Schema of samenvatting maken

• Mentorles
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

Een samenvatting, mindmap of schema maken

Leerdoel

1.   Een schema kunnen maken

2.  Een samenvatting kunnen maken

3.  Je ontdekt dat je door het maken van een schema, mindmap of 

     samenvatting de leerstof sneller kent. 

     Het maken van een schema, mindmap of samenvatting kost tijd.

     Maar........er is een groot voordeel!

     Het leren gaat sneller en je onthoudt het langer. 

   

Uiteindelijk ben je sneller klaar want het leren kost je MINDER tijd :) Dat is mooi meegenomen!!!

Maak je weleens een samenvatting of mindmap om voor een toets te leren?

Maak je weleens een samenvatting of mindmap om voor een toets te leren?

Nooit

Soms

Vaak

Altijd

Waarom zou je een samenvatting maken? Of waarom juist niet?

Tips: Een samenvatting maken

Samenvattingen kun je maken voor het leren van een toets of omdat je de leerstof later nog nodig hebt.

Allereerst is het belangrijk te weten met wat voor doel je de samenvatting maakt. 

Voor jezelf, voor een cijfer of voor een project?

Het voordeel van het maken van een samenvatting is dat je ondertussen leert. 

Het samenvatten zorgt er ook voor dat je de stof beter begrijpt en langer zal onthouden.

1. Lees de hele tekst

2. Schrijf op wat volgens jou de belangrijkste boodschap is (in een paar woorden!)

3. Schrijf (alleen!) de belangrijkste woorden op. Schrijf evt. nog extra nuttige woorden op.

4. Maak nu van de woorden een KORT goed lopend verhaal(tje).

Bij het maken van een goede samenvatting gaat het erom dat je

- niet teveel opschrijft

- de hoofd- en bijzaken kan scheiden

nog meer tips

Vat per alinea / stuk tekst in eigen woorden samen wat je hebt gelezen. Vertel jezelf waarom iets belangrijk is. Hierdoor merk je of je het wel of niet snapt en of het aansluit bij wat je al wist. Zet dit, in trefwoorden.

a) Begrijp waar de tekst over gaat!

b) Maak de samenvatting niet te lang!

c) Gebruik evt. de 5 W's: Wie, wat, waar, waarom, wanneer

d) Gebruik de structuur van de tekst en kijk of er kernzinnen zijn (vaak de eerste/tweede zin of laatste zin van een alinea)

Tips: Een schema - mindmap  maken

1. Lees de hele tekst, zorg ervoor dat je begrijpt waar de tekst over gaat.

2. Werk zoveel mogelijk per alinea of kleine onderwerpen. Vaak zit er in de tekst al samenhang.

3. Noteer in hele korte zinnen waar de tekst over gaat.

4. Noteer in korte zinnen waar een alinea over gaat. Arceer de belangrijkste woorden.

5. Schrijf de kernwoorden (signaalwoorden) op per alinea. 

    a) De inhoud van de alinea's zal met elkaar te maken hebben.

    b) Je kunt de kernwoorden later met elkaar verbinden.

Zet jouw inhoud van de woorden om in een schema.

- Gebruik letters of getallen om de inhoud te ordenen (net als hierboven).

- Gebruik symbolen bijvoorbeeld:  }     -->      <-->     =     etc.

- Maak een 'paraplu'  (zie afbeelding)

- Gebruik afbeeldingen / tekeningen in je schema

Hier had de maker kunnen noteren:

1. munten

2. bankbiljetten

of

a) pinpas

b) creditcard

c) chipknip

Voorbeelden 

Reptielen zijn koudbloedig. Ze ademen met hun longen. Ze leven op het land of in het water en leggen eieren met een leerachtige schaal. Hun huid is bedekt met droge schubben.

Voorbeelden van een schema:

Een mindmap - schema maken

Mindmaps helpen om: 

-  ideeën te ontwikkelen

-  verbanden te leggen

-  teksten samen te vatten en te ordenen. 

Als je een mindmap maakt van een stuk tekst, 

helpt je dat om de tekst beter te begrijpen en te leren. 

Het volgende filmpje toont je hoe je een mindmap op 

papier kan maken, zodat je daarna zelf aan de slag kan. 

Met het maken van een mindmap ben je creatief bezig en breng je structuur aan.

Hoe maak je een mindmap?

Voorbeeld: Proefwerkweek

Welke vorm lijkt jou het fijnst & waarom?

Schema maken

Aan de slag: 2 of 3 tal (breakout room)

Kies krijgen een tekst van een vak  van de docent

Start: Jullie gaan NIET samenwerken. Niet kijken hoe de ander het doet! ieder doet eerst  individueel het volgende:

1. Lees de tekst
2. Maak een schema

Iedereen heeft de tekst gelezen en heeft zijn/haar schema klaar. Nu gaan jullie de schema's bespreken en feedback geven. Omdat je NIET hebt samengewerkt zullen er verschillen zijn.

1. Leg om de beurt een schema in het midden en bespreek wat je ziet:

    a) overzichtelijk?  b) alleen de hoofdzaken vermeld? c) heldere structuur?  d) inhoud is juist en compleet?

2. Welk schema vinden jullie het meest geschikt om te gebruiken als je deze tekst zou moeten leren? - zet deze op je whiteboard

 

Tekst

Nederlanders bij WK sneeuwbalgooien 

Een team uit Nederland mag meedoen aan het WK sneeuwbalgooien. Het WK wordt gehouden in Duitsland. Ook een team uit België doet mee. De andere teams komen allemaal uit Duitsland. 

20 teams uitgekozen 

Er waren 150 teams die mee wilden doen. De organisatie heeft 20 teams uitgekozen. Er werd vooral gelet op de leuke kleding van de teams en op bijzondere namen. Ook is het belangrijk hoe de teams de wedstrijd willen gaan spelen. Het WK is in maart. Er komen 4000 mensen kijken! 

Nog een bijzonder kampioenschap 

In Duitsland zijn nog meer bijzondere kampioenschappen. Bijvoorbeeld het Wok WK. Daarbij moet je in een wokpan gaan zitten 

en zo snel mogelijk van een bobsleebaan afglijden! 

Samenvatting maken

Aan de slag: 2of 3 tal (breakout rooms)

 Je krijgt een tekst van de docent

Start: Jullie gaan NIET samenwerken. Niet kijken hoe de ander het doet! ieder doet individueel het volgende:

1. Lees de tekst
2. Maak een samenvatting

Iedereen heeft de tekst gelezen en heeft zijn/haar samenvatting klaar. Nu gaan jullie de samenvattingen bespreken en feedback geven. Omdat je NIET hebt samengewerkt zullen er verschillen zijn.

1. Geef jouw samenvatting door aan de leerling die naast je zit. Iedereen heeft de samenvatting van een ander. Lees deze.

2. Per samenvatting een feedback-papier. Noteer je naam + wat opvalt aan de samenvatting. Denk bijvoorbeeld aan:

    a) begrijpelijk?  b) hoofdzaken staan er in?  c) verbanden gelegd?  d) inhoud is juist en compleet?

2. Geef de samenvattingen + de feedback-papieren weer door. Etc.

3. Alle samenvattingen gelezen? leg 1 samenvatting in het midden. Bespreek wat goed is en wat verbetertips zijn.

 

Aan de slag

* Je krijgt op de volgende dia een tekst te zien

*Maak van deze tekst een samenvatting/schema/mindmap.

* Over 10 minuten deel je deze (foto) in deze les

Tekst

Dikke dieren op dieet 

Er zijn veel gekke foto’s te vinden van moddervette katten en honden. Soms moet je daar best om lachen. Je denkt misschien dat die foto’s niet echt zijn. Maar vaak is dat wel zo en dat is zielig. Dieren kunnen, net als mensen, te dik zijn.  Sommige dieren gaan daarom op dieet. Het is belangrijk te weten dat dik zijn niet altijd komt door teveel of ongezond eten. Het kan ook komen door medicatie of een langzame stofwisseling.

Afvalwedstrijd voor dieren 

Ken je het programma Big Diet nog? Tien dikke mensen zaten toen in een kasteel. Ze gingen daar werken aan hun gewicht. Ze moesten veel kilo’s afvallen. In Engeland is ook zo’n soort wedstrijd bedacht. Maar dan voor dikke huisdieren. De dieren gaan 100 dagen op dieet en ze moeten daarbij flink sporten. Samen met hun baasjes. 

Gezond eten 

Dikke dieren krijgen veel sneller last van ziektes. Ze krijgen last van hun nieren en botten. Heel dikke dieren zijn dus niet grappig. Als dieren te dik zijn, ligt dat vaak aan hun baasjes. Die verwennen hun hond of kat te veel. Ze geven ze allerlei lekkers, zoals koek en snoepjes. Maar dieren moeten juist gezond eten en niet te veel. En ze moeten lekker buiten kunnen rennen! 

Laat mij hier je samenvatting zien

Welke (van wie) vind je het beste?

Wat maakt de gekozen samenvatting goed?

Kan je aan de hand van jouw samenvatting vragen beantwoorden over de tekst?

Welke oorzaken worden er, naast teveel of ongezond eten, genoemd voor dikke dieren?

In welk land is een wedstrijd bedacht voor dikke huisdieren?

Hoe lang moeten de dikke dieren op dieet?

1. 10 dagen
2. 100 dagen
3. 10 weken
4. 3 maanden

Dikke dieren kunnen meer last van ziektes krijgen. Waar krijgen ze bijvoorbeeld, volgens de tekst, last van?

1. Spieren en darmen
2. Darmen en botten
3. Nieren en lever
4. Nieren en botten

Hoe komt het dat het maken van een samenvatting of een schema helpt om een tekst te leren?

Wat heb je van deze les geleerd? Wat ga je eventueel in het vervolg veranderen?