Thema Ecologie en milieu les 6 MO41-WM41 '23

• Biologie
• MBO
• Studiejaar 2

Thema: Ecologie en milieu

Basisstof 6

Terugblik 

• Je kunt binnen een ecosysteem vormen van concurrentie en van coöperatie onderscheiden.
• Je kunt de dynamiek en het evenwicht in een ecosysteem beschrijven.

• Je kunt de voedselrelaties en de informatienetwerken binnen een ecosysteem beschrijven
  
• Je kunt de energiestroom door een ecosysteem beschrijven
• Je kunt enkele ecosystemen beschrijven aan de hand van kenmerkende soorten
• Je kunt veranderingen in een ecosysteem beschrijven
• Je kunt in een model gegeven informatie over ecosystemen gebruiken, bewerken en analyseren
• Je kunt de voornaamste oorzaken en gevolgen van milieuproblemen beschrijven.
• Je kunt uitleggen wat onder duurzame ontwikkeling wordt verstaan.
• Je kunt enkele maatregelen voor natuurbescherming noemen

Dissimilatie is...

1. Afbraak van organische moleculen
2. Afbraak van anorganische moleculen
3. Opbouw van organische moleculen
4. Opbouw van anorganische moleculen

Pioneersecosysteem

Climaxecosysteem

Sterk wisselende bodem

Kleine diversiteit aan soorten organismen

Een eenvoudig voedselweb

De productie is gelijk aan de afbraak

De kringlopen zijn gesloten

Vegetatie bestaat uit meerdere lagen

Meerjarige planten en 1 jarige planten

Een geringe Biomassa

Grote diversiteit aan organismen

Wat is geen effect van ruilverkaveling?

1. monocultuur
2. afname biodiversiteit
3. gebruik grote landbouwmachines
4. vervuiling

Concurrentie

Commensalisme

Mutualisme

Parasitisme

Een ander woord voor eutrofiëring is

1. Waterbloei
2. Algenbloei
3. Overbemesting
4. Vermesting

Wat is een mogelijke oplossing voor eutrofiëring?

1. Algeneters aan het water toevoegen
2. Maaien
3. Snoeken in het water brengen
4. Forellen in het water brengen

Kringloop van stoffen

Leerdoelen

• Je kunt de koolstofkringloop beschrijven (glucose).
• Je kunt de stikstofkringloop beschrijven (aminozuren).

Voedselkringloop

Koolstofkringloop

Koolstofkringloop

koolstofkringloop

• Koolstof = C
• In de lucht zit het vast in CO₂
• Autotrofe organismen maken van CO_{2 (uit de lucht)} en H₂O (uit de bodem) glucose (C₆H₁₂O₆)
• Bij dissimilatie komt CO₂ weer vrij in de lucht 
• Consumenten eten de producenten en gebruiken de organische stoffen om andere organische stoffen te maken (voortgezette assimilatie). Bij het eten van een ander organisme komt de koolstof van het ene organisme terecht in het andere organisme
• Alle dode resten en andere afvalproducten van organismen wordt samen detritus genoemd 
• De organische stoffen in de detritus wordt door reducenten gebruikt voor dissimilatie

Koolstofkringloop

Binas 93F

Koolstof: organische - anorganisch

In welke vorm kan koolstof in de koolstofkringloop NIET voorkomen?

1. CO2
2. C6H12O6
3. N2
4. CH4

In de koolstofkringloop wordt door veel organismen stoffen verbrand. Welke organismen in de koolstofkringloop doen verbranding? Meerdere antwoorden mogelijk.

1. Producenten
2. Reducenten
3. Consumenten
4. Afvaleters

Wat zijn fossiele brandstoffen?

1. Hout, turf en waterkracht
2. zonnebloemolie, kool, houtskool
3. ijzererts, goud en stookolie
4. steenkool,aardolie, aardgas

Welke groep organismen gebruikt CO2 uit de lucht?

1. Producenten
2. Consumenten van de 1e orde
3. Consumenten van de tweede orde
4. Reducenten

In de koolstofkringloop worden door veel organismen stoffen verbrand. Welke organismen in de koolstofkringloop hebben dissimilatie (=verbranding)?

1. planten
2. dieren
3. dieren en schimmels
4. zowel planten, dieren als schimmels

Stikstofkringloop

Stikstofkringloop

Stoffen

• Stikstof = N
• Ammoniak
• Ammonium
• Nitriet
• Nitraat 
  

Processen

• ammonificatie
• nitrificatie
• denitrificatie
• assimilatie en dissimilatie

Stikstof kringloop

Gebruikelijke route

(vergelijk met BINAS 93G)

1: Planten nemen nitraat (NO₃-) op.

2: Er vindt stikstofassimilatie plaats
     vorming aminozuren

(vorming eiwitten is voortgezette assimilatie)

3: Dier eet plant, verteert en assimileert eigen        organische stoffen.

4: Bij dissimilatie komt ureum vrij. 

5: Rottingsbacterien breken ureum af tot NH₃

6: NH₃ lost in (grond)water op tot NH₄+

7: Nitrietbacterien zetten NH₄+ om in NO₂-

8: Nitraatbacterien zetten NO₂- om in NO₃-

Bijzondere route

Sommige bacteriën kunnen ammoniak (NH₃) omzetten in N₂(g). 

Gevolg: bodem minder voedselrijk voor planten.

Weer andere bacteriën kunnen N₂ (g) omzetten in NH₃.

Gevolg: bodem voedselrijker.

!! Groenbemesten

Wat neemt de plant op van de stikstofkringloop?

1. Nitriet
2. Water
3. Glucose
4. Nitraat

Denitrificerende bacteriën maken...

1. N2 (stikstof)
2. NO3- (nitraat)

(Binas 93G) De omzetting van nitriet naar nitraat noemen we

1. ammonificatie
2. denitrificatie
3. nitrificatie
4. stifstoffixatie

Stikstofbindende bacteriën gebruiken...

1. N2
2. NO3-

(Binas 93G of bron 7) De omzetting van eiwit naar ammoniak noemen we

1. ammonificatie
2. denitrificatie
3. nitrificatie
4. stifstoffixatie

(Binas 93G) De omzetting van nitraat naar stikstofgas noemen we

1. ammonificatie
2. denitrificatie
3. nitrificatie
4. stifstoffixatie

Hoe kan NH3 (ammonium) uit de kringloop verdwijnen?

1. omzetten naar NH4+
2. ammonificatie
3. vervluchtiging
4. uitspoeling

Nitrificerende bacteriën

N-bindende bacteriën
in wortelknollen

N-bindende bodembacteriën

Ammonium

Stikstof in atmosfeer

Planten

Ontbinders bacteriën en schimmels

Nitraten

Welk molecuul bevat geen stikstof?

1. Aminozuren
2. DNA
3. Nitraat
4. Glucose

Ammonificatie

Denitrificatie

Nitrificatie

Rottingsbacterien 

Nitrificerenede bacterien

Denitrificerende bacterien

Aeroob

Aeroob

Anaeroob

Tekst

Teks

Teks

Teks

Teks

Teks

Teks

Teks

Teks

Doen

Lezen blz. 156 t/m 161

Maken opdrachten: 45 t/m 51

Maken context opdracht 52

https:

Is het dus mogelijk om op mars voor een langere tijd te leven?

Ga jij het nog meemaken dat de mensheid een Kolonie op mars heeft?

1. Nee, maar we gaan het wel proberen
2. Ja, en het gaat lukken
3. Nee, dat lukt niet
4. Ja, en we gaan ook naar andere planeten

https:

Wat hebben we nodig voor leven op mars?

Groepsopdracht

Maak groepen van 3-4 en bedenk wat je allemaal nodig hebt voor het verbouwen van eten op mars. 

Maak gebruik van BiNaS 93 en 94 (koolstof en stikstofkringloop)

Aan het eind van de les een korte presentatie van.