Overzicht Nederlandse Opstand & Gouden Eeuw

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Nederlandse Opstand & Gouden Eeuw

Filips II (1527-1598)

1555: Koning van het rijk van de Spaanse Habsburgers -> waaronder de Nederlanden

Bestuur

• Centraal bestuur (minder macht naar de edelen)
  
• Centrale belastingen
  
• Kettervervolgingen
  

Margaretha van Parma bestuurde Nederlanden namens vorst

1566: Smeekschrift der edelen

- Margaretha van Parma stemt toe in verzachten van de kettervervolgingen.

- Gevluchte protestanten komen terug naar de Nederlanden.

- Protestanten gingen hagenpreken houden in de velden romdom steden. 

Margaretha van Parma toont zich inschikkelijk

Filips II wil geen verandering in het beleid

1566: Beeldenstorm

In Vlaanderen beginnen protestanten katholieke kerken van binnen te verwoesten. Verplaatst zich vervolgens over de Nederlanden.

Hertog van Alva

De Hertog van Alva wordt de nieuwe landvoogd in 1567. Komt naar de Nederlanden met 10.000 soldaten.

Hij krijgt de opdracht:

• De opstandelingen straffen. 
• Alleen het katholieke geloof toestaan.
• Centralisatie van bestuur. 

Beleid van Filips II
Wat hoort er niet bij?

1. Centralisatie doorvoeren
2. Meer macht naar de edelen
3. Kettervervolgingen doorzetten
4. Belastingen voor alle gebieden

Wie was Filips' landvoogd in de Nederlanden in 1566?

1. Hertog van Alva
2. Willem van Oranje
3. Karel V
4. Margaretha van Parma

Waar begon de beeldenstorm?

1. Het zuiden
2. Het noorden
3. Het westen
4. Het oosten

Waar tegen richtte de Beeldenstorm zich?

1. De protestantse kerk
2. De katholieke kerk
3. Hervormers
4. Ontdekkers

Willem van Oranje

Willem ontvlucht Nederland met de komst van Alva.

• Hij plant een aanval op de Nederlanden
• Aanval is succesvol, maar levert nauwelijks iets op
• Begin Tachtigjarige Oorlog

1568: Slag bij Heiligerlee

Willem van Oranje en de relatie met Filips II

• 1580: Filips II verklaard Willem van Oranje vogelvrij -> 'Willem was te tolerant voor de protestanten'.
• 1581: Apologie van Willem van Oranje -> Filips taste de rechten, privileges Nederlanders aan en gaf hen geen gewetensvrijheid.
• 1584: Willem van Oranje vermoord door Balthazar Gerards
• Gevolg moord Willem: Filips II kreeg nu de schuld problemen Nederland.

WIllem van Oranje

Hertog van Alva

Spaanse furie

Naar het Heilig Roomse Rijk gevlucht 

Stadhouder

Watergeuzen

Generaal van Fillips II 

Unie van Utrecht

Unie van Atrecht

Raad van Beroerte

Vecht voor één centraal bestuur

1 april 1572: De inname van Den Briel door de Watergeuzen.

Vele gevechten en steden  volgen:

• Alkmaar
  
• Leiden
  
• Haarlem
  

Pacificatie van Gent (1576)

Afspraken:

• Spaanse soldaten het land uit.
• tegen centralisatie
• geen vervolging van andere gelovigen

1579

• Unie van Atrecht: zuidelijke gewesten trekken zich terug
•  Unie van Utrecht: noordelijke gewesten vechten door (met bepalingen van Pacificatie van Gent)

Unie van Utrecht

Unie van Atrecht

Plakkaat van Verlatinghe

- Filips II blijft vorst

- Strijd wordt gestaakt

- Filips II blijft vorst

- Spaanse soldaten moeten verdwijnen

- Filips II is niet meer de vorst

- Strijd wordt voortgezet

Welke 2 zinnen zijn goed?

GOED

De Nederlandse Opstand begon 15e eeuw. 

Karel V trad in 1555 af als heer der Nederlanden.

Willem van Oranje kwam in opstand tegen Filips.

Willem van Oranje stierf in 1584 aan een longontsteking.

Wie noemden zich na 1566 geuzen?

1. Katholieke opstandelingen tegen Filips II
2. Calvinistische opstandelingen tegen Filips II
3. Protestantse medestanders van Alva
4. Katholieke medestanders van Alva

Sleep de gebeurtenis naar het juiste jaartal

1566

1555

1579

1568

Begin van de opstand

Filips II wordt heer van de Nederlanden

Beelden

storm

Unie van Atrecht/ Utrecht

Sleep de gebeurtenissen in de juiste volgorde.

A

B

C

D

E

F

Beeldenstorm

Smeekschrift

Hagepreken

Uitbreken van de Opstand

Margaretha van Parma landvoogdes

Hertog van Alva komt

Welke eeuw was de Gouden Eeuw?

1. 15e eeuw
2. 16e eeuw
3. 17e eeuw
4. 18e eeuw

De Val van Antwerpen...

1. ...vond plaats in 1576
2. ...was een overwinning voor de hertog van Parma
3. ...leidde tot de economische neergang van Amsterdam
4. ...werd gevolgd door de komst van de hertog van Alva

Welke (tijds)volgorde is juist?

1. VOC - WIC - Oostzeehandel
2. Oostzeehandel - VOC - WIC
3. Oostzeehandel - WIC - VOC
4. VOC - Oostzeehandel - WIC

Specerijen

Slavenhandel

Hout en Graan

Boter en kaas

WIC

VOC

Vraag 3: Hoort het bij de VOC of de WIC?

VOC

WIC

Indië

ruilhandel met India en Japan

slavenhandel

specerijen

suiker en tabak

Hoe noemen we de vergadering van elk gewest apart?

1. Staten
2. Staten-Generaal
3. Tweede Kamer
4. Provinciale Staten

Welke zin hoort NIET bij de Staten-Generaal uit de Gouden Eeuw?

1. Hierin namen 7 gewesten samen beslissingen
2. Holland had de meeste macht in de Staten Generaal
3. Hierin werden beslissingen over binnenlandse en buitenlandse politiek
4. Hierin zaten alleen regenten.

Wat is een stadhouder?

1. Legeraanvoerder
2. Burgemeester
3. Voorzitter van Staten-Generaal
4. Hoogste baas van de VOC