6.1 Groei of krimp

• Economie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

6. De overheid en ons inkomen

6.1 Groei of krimp?

6.1 Groei of krimp?

• Ik kan aan de hand van een voorbeeld herkennen of er sprake is van economische groei.
• Ik kan uitleggen wat de gevolgen zijn van groei in de economie voor de overheidsfinanciën.
• Ik kan voordelen opsommen van economische groei voor de burgers van een land.

6.1 Groei of krimp?

• Ik kan aan de hand van een voorbeeld herkennen of er sprake is van economische groei.
• ik kan uitleggen wat de gevolgen zijn van groei in de economie voor de overheidsfinanciën.
• Ik kan voordelen opsommen van economische groei voor de burgers van een land.

Wat is bbp?

1. bruto buitenlands product
2. bruto binnenlands product

BBP?

6.1 Groei of krimp?

BBP

• Bruto Binnenlands Product
• De waarde van alle geproduceerde goederen en diensten in het land 

Wat is geen gevolg van economische groei?

1. Minder overheidsuitgaven
2. Minder welvaart
3. Meer geld naar infrastructuur
4. Meer subsidie voor bedrijven

6.1 Groei of krimp

Situatie 1 - Economische groei

Bij economische groei stijgt het BBP:

• Bedrijven investeren meer.
• Bedrijven nemen meer werknemers in dienst, dus werkloosheid daalt.
• Nationaal inkomen neemt toe.

Waarom stijgen de inkomsten uit directe belastingen bij economische groei?

Waarom stijgen de inkomsten uit indirecte belastingen bij economische groei?

1

2

3

4

5

De productie neemt toe.

De werkloosheid neemt af.

De overheidsuitgaven dalen.

Sociale premies en loonbelasting kan naar omlaag.

Hierdoor hebben consumenten meer te besteden

6.1 Groei of krimp

Situatie 1 - Economische groei

Economische groei zorgt voor stijging overheidsinkomsten:

• Stijging van de BTW-inkomsten
• Stijging van de inkomstenbelasting en vennootschapsbelasting.

Economische groei zorgt voor daling overheidsinkomsten: 

• Minder werkloosheidsuitkeringen.

6.1 Groei of krimp

Situatie 1 - Economische groei

Doordat enerzijds de belastinginkomsten stijgen en de overheidsuitgaven dalen:

• Kunnen belastingen omlaag
• Kunnen sociale premies omlaag

Hierdoor hebben consumenten meer te besteden en groeit de economie verder aan.

6.1 Groei of krimp

Situatie 2 - Recessie

Als de economische groei daalt, spreken we van een recessie.

• BBP kan krimpen
• Bij langere duur spreken we van een economische crisis.

Als het Bbp daalt, is er spraken van:

1. Recessie
2. Crisis
3. Veel werk
4. Toename van de totale productie van een land

1

2

3

4

5

Bedrijven maken minder winst.

De werkloosheid neemt toe.

De overheidsuitgaven stijgen en belastingen nemen toe.

Consumptie neemt verder af.

Consumenten hebben minder te besteden

Leg uit dat een economische krimp zichzelf kan versterken.

economie stimuleren?

6.1 Groei of krimp

Situatie 2 - Recessie

De overheid kan de economie stimuleren:

• infrastructuurwerken
• belastingen verlagen
• subsidies geven aan bedrijven die wel investeren
• onderwijs verbeteren

Economische groei

Economische krimp

Recessie

stijging van het BBP

Er komt minder belasting binnen

Minder werkloosheid

Minder WW-uitkeringen

Hogere sociale premies en loonbelasting nodig

6.1 Groei of krimp

Situatie 2 - Recessie

De overheid kan de economie stimuleren:

• infrastructuurwerken
• belastingen verlagen
• subsidies geven aan bedrijven die wel investeren
• onderwijs verbeteren

staatsschuld?

5.2 Uitgaven van de overheid

Staatsschuld versus overheidsschuld

• Wanneer het Rijk geld leent (bij een begrotingstekort), neemt de staatsschuld toe.
• Overheidsschuld:
    staatsschuld
    schulden provincies en gemeentes
    schulden sociale verzekeringsinstellingen (UWV, SVB,...)

6.1 Groei of krimp?

• Ik kan aan de hand van een voorbeeld herkennen of er sprake is van economische groei.
• ik kan uitleggen wat de gevolgen zijn van groei in de economie voor de overheidsfinanciën.
• Ik kan voordelen opsommen van economische groei voor de burgers van een land.