13.1 Ademen klassikaal

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

H13 Gaswisseling en uitscheiding

Deze les:

- Inzage SE + analyse (google form)

- Studiewijzer periode 2

- 13.1 Ademen

- Opdrachten

- 13.2 Gaswisseling dl1

Inhoud hoofdstuk

13.1 Ademen

13.2 Gaswisseling

13.3 Evenwicht 

13.4 Nieren

Daarna nog in P2: H14 Reageren (zenuwstelsel,zintuigen, hormonen) + PO

Herhalen: H6 (Voeding, vertering en gezondheid) + 4.3 (Menstruatiecyclus + H3 Onderzoek --> zie studiewijzer

Doel en begrippen 13.1

Je leert de bouw en werking van je ademhalingsstelsel

luchtpijp, slijmvlies, (hoofd)bronchiën, bronchiolen, trilharen, ventilatie, middenrifspieren, buitenste en binnenste tussenribspieren, kleine borstspier, nekspieren, middenrif, buikspieren, restvolume, longvlies, borstvlies, ademfrequentie, ademvolume, vitale capaciteit, longcapaciteit

Stellingen vooraf

1. Door je neus ademen is gezonder

2. Je longen zijn twee zakken in je lichaam

Welke onderwerpen bespreken?

Bouw longen (BINAS 83A)

Luchtpijp --> Hoofdbronchiën --> Bronchiën --> Bronchiolen (zonder kraakbeenringen)

Slijmvlies

- Vormt een plaklaag op de wand van de luchtwegen die stofdeeltjes en bacteriën tegenhoudt

- Witte bloedcellen doden gevangen ziekteverwekkers

- Trilharen bewegen het slijm naar de keelholte

Bouw longblaasjes

BINAS 83A

= oppervlakte van 70 tot 80 m2

biologiepagina.nl

Heb je een goede ademhaling?

Ga staan en leg je hand op je buik.

Adem in en uit.

Wat gebeurt er met je buik?

Inademing

Buitenste tussenribspieren trekken samen: 

-> borstkas gaat omhoog

Middenrifspieren trekken samen: 

middenrif gaat naar beneden

-> borstholte vergroot

Hoe verandert de druk?

Uitademing

Buitenste tussenribspieren ontspannen: 

-> borstkas gaat omlaag

Middenrifspieren ontspannen: 

middenrif gaat omhoog

-> borstholte verkleint

Hoe verandert de druk?

Actief of passief?

Extra diepe ademhaling

Hulp van kleine borstspier en spieren in de nek die de borstkas extra optillen: diepere inademing

Hulp van de binnenste ribspieren om de borstkas extra naar beneden te trekken: diepere uitademing

Hulp van de buikspieren om het middenrif extra naar boven te drukken: diepere uitademing

Ademhaling

Tussen deze vliezen ligt een dunne laag vloeistof. Hierdoor kunnen de vliezen langs elkaar schuiven. 

Longen volgen de bewegingen van de borstkas. 

Longvlies vormt de buitenkant van het longweefsel

Borstvlies is vergroeid met de ribben, binnenste tussenribspieren en het middenrif.

Luchtdruk

Inademen:

druk in de long lager dan 

buitenlucht: 

lucht stroomt maar binnen.

Luchtdruk

Uitademen

druk in de longen hoger 

dan de buitenlucht: 

lucht stroomt naar buiten

biologiepagina.nl

De druk in de longen tijdens een inademing

1. blijft gelijk
2. wordt hoger
3. wordt lager

De druk in de longen tijdens een uitademing

1. blijft gelijk
2. wordt hoger
3. wordt lager

Ademvolume

Ademfrequentie

Ademvolume

Vitale capaciteit: 

Restvolume: 

Longcapaciteit: totale longinhoud

‘Dode ruimte’: deel waar geen uitwisseling van gassen plaatsvindt. 

BINAS 83B

dode ruimte

Dat gedeelte van de luchtwegen 

waar geen gaswisseling in plaatsvindt.

= bovenste gedeelte

(mond/neus, keel, luchtpijp, bronchiën)

Opdrachten

- 13.1 opdr. 3 t/m 5 + 8 t/m 11 +14 + 15

Klaar? Lezen 13.2 Gaswisseling blz. 166 + 167 en maken opdr. 19 + hw= lessonup 3.2 voorb maken