2.3 - Ontleding

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Startklaar

Startopdracht

Begin met ‘startopdracht’

Boek, schrift, agenda en pen op tafel.

Schrift open op het huiswerk. 

Huiswerk was:

§2.2 maken 15 t/m 21 en 26,27,28

Noteer het reactieschema:

Bij de elektrolyse van een oplossing van koperchloride ontstaan vast koper en gasvormig chloor.

Deze les:

- Herhaling 2.2

- Uitleg 2.3 

Volgende week dinsdag: formatieve SO 2.1 t/m 2.3

Chemische reactie

• De oorspronkelijke stoffen verdwijnen en er ontstaat een nieuwe stof met andere eigenschappen.
  
• De nieuwe stof is niet meer te scheiden in de beginstof (grondstof).

8,9,10

Ik kan uitleggen wat een chemische reactie is.

L2

Komt energie vrij

Kost energie

Energie-effect bij een reactie

natriumhydroxide

calciumsulfaat

natriumhydroxide

calciumsulfaat

1. Pak twee reageerbuizen, een reageerbuisrekje en een spuitflesje gedestilleerd water.

2. Doe in buis 1 een goede schep natriumhydroxide.

3. Doe in buis 2 een goede schep calciumsulfaat.

4. Neem de buizen naar tafel.

5. !!!Wacht op verdere instructie!!!

Herhaling 2.2

• Opstellen van een reactieschema

Kwik wordt gewonnen uit erts dat kwiksulfide bevat. Bij de productie laat men het kwiksulfide met zuurstof reageren. Daarbij treedt een reactie op waarbij kwik en het gas zwaveldioxide ontstaat.

Noteer het reactie schema van deze reactie

Om magnesiumoxide te maken vindt er een reactie plaats tussen magnesium en koolstofdioxide. Bij deze reactie zal naast magnesiumoxide ook koolstof ontstaan.

Noteer het reactie schema van deze reactie

Natriumjodide en Loodnitraat zijn vaste zouten. Wanneer je deze samen in water gooit, lossen de natrium en nitraat op. Je houdt dan loodjodide als vaste stof over. Wat is het reactieschema?

Natriumjodide en Loodnitraat zijn zouten. Wanneer je deze samen in water gooit, lossen de natrium en nitraat op. Je houdt dan loodjodide als vaste stof over. Wat is het reactieschema?

natriumjodide (s) + loodnitraat (s) + water (l) -> natrium (aq) + nitraat (aq) + loodjodide (s) + water (l)

natriumjodide (s) + loodnitraat (s)  -> natrium (aq) + nitraat (aq) + loodjodide (s)

L2-13 Ik ken de drie ontledingsreacties: thermolyse, elektrolyse en fotolyse.

L2-14 Ik kan uitleggen op micro- en macroniveau wat er gebeurt bij een ontledingsreactie.

L2-15 Je kunt een ontledingsreactie herkennen.

L2-16 Je kunt zuivere stoffen indelen in ontleedbare en niet-ontleedbare stoffen.

Leerdoelen paragraaf 2.3

2 min om 2.3 door te bladeren

Besluit of je bij groen of rood gaat zitten

- Rood gaat rechts zitten: gaat zelfst. stil werken

- Groen gaat links zitten: krijgt uitleg

Waar ga je zitten

- Rood; gaat stil aan het werk met:

1. Maken van de vragen uit deze Lesson Up (zie klas)(score check)

2. Maken van opdrachten van 2.3 (26 t/m 32)

3. Nakijken van de opdrachten met rode pen

Klaar? Ga iets voor een ander vak doen en laat aan eind vd les zien wat je hebt gedaan.

- Groen; krijgt uitleg.

Uitleg 2.3 Ontleding

Startvraag:

Waar denk je aan bij het woord ontleding?

En is een ontleding een chemische reactie of fase-overgang?

ontleden

Ontledingsreactie

Een ontledingsreactie is een chemische reactie waarbij de chemische binding van een stof wordt verbroken.

De stof wordt gesplitst in twee of meer andere stoffen.

Water --> waterstof en zuurstof

H​2​​O−>H​2​​+O​2​​

ontleden

Suiker (s) → Water (l) + Koolstof (s)

Water (l) → Waterstof (g) + Zuurstof (g)

Suiker (s) → Water (l) + Koolstof (s)

Water (l) → Waterstof (g) + Zuurstof (g)

Ontledingsreacties

Thermolyse (ontleden door warmte)

Elektrolyse (ontleden door elektriciteit)

Fotolyse (ontleden door licht)

Thermolyse

Ontleding door toevoegen van warmte

(← Houtskool maken)

Fotolyse

Ontleding door toevoegen van licht

Op papier zit zilverbromide

Zilverbromide (s) --> zilver (s) + broom(l)

Zilver geeft een zwarte kleur : zwart wit foto

vb: Schilderij van plek halen

Elektrolyse

Ontleding door toevoegen van elektrische stroom

Reactieschema

water (l) → waterstof (g) + zuurstof (g)

A → B + C

Huiswerk

Dinsdag

• Maken en nakijken §2.3
• Opdr. 26 t/m 32
• Klaar? 
• Leer voor de oefentoets van a.s. dinsdag (2.1 t/m 2.3)

Welke van deze reacties is een
ontledingsreactie en waarom?

Bij de elektrolyse van een oplossing van koperchloride ontstaan vast koper en gasvormig chloor.

1. koper (s) + chloor (g) → koperchloride (l)
2. koperchloride (aq) → koper (s) + chloor (g)
3. koperchloride (aq) → koper (l) + chloorgas
4. koper (s) + chloor (g) → koperchloride (aq)

Sleep de juiste omschrijving naar de juiste ontleding.

Thermolyse

Fotolyse

Elektrolyse

Ontleding met behulp van licht

Ontleding met behulp van warmte

Ontleding met behulp van elektriciteit

Fasen

Hoe korten we de fase van hiernaast af?

1. (g)
2. (s)
3. (l)
4. (aq)

Hoe korten we de fase van hiernaast af?

1. (g)
2. (s)
3. (l)
4. (aq)

Hoe korten we de fase van hiernaast af?

1. (g)
2. (s)
3. (l)
4. (aq)

Na een jaar zijn de kleuren van felgekleurde gordijnen op sommige plekken verbleekt. Dit is een ...

1. Thermolyse
2. Elektrolyse
3. Fotolyse
4. Geen ontleding

Bij een endotherme reactie...

1. komt er energie vrij
2. is er alleen heel even energie nodig
3. is er continu energie nodig

Welke gebeurtenis is endotherm?

1. Het stollen van ijs
2. Verbranding van aardappelen in je lichaam
3. Condenseren van waterdamp
4. Het smelten van ijs

Met behulp van elektrische energie wordt oa aluminium gemaakt uit aluminiumerts. Dit is een ...

1. Thermolyse
2. Elektrolyse
3. Fotolyse
4. Geen ontleding

Door glas sterk te verhitten kan het in een andere vorm gegoten worden. Dit is een ...

1. Thermolyse
2. Verbranding
3. Faseovergang

Een ontledingsreactie heeft …

1. één beginstof en één reactieproduct.
2. één beginstof en meer dan één reactieproduct. één beginstof en meer dan één reactieproduct
3. meer dan één beginstof en één reactieproduct.
4. meer dan één beginstof en meer dan één reactieproduct.

Als je ongebluste kalk met water laat reageren ontstaat gebluste kalk.

1. ontleding
2. geen ontleding

In een kalkoven wordt kalk verhit en ontstaan ongebluste kalk en koolstofdioxide.

1. ontleding
2. geen ontleding