Herhalen theorie leesvaardigheid toetsweek

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Herhalen theorie Lezen (3 havo/vwo)

Lesdoelen

Je herhaalt de theorie van leesvaardigheid die betrekking heeft op de toets in de toetsweek:

- tekstdoelen, -soorten en -vormen

- onderwerp, deelonderwerp en hoofdgedachte

- tekstverbanden en signaalwoorden

- aanpak soort vragen

- citeren

- argumentatie (aparte les)

- soort argumenten (aparte les)

Welke tekstdoelen
kennen wij?

Tekstdoelen

1 Informeren: informatie geven / iets nieuws vertellen / instructie

2 Mening weergeven / laten vormen / opiniëren: de schrijver geeft verschillende meningen (beschouwing)

3 Overtuigen: de schrijver wil anderen van zijn/haar mening overtuigen / waarschuwen

4 Amuseren: vermaken

5 Activeren / aansporen / overhalen: de schrijver wil de lezer tot handelen overhalen

Uit welke drie delen bestaat een tekst?

Opbouw van een tekst

1 Inleiding

2 Middenstuk / kern

3 Slot 

Andere belangrijke begrippen

- Onderwerp: zo kort mogelijk de tekst samenvatten (één woord of een paar woorden)

- Hoofdgedachte: de tekst samenvatten in één zin (markeer de belangrijkste zinnen en vorm die samen tot één zin)

- Titel: naam van de tekst

- Tussenkopjes: minititels boven alinea's

- Deelonderwerp: onderwerp van een deel van de tekst (alinea)

Manieren van inleiden

Inleiding

- onderwerp van de tekst noemen

- een vraag stellen over het onderwerp

- een probleem noemen

- anekdote (= kort grappig verhaaltje)

- een persoonlijke ervaring vertellen

- de aanleiding van het schrijven noemen

Manieren van afsluiten

Slot

- een samenvatting geven

- een conclusie trekken

- antwoord geven op een belangrijke vraag

- de oplossing van een probleem geven

- een advies geven of oproep doen

Wat is het verschil?

Lezen H2: signaalwoorden en verbanden

• Signaalwoorden
• Tekstverbanden

Wat zijn tekstverbanden?

Alinea's en zinnen hebben met elkaar te maken (= verband). Aan de hand van signaalwoorden kun je verbanden herkennen.

- Opsomming: na elkaar opnoemen van punten/onderdelen

- Tegenstelling: twee dingen noemen die verschillend zijn / tegenover elkaar staan

- Reden: waarom iemand iets doet / waarom iets gebeurt

- Voorbeeld: na een uitspraak volgen één of meer voorbeelden

- Oorzaak-gevolg: er is iets gebeurd (oorzaak), waardoor iets anders gebeurde (gevolg)

- Middel-doel: iets wordt gedaan (middel) om daarmee iets te bereiken (doel)

- Voorwaarde: er wordt een voorwaarde gesteld voordat iets kan worden bereikt

- Conclusie: na alles op een rijtje te hebben gezet, volgt een oordeel/slotsom/uiteindelijk resultaat

Hoe pak je een leestekst aan?

Stap 1: lees de tekst oriënterend door (titel, bron + voorspellen)

Stap 2: lees de eerste alinea

Stap 3: lees de eerste vraag bij de tekst en het gedeelte van de tekst dat hierover gaat

- lees de tekst helemaal door (markeer de kernzinnen)

- lees de tekst bij de vragen

Open vraag

- Lees de vraag goed en rustig door.

- Markeer eventueel wat je precies moet doen (bij lange vragen)

- Kijk goed of er een aanwijzing te vinden is waar je het antwoord kan vinden (bijv. een alineanummer)

- Citeren? Neem dan de eerste twee en laatste twee woorden van de zin over en zet tussen aanhalingstekens. Noteer ook het regelnummer.

- Laatste check: sluit je antwoord goed aan op de vraag?

- Antwoord: Begin je antwoord met het herhalen van de vraag.

Citeren

- Het letterlijk overnemen van een woord, woordgroep, zinsgedeelte of zin.

- Neem dan de eerste twee en laatste twee woorden van de zin over en zet tussen aanhalingstekens. Noteer ook het regelnummer.

’Als er…te schrijven’’ (regels XX-XX)

Meerkeuzevraag

- Lees de vraag goed en rustig door.

- Formuleer eerst zelf je antwoord en leg je hand over de meerkeuzeantwoorden.

- Vergelijk jouw antwoord met de mogelijkheden: welk antwoord komt het dichtst bij jouw antwoord?

Oh nee, mijn antwoord staat er niet bij!

- Staat jouw antwoord er niet bij? Streep weg welke antwoorden in ieder geval NIET passen.

- Weet je het nog niet? Laat de vraag rusten en ga verder. Maak later de vraag opnieuw.

- Weet je het nog niet? Gok! Je hebt 25% kan dat je het antwoord goed gokt.

Tip: het is niet gek als je twee of drie keer achter elkaar A of C hebt.

Lang zal die gelukkig leven

1 Lees de tekst oriënterend door (titel - bron - voorspellen)

2 Lees de eerste alinea

3 Lees de hele tekst

4 Lees de vraag en het stukje tekst dat daarbij hoort

Antwoorden Lang zal die gelukkig leven

• 1 Wat is het onderwerp van de tekst? - 1 pt
• D verband tussen geluk en gezondheid
• 2 Uit welke alinea's bestaat de inleiding? - 1 pt
• Alinea 1 en 2
• 3 Welke twee verklaringen geeft de schrijver in de tekst voor het gegeven dat geluk voor gezondheid zorgt? (per verklaring niet meer dan 10 woorden) - 2 pt
• - Gelukkige mensen maken betere keuzes / beheersen de kunst van het leven beter
• - Gelukkige mensen hebben een drukker sociaal leven
• 4 Welke afbeelding geeft het verband tussen geluk en gezondheid het beste weer? - 1 pt
• B

Antwoorden Lang zal die gelukkig leven

• 5 Hoe sluit alinea 5 aan op alinea 3 en 4? - 1 pt
• D vormt een uitwerking van de alinea’s 3 en 4. 
• 6 Wat zegt Ruurd Veenhoven over de vlucht- en vechtmodus (alinea 5)? - 1 pt
• B handig bij het klaarmaken voor actie op korte termijn. 
• 7 Welk kopje geeft het beste de inhoud van alinea 7 en 8 weer? - 1 pt
• A Effect geluk op lange termijn 
• 8 Noteer de twee doelgroepen waar het om gaat. - 1 pt
• Ouderen en studenten.

Antwoorden Lang zal die gelukkig leven

• 9 Hoe kun je de hoofdgedachte van de tekst het beste weergeven? - 1 pt
  
• D Een positieve levensinstelling kan bevorderlijk zijn voor de levensverwachting. 
• 10 Wat is de functie van de laatste alinea? - 1 pt
• C een nieuw gegeven toevoegen
• 11 Wat is het voornaamste doel van de schrijver? - 1 pt
• D informeren over de effecten van levensinstelling op levensverwachting. 

Puntentelling

Totaal: 12 punten

N-term = 0,5

12 pt	10
11 pt	8,8
10 pt	8
9 pt	7.3
8 pt	6.5
7 pt	5.8
6 pt	5.0
5 pt	4.3
4 pt	3.5