen en voor vrouwen.t Een condoom is gemaakt van latex. Het latex houdt zaadcellen tegen. 

mannen

Je rolt het condoom om de penis in erectie.

vrouwen.

Het vrouwencondoom breng je in de vagina in. Dit kan al enkele uren voor het vrijen.

Kan maar 1 keer gebruikt worden.

Betrouwbaar

Koperspiraal

Het spiraal is een buigzaam plastic voorwerp dat aangebracht wordt door een arts in de baarmoeder. 

Na inbrengen kun je de eerste 2 maanden buikkrampen en bloedingen krijgen.

2 soorten spiralen:

hormoonspiraal --> bevat hormonen die innesteling en ovulatie voorkomen. (5 jaar)

koperspiraal--> bevat geen hormonen maar een draadje koper. Het koper beschadigt de zaadcellen ook voorkomt hij innesteling. (5-10 jaar)

Betrouwbaar

Pessarium (met zaaddodende pasta)

Het pessarium is een rubberen koepeltje die je aanbrengt in de vagina.

Het koepeltje bedekt de baarmoedermond.

Je brengt dit zelf in maar de arts onderzoekt van te voren welke maat en vorm voor jou het beste werkt. 

Bij het inbrengen smeer je hem ook in met zaaddodende pasta.

Na geslachtsgemeenschap moet hij minimaal 8 uur blijven zitten.

Betrouwbaar

sterilisatie

Iemand die geen kinderen (meer) wil, kan zich laten steriliseren.

 Bij sterilisatie word je met een operatie onvruchtbaar gemaakt. 

Bij een man worden de zaadleiders onderbroken. De productie van zaadcellen gaat normaal door. De man krijgt nog wel een zaadlozing, alleen bevat het sperma geen zaadcellen meer.

 Bij een vrouw onderbreekt of blokkeert een arts de eileiders. Daardoor kunnen zaadcellen de eicel niet meer bereiken. Er blijven eicellen en hormonen vrijkomen. 

Een gesteriliseerde vrouw wordt dus gewoon ongesteld.

Betrouwbaar

Hormoonpleister

De hormoonpleister is een pleister die je op de huid plakt. 

De pleister geeft hormonen af die via de huid in het bloed terechtkomen. 

Je plakt drie weken lang elke week een nieuwe pleister. 

Na de derde week plaats je een week geen nieuwe pleister en krijg je een lichte bloeding. 

Na deze stopweek plaats je weer een nieuwe pleister.

Betrouwbaar

Hormoonstaafje

Het hormoonstaafje is een dun, soepel staafje van vier centimeter lang. 

De arts plaatst het onder de huid, vaak in de bovenarm.

 Het staafje geeft gedurende drie jaar een klein beetje hormonen af. 

Na drie jaar verwijdert de arts het staafje weer.

Betrouwbaar

Voorbehoedsmiddel die je beschermt tegen soa:

1. De pil
2. Het condoom
3. Het spiraal
4. De prikpil

Welk voorbehoedsmiddel is dit?

1. prikpil
2. hormoonstaafje
3. spiraaltje
4. nuvaring

Voorbehoedsmiddelen zijn:

1. middelen die een vrouw laten menstrueren
2. middelen die voor de gezondheid ingenomen worden/ beter worden
3. middelen die een zwangerschap tegen gaan
4. middelen die helpen dat een vrouw zwanger wordt.

Welk voorbehoedsmiddel zie je hier?

1. Prikpil
2. Condoom
3. Nuvaring
4. De pil

Wat is de naam van dit voorbehoedsmiddel?

1. De pil
2. Anticonceptiestaafje
3. Spiraaltje
4. Vrouwencondoom

Wat is dit voorbehoedsmiddel?

1. Vrouwencondoom
2. Nuva
3. Spiraaltje
4. Condoom

Moet je SOA's behandelen?

1. Nee, die gaan vanzelf weg
2. Nee, die zijn niet zo ernstig
3. Ja, anders kan je onvruchtbaar worden
4. Ja, anders krijg je AIDS

SOA

Wat is een soa?

Hoe krijg je een soa?

Hoe voorkom je een soa?

SOA's

SOA/geslachtsziekte: bacterie of virus die verspreid wordt door seksueel contact.

Verspreiding via: bloed, sperma, voorvocht, vaginaal vocht en slijmvliezen.

Chlamydia

Chlamydia

Chlamydia is een soa die wordt veroorzaakt door een bacterie.

Deze nestelt zich in de slijmvliezen.

Chlamydia is de meest voorkomende soa in Nederland, vooral onder de jongeren.

Deze soa is goed te behandelen.

Tijdens onveilige seks kun je deze soa overdragen

Chlamydia 

HIV en aids

• Aids (immuunziekte) wordt veroorzaakt door het HIV-virus
• (Net zoals het coronavirus de ziekte COVID veroorzaakt)
• Iemand die besmet is maakt antistoffen aan, noemen we seropositief

Seropositieve mensen zijn nog niet ziek. Vaak duurt het 9 jaar voordat de eerste ziekteverschijnselen ontstaan!

Te genezen?

• HIV is niet te genezen, wel te remmen
• HIV-remmers vertragen de ziekte

• Als het virus actief is, spreek je van aids
  
• Aids tast het afweersysteem aan: je wordt snel ziek en je lichaam kan de ziekte moeilijk of niet bestrijden.
  

Hoe kan je HIV oplopen?

1. Onveilige seks
2. Onhygiënische drugs/tattoo naalden
3. Zwangerschap/ geboorte/borstvoeding
4. Alle opties

HIV is een SOA.
Sofie zegt: Als je HIV hebt, heb je ook AIDS
Adriaan zegt: Als je HIV hebt heb je niet per se AIDS, dat heb je pas als je ziek wordt.

1. Sofie heeft gelijk
2. Adriaan heeft gelijk
3. Beiden hebben gelijk
4. Beiden hebben ongelijk

Als je met iemand zoent die HIV heeft, kun je ook HIV krijgen

1. juist
2. onjuist

Chlamydia is de ......

1. meest voorkomende SOA
2. Minst voorkomende SOA

Chlamydia wordt veroorzaakt door een

1. Bacterie
2. Virus
3. Schimmel

Is Aids te genezen?

1. ja
2. nee

Basisstof 6 Veilig vrijen

boek blz. 113 - 125

maken opdracht 1, 2, 3, 5, 6, 8 (blz. 121 hoeft niet)