‹Terug naar zoeken

Les 1: Dieren en beweging

    Dieren en beweging
1 / 43
volgende
Slide 1: Tekstslide
WoordenschatNederlands+1Middelbare schoolmavo, havo, vwoLeerjaar 1

Les van voorheen UGO - Gelijke Onderwijskansen

In deze les zitten 43 slides, met interactieve quizzen en tekstslides.

time-iconLesduur is: 60 min

Onderdelen in deze les

    Dieren en beweging

Slide 1 - Tekstslide

NB:
Dit lesmateriaal is tot stand gekomen in de periode 2021 - 2024 in het project UGO (Utrecht Gelijke Onderwijskansen) op basis van het curriculum van de voormalig Brede School Academie (BSA) Utrecht en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Utrechtse schoolbesturen PCOU Willibrord, SPO Utrecht en KSU. Het project UGO eindigt op 1 oktober 2024.
    Waar denk jij aan bij de titel 
    'dieren en beweging'?

Slide 2 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies

Hoe werkt het?
Tekst
Onderzoek
Woordenschat
Leestafel
Boekenclub
Dit leer je nu
Dit weet je al
Doen
Terugkijken
Leerdoel bekijken

Slide 3 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat gaan we doen?
  • De leestafel
  • De introductie op het onderwerp
  • De tekst
  • Het onderzoek
  • Presenteren onderzoek
  • Woordenschat
  • De boekenclub
  • Terugblik/afsluiting

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

  • Je kunt een nieuwsartikel vinden over dieren die iets bijzonders kunnen​ en dit bespreken in de groep.
  • Je kunt vertellen wat de grote migratie van de monarchvlinder is​.
  • Je leert tien nieuwe woorden en kunt ze toepassen.
  • Je kunt vertellen welke bijzondere gaven mieren hebben​.
  • Je kunt onderzoek doen naar beweging bij dieren.
  • Je kunt goede aantekeningen maken en je onderzoek presenteren.
  • Je kunt bedenken welk woord er bij het plaatje hoort.
  • Je kunt een boek kiezen en benoemen waarom je dat boek zou willen lezen.​
  • Je kunt één woord kiezen dat volgens jou het beste past bij deze les.
  • Je kunt vertellen wat je deze les hebt geleerd, waarover je nog meer wil weten en/of wat je thuis gaat vertellen over deze les. ​
.
.
Wat ga je deze les leren?

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoel?
Leerdoel: Je kunt een geschikt artikel vinden en dit bespreken in de groep.
De leestafel
Zoek een interessant artikel of een artikel over dieren die iets bijzonders kunnen, om het over te hebben.

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat is een geschikt artikel?
Je kunt er je mening
over geven.
Voor iedereen interessant.
Niet te kort, 
maar ook niet te lang.
Je kunt er veel 
vragen over stellen.
Er komen door het
artikel nieuwe vragen en ideeën bij je op.
Je kunt er verder over doordenken en praten.
Je kunt er zelf oplossingen bij bedenken.

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Upload hier een foto
van jouw artikel.

Slide 8 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Hoe vertel ik waar mijn artikel over gaat?
Welke zaken zijn nog meer van belang om te vertellen?
Om wie (of wat) gaat het?
Wat is er aan de hand?
Hoe is het in zijn werk gegaan?
Wat zou je hier nog meer over willen weten?
Waarom was dat?
Wanneer was dat?
Waar was dat?

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Een gesprek voeren bij de leestafel.
Discussievragen
  • Ben jij het daarmee eens?
  • Ik vind dat toch vreemd, want…
  • Nou dat weet ik nog niet zo zeker, want…
  • Wie heeft er nog een ander argument?
  • Is dat wel waar? Weet je dat zeker?
  • Wat zegt die... in het artikel erover? Wat vind je daarvan?
Verdiepingsvragen
  • Hoe kan het nou dat…?
  • Wat ik niet snap is…?
  • Wat zou er gebeuren als…?
  • Zou iedereen…?
  • Hou zou dat in de toekomst gaan / in het verleden gegaan zijn?
  • Hoe zit dat eigenlijk in andere landen?

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Freek Vonk was te gast bij het televisieprogramma
De Wereld Draait Door. Hier vertelde hij over de monarchvlinder.
Klik hier om deze video te bekijken. 
De introductie op de tekst
Leerdoel?
Leerdoel: Je kunt in eigen woorden iets vertellen over de grote migratie en de monarchvlinder.

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Wat is er zo bijzonder aan
deze dieren?

Slide 12 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Heb je de video bekeken? Klik dan nu hiernaast
op de spinner en beantwoord de vraag die op komt.

Slide 13 - Tekstslide

Bespreek deze vragen mondeling met de leerlingen.
De tekst: eerst even scannen! 
scannend lezen
Scannen, hoe doe je dat?
  • Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
  • Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
  • Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
  • Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?
bron
Bron: NU.nl (24/11/2015 door D. Rijnvis)

Bewerkt voor onderwijsdoeleinden.
Leerdoelen?
Leerdoel: je kunt vertellen welke bijzondere gaven mieren hebben.

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Lees de hele zin. Ook de zin ervoor en erna zeggen vaak iets over het woord.
Zoek het woord op in een woordenboek of in een zoekmachine op internet.
Ken je het woord in
een andere vorm wel?
Vraag het aan iemand.
Wie weet kent diegene het woord!
Kijk of er een bekend woord
zit in het onbekende woord.
Heb je het woord eerder gezien?
Waar ging de tekst toen over?
Wat kun je doen als je een woord niet begrijpt?

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Maak de volgende opdrachten bij de tekst:
Bij deze tekst schrijf je op een apart blaadje steeds jouw antwoord in eigen woorden op. Gebruik een deel de vraag in je antwoord. 
Pas aan het eind van het lezen en het beantwoorden van de vragen geef je je tekstje een eigen (korte) titel en lees het voor.

Lees de titel en de eerste alinea
  • Geef twee manieren waarop mieren een gat kunnen dichten.
Lees alinea 2 
  • Welke twee dingen hebben wetenschappers gedaan?
  • Wat kwam er uit het onderzoek?
Lees alinea 3 
  • Wat zouden robotbouwers van mieren kunnen leren en gebruiken?

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

De titel, inleiding en alinea 1
Mieren bouwen levende bruggen in regenwoud

Mierenkolonies in het regenwoud bouwen soms levende bruggen om zich snel te kunnen verplaatsen in moeilijk begaanbare gebieden (zie ook figuur 1).

De zogenoemde trekmieren dichten gaten in de bodem van het regenwoud
door erin te gaan staan en soortgenoten over zich heen te laten lopen. Als ze
grote kuilen tegenkomen, pakken de diertjes elkaars lichamen vast terwijl ze
over de randen reiken, zodat er een brug van mieren ontstaat waar de
kolonie overheen kan lopen. Dat melden Amerikaanse onderzoekers in het
wetenschappelijk tijdschrift Proceedings of the National Academy of
Sciences.
de kolonie
de kolonie – een groep bij elkaar wonende dieren
reiken
reiken – armen (poten) uitstrekken
wetenschappelijk
wetenschappelijk – wat te maken heeft met de kennis op een bepaald gebied
figuur 1

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Geef twee manieren waarop
mieren een gat kunnen dichten.

Slide 18 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Alinea 2
Bewegen
De wetenschappers bestudeerden de bewegingen van kolonies trekmieren in de regenwouden van Centraal-Amerika met filmcamera's. Deze kolonies bestaan soms uit vele tienduizenden mieren. Achteraf analyseerden de
wetenschappers het gedrag van de insecten. Ook slaagden ze erin om gevangen trekmieren bruggen te laten bouwen in hun laboratorium (zie figuur 1). Uit het onderzoek blijkt dat de mieren hun levende bruggen binnen enkele seconden kunnen opbouwen en afbreken. De kolonies kunnen daardoor razendsnel door moeilijk begaanbare gebieden reizen. Soms komen de bruggen van mieren zelfs in beweging om snellere routes over kuilen te creëren.
analyseren
analyseren – nauwkeurig onderzoeken
creëren
creëren – iets nieuws maken
figuur 1

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Welke twee dingen hebben wetenschappers gedaan?

Slide 20 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies


Wat kwam er uit het onderzoek?

Slide 21 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Alinea 3
Natuurrampen
"De bruggen reageerden dynamisch op het verkeerspatroon van de route die de mieren namen", verklaart hoofdonderzoeker Christopher Reid op nieuwssite EurekAlert. "Vergelijk het met een situatie waarin de George Washington Bridge tussen New York City en New Jersey zichzelf zou herpositioneren over de rivier, afhankelijk van de kant waar het meeste verkeer vandaan komt." De nieuwe bevindingen kunnen robotbouwers mogelijk inspireren om de strategie te kopiëren. In theorie zou het volgens Reid bijvoorbeeld mogelijk zijn om zwermen van kleine robots te creëren die na natuurrampen bruggen bouwen voor mensen. "Traditionele robots werken niet goed samen en kunnen niet goed omgaan met veranderende omgevingen waarvoor ze niet geprogrammeerd zijn", aldus Reid in de Sydney Morning Herald. "Deze mieren werken beter samen dan onze beste robots."
dynamisch
dynamisch – wat in beweging is en veranderlijk is
traditioneel
traditioneel – zoals we al heel lang gewend zijn
inspireren
inspireren – aanmoedigen
de strategie
de strategie – de aanpak, de tactiek
de zwerm
de zwerm – heel veel insecten of vogels die als 1 groep bewegen

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Wat zouden robotbouwers van mieren kunnen leren en gebruiken?

Slide 23 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies


Alle vragen beantwoord?
Geef je tekstje dan een eigen korte titel.

Slide 24 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies


Lees nu je zelfgeschreven stuk tekst door.
Staat alles erin? Heb je eigen woorden gebruikt? Lees je tekst maar voor!

Slide 25 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies


Wat denk jij? Gaan die slimme robots er komen?
Ja, er komen zeker slimme robots.
Nee, er komen geen slimme robots.

Slide 26 - Poll

Deze slide heeft geen instructies

  1. Kies één van de opties op de volgende slide en ga op je laptop zoeken naar informatie. Overleg met elkaar waar je gaat zoeken, zodat je verschillende websites kiest.
  2. Noteer je bevindingen in steekwoorden. Maak vervolgens met elkaar een zo compleet mogelijke mindmap op een grote flap. Vul elkaar aan.
  3. Vertel aan elkaar wat je gevonden hebt.
  4. Noteer de websites die interessant zijn, zodat je die weer terug kunt vinden.
  5. Bewaar je onderzoeksresultaten goed.
Het onderzoek
Hoe doe je goed onderzoek?
Leerdoel?
Leerdoel: Je kunt onderzoek doen naar beweging bij dieren en de informatie in een mindmap zetten.
Mindmap?
Vraag je docent naar de hand-out 'Een mindmap maken'!

Slide 27 - Tekstslide

De hand-out 'Een mindmap maken' is als PDF-bestand beschikbaar in het lesplan van dit blok.

Welk onderwerp lijkt
jou interessant?
Hoe werkt het navigatiesysteem bij dieren?
Waarin verschillen dieren van mensen als het om bewegen gaat?

Slide 28 - Poll

Deze slide heeft geen instructies

Let goed op...
Hier komt een aantal tips!
Navigatiesysteem bij dieren
Hoe weet een dier de weg? Hij heeft geen navigatiesysteem waar hij even het adres invoert. Ook kan hij de weerberichten niet lezen voor het meest gunstige weer om te vertrekken. En hoe kun je onder water of in de lucht nu de weg bepalen zonder borden met de juiste afslag?
Kies een groep dieren die je interessant vindt en ga op zoek wat je kunt vinden over hun manier van navigeren.

Kies uit:
Hoe bewegen dieren?
Ben je nieuwsgierig naar de kracht of snelheid van een bepaald dier of wil je weten waardoor vogels kunnen vliegen en wij niet? Dan is dit het juiste onderzoek voor jou. Ga op zoek naar overeenkomsten en verschillen tussen mens en dier en probeer erachter te komen waardoor bepaalde dieren bijzondere fysieke krachten hebben die wij mensen graag zouden willen hebben.
timer
20:00

Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Woordenschat
Klik hier voor het leerdoel.
Leerdoel: Je kunt het woord raden aan de hand van een afbeelding
Je krijgt steeds een afbeelding te zien.
Welk woord wordt bedoeld? 
Per goed antwoord verdien je een punt.

Slide 30 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Welk woord is dit?

Slide 31 - Open vraag

Traditioneel

Welk woord is dit?

Slide 32 - Open vraag

de kolonie

Welk woord is dit?

Slide 33 - Open vraag

creëren

Welk woord is dit?

Slide 34 - Open vraag

analyseren

Welk woord is dit?

Slide 35 - Open vraag

dynamisch

Welk woord is dit?

Slide 36 - Open vraag

de zwerm

Welk woord is dit?

Slide 37 - Open vraag

de strategie
De boekenclub
Leerdoel?
Leerdoel: je kunt uitleggen welk boek je het liefste zou willen lezen en waarom.
Voor jullie liggen boeken uit de kast. Pak allemaal één boek, bekijk het en lees er twee minuten.
Bedenk voor jezelf of je dit boek zou willen lezen.
  • Geef je boek nu twee plekken door naar rechts.
     Bekijk en lees het boek dat je nu voor je neus krijgt ook twee minuten. Bedenk voor jezelf of je dit boek zou willen lezen.
  • Geef je boek één plek door naar links. Bekijk en lees
     het boek dat je nu voor je hebt weer twee minuten. 

Slide 38 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies


Welke van deze drie boeken
zou jij het liefste willen lezen? 
Leg goed uit wat je aanspreekt.

Slide 39 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies

Afsluiting & Terugblik
Noem één woord dat voor jou deze les het beste omschrijft.

Leerdoel?
Leerdoel: Je kunt één woord kiezen dat volgens jou het beste past bij deze les. 

Slide 40 - Woordweb

Deze slide heeft geen instructies


Noem drie dingen die je tijdens deze les hebt geleerd.

Slide 41 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies


Noem twee dingen uit deze les waarover je nog meer wil weten.

Slide 42 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies


Wat ga je thuis vertellen over deze les?

Slide 43 - Open vraag

Deze slide heeft geen instructies