Spelling - Trema, apostrof, accenttekens en cedille

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Trema, apostrof, accenttekens en cedille

Deze les

Uitleg spelling H1

Opdrachten maken

Leerdoelen

Je leert trema's, apostrofs, accenten en cedilles goed te gebruiken.

Trema

In sommige woorden schrijf je een trema. Je voorkomt zo dat je een woord verkeerd uitspreekt.

Het trema maakt duidelijk dat het om twee klinkers gaat,

en niet om één klank.

Trema

Als je het woord verkeerd kunt uitspreken, dan gebruik je een trema.

geëist, beïnvloed, poëzie, zeeën, coördinatie, financiën

In cijfers en getallen gebruik je een trema.

tweeënvijftig, drieëntachtig

Latijnse en Franse woorden die eindigen op -ei, -eus, -eum, en -ien krijgen geen trema.

museum, opticien, petroleum

Geen trema

Als er geen letterverwarring mogelijk is, zet je geen trema.
Woorden uit een andere taal krijgen GEEN trema en

Woorden met een dubbele i krijgen GEEN trema:

opticien, museum, afvloeiing, voltooiing, financieel

Koppelteken

In samenstellingen die verkeerd gelezen kunnen worden, plaatsen we een koppelteken:

zo-even, stage-uren, radio-omroep, na-apen.

Apostrof

• om uitspraakproblemen te voorkomen --> jury's, zebra's (maar wel jockeys)
• als weglatingsteken: 's morgens, 's-Gravenhage,
  Thomas' pet 
• in meervouden en afleidingen van afkortingen: cd's, sms'en 
• in verkleinwoorden die eindigen op -y : baby'tje (maar wel cowboytje) 

Accent aigu (é)

1. je plaatst het accent aigu op de letter e in woorden van Franse herkomst

               --> coupé, comité, logé

2. als je iets wilt benadrukken

               --> fantástisch, hét idool van de jaren negentig 

3. uitspraakteken 

               --> hé!

Klemtoon

Met een klemtoonteken leg je extra nadruk op een woord. Je gebruikt hiervoor altijd een accent aigu. Klanken die je met twee letters schrijft, krijgen twee accenten.

• Dat had ik écht niet gezien.
• Hij heeft héél lang geslapen.
• Nee, ik vroeg om de sáús.

Accent grave (è)

• Komt vooral voor op de letter 'e', heel soms op andere letters.
• Wordt gebruikt als letter korter moet klinken.
• Vooral bij leenwoorden uit het frans

ampère, crème, caissière

Accent circonflexe (ê)

Je plaatst het accent circonflexe e en de i van in oorsprong Franse woorden 

crêpe, maître, moment suprême 

Cedille

Een cedille vind je soms onderaan de letter -c. Het zorgt ervoor dat de letter klinkt als een -s. 

curaçao, reçu 

Een cedille geeft de c een s-klank, maar dit is alleen wanneer hij voor een a, o of u staat. 

Normaal klinkt de c als k. caramel, coëfficiënt, cupcakes

Aan de slag

HA31: opdracht 1-10

AT31: opdracht 1-12