4.4 Revolutie in Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

4.4: Revolutie in Nederland

Deze les

• Aan het volk van Nederland
• Patriottenopstand
• Bataafse revolutie
• Eenheidsstaat

• Waarom kwamen de Nederlanders in opstand tegen de stadhouder? 

Aan het volk van Nederland

Ontevredenheid onder het Nederlandse volk

--> Pamflet; Aan het volk van Nederland

• Het volk moet in opstand komen
• Het volk mag zelf beslissen wie het land bestuurd
• Weg met de Stadhouder Willem V

• Mensen die het eens waren met die ideeën; Patriotten

Aan het volk van Nederland

Joan Derk van der Capellen tot den Pol

De patriottenopstand

Veel NL'ers ontevreden met Stadhouder Willem V. 

- Het ging slecht met Nederland

- Verloren oorlog met Engeland

- Willem V en regenten hadden bijna alle macht

• Vrijheid, gelijkheid en democratie

De patriottenopstand

Vanaf 1787; Patriotten krijgen steeds meer macht in het stadsbestuur; Vrijkorpsen

--> Willem V vlucht naar Nijmegen

--> Wilhelmina stuurt een brief naar de koning van Pruissen (haar broer)

• 1787: Leger van Pruissen naar Nederland --> Patriotten worden verjaagd naar Frankrijk; Bataafs Legioen

De Bataafse Revolutie

• 1795: Het Bataafs Legioen keert terug met het Franse leger
• Regenten geven de macht over aan revolutionaire burgers

• Stadhouder Willem V vlucht met zijn familie naar Engeland

• Januari 1795: Nederland wordt de Bataafse Republiek

Eenheidsstaat

1796: Eerste gekozen volksvertegenwoordiging

• Grondwet vanaf 1798
• Algemeen mannenkiesrecht
• Eenheidsstaat met een centrale regering
• Openbare scholen onder toezicht van de overheid
• Maar: de Fransen bepalen steeds meer (Vazalstaat)

De Franse tijd

Vanaf 1806; Nederland werd een koninkrijk

• Lodewijk Napoleon (de broer van..) werd de koning; 
• 'Iek ben konijn van 'Olland'
• Nationale wetboeken
• achternamen
• Decimale stelsel

4.4 Revolutie in Nederland

1. Je weet waarom en hoe de patriotten in opstand kwamen
(oorzaak en motivatie)

2. Je weet welke politieke veranderingen plaatsvonden vanaf 1795

3. Je weet welke invloed de Fransen hadden in Nederland

Het streven naar grondrechten en naar politieke invloed in de Bataafse Revolutie

1. Patriottenopstand

Nederlanders waren ontevreden (patriotten):

Ze verloren een oorlog van de Britten en gaven de stadhouder en regenten de schuld

Ze streefden naar vrijheid, gelijkheid en democratie en bewonderden Amerika

De leider van de patriotten was Joan Derk van der Capellen tot den Pol en hij publiceert een pamflet: 'Aan het volk van Nederland'

1. Patriottenopstand

Pamflet: kom in opstand tegen de Oranjes! De Nederlanders zijn de ware eigenaren en zijn tegen de regentenkliek

Patriotten vormen vrijkorpsen en er vinden gevechten plaatsen tussen hen en het leger van stadhouder Willem V

Patriotten vluchten naar Frankrijk en daar vormen ze het Bataafs legioen (vernoemd naar een Germaans volk tijdens Caesar)

2. Politieke veranderingen na 1795

1795: Bataafs leger trekt met FRA de Republiek binnen en regenten staan hun macht af. Willem V vlucht.

In veel steden feestten de patriotten en de Bataafse republiek wordt uitgeroepen

Algemeen kiesrecht mannen + Verklaring van de Rechten van de Mens en van de Burger

Er worden verlichte beslissingen genomen

2. Politieke veranderingen na 1795

1798: grondwet wordt aangenomen en NL wordt een democratie en een eenheidsstaat

1806: Onderwijswet -> nationaal onderwijs met openbare scholen

1805: Toch ziet Napoleon NL als een vazalstaat en maakt hij een einde aan de democratie

NL wordt een koninkrijk met Lodewijk als koning, maar in 1813 wordt FRA verjaagd

3. De Franse tijd

1795-1813: de Franse tijd in Nederland

Veranderingen:

- metriek stelsel (meter, liter, gram, geld enz.)

- militaire dienstplicht (Nederlanders vechten voor Frankrijk)

- burgerlijk wetboek: gelijke rechten en plichten voor alle Nederlanders

- invoering burgerlijke stand (administratie gegevens burgers)

- registreren van familienamen