M4 - H6 - 6.2 - Veranderingen van de jaren '60

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 4

H6 - 6.2 - Veranderingen jaren '60

Klas 4 mavo 

Leerdoelen 

• Ik kan uitleggen hoe de economie dankzij de Marshallhulp begon te groeien.
• Ik kan uitleggen wat een consumptiemaatschappij is.
• Ik kan uitleggen hoe het kwam dat de economische groei de opbouw van de verzorgingsstaat mogelijk maakte.
• Ik kan uitleggen welke rol de televisie als nieuw medium had.
• Ik kan sociaal-culturele veranderingen noemen van de jaren ‘60

Herhaling 6.1

Marshallhulp: Amerikaanse economische hulp voor Europa (vanaf 1947).
Economische groei: toename van de productie in een land of gebied.
Consumptiemaatschappij: een samenleving waarin consumeren belangrijk is. Steeds meer Nederlanders gingen stofzuigers, wasmachines, koelkasten, televisies en auto’s kopen.
Welvaartsstijging: groei van de mogelijkheden om voedsel, kleding en andere goederen te kopen.
Verzorgingsstaat: staat waarin de overheid zorgt voor de sociaal zwakken.

Marshallhulp - wat was dat ook alweer?

• Dankzij de Marshallhulp begon de Nederlandse economie vanaf 1947 te groeien.
  
• Nederland kreeg geld en goederen. Goederen zoals: kunstmest, kolen, tractoren, vrachtwagens en machines.
  
• In de jaren 1950 en 1960 groeide de economie hard.
• Marshallhulp was ook een voorbeeld van containmentpolitiek (voorkomen van het verspreiden van het communisme)

Sociaal-culturele veranderingen

Wat zijn sociaal-culturele veranderingen? 

• Veranderingen in de manier waarop de mensen leven en met elkaar omgaan. 

Wat was de oorzaak van de sociaal-culturele veranderingen in de jaren '60?

• De welvaart leidde vanaf de jaren '60 tot sociaal-culturele veranderingen. 

Veranderingen en gevolgen

• In de jaren 1960 stegen de lonen hard. 
• De welvaart groeide en mensen gingen massaal  luxegoederen, zoals televisies kopen. (consumeren)
• Door de welvaart begon de Nederlandse cultuur en samenleving te veranderen. 

Amerikanisering

• Toenemende invloed van de Amerikaanse cultuur. 
• De welvaart groeide vanaf de jaren '60 door o.a. de komst van de televisie nam de amerikanisering toe.  

Amerikanisering

• Vooral onder jongeren. 
• BIjvoorbeeld: rock 'n roll, Amerikaanse filmsterren, Coca-cola, vetkuif etc.  

Video Amerikanisering

Bekijk de video Amerikanisering 

Jongerencultuur

• Door de toenemende welvaart ontstond er ook een aparte jongerencultuur.
• Oorzaken bespreken we op de volgende slide. Bedenk alvast welke oorzaken dit zouden kunnen zijn. 

Oorzaken ontstaan jongerenculturen

• Jongeren volgden langer onderwijs.
• Jongeren hadden meer vrije tijd.
• Door bijbaantjes meer geld te besteden.  

Hoe kwam dat? 

• Lonen stegen vanaf 1955 dus jongeren hoefden geen geld meer af te staan aan gezin. Ze mochten nu zelf geld besteden. 

Kritisch

• Jongeren worden kritischer -> er ontstond een protestgeneratie.
• Jongeren zetten zich af tegen hun ouders en het gezag.

Tweede Feministische Golf

• De relatie tussen mannen en vrouwen veranderde.
• Dit kwam door de Tweede Feministische Golf: de wederopbloei van het feminisme

Ontzuiling

Nederland ontzuilde. De invloed van kerk en geloof nam af en Nederlanders leerden andere zuilen kennen via tv-programma’s van verschillende omroepen.

Gevolg ontzuiling

Door de ontzuiling verdwenen verzuilde organisaties of gingen ze samen in nieuwe organisaties, zoals de vakbond FNV

Democratisering

• Mensen wilden niet meer dat beslissingen zomaar genomen werden door politici. -> men wilde inspraak! 
• D66 wilde een gekozen minister-president bijv..

Wat is inspraak?

Medezeggenschap. 

De mogelijkheid om mee te praten voordat er een besluit wordt genomen. 

Seksuele revolutie

De verandering vanaf de jaren 1960 waarbij mensen vrijer omgingen met seksualiteit wordt seksuele revolutie genoemd. 

Seksuele moraal

• Er werd openlijk over seks gesproken.
• Scheiden geen schande meer.
• Homoseksuelen durfden voor hun geaardheid uit te komen (nog niet volledig)

De Pil 

• Anticonceptie. 
• Uitvinding van de anticonceptiepil was belangrijk voor verandering seksuele moraal 

Migranten en gastarbeiders

Wat zijn gastarbeiders?

• arbeiders die tijdelijk in een ander land werken.
  

Waar kwamen migranten vandaan?

• Vaak uit voormalige kolonies zoals Suriname. 
• Maar ook gastarbeiders uit landen rondom Middellandse Zee. Er was een tekort aan arbeiders.