‹Terug naar zoeken

Dialect en sociolect




Karel en de Elegast
1 / 29
volgende
Slide 1: Tekstslide
NederlandsMiddelbare schoolhavoLeerjaar 2

In deze les zitten 29 slides, met tekstslides en 8 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les




Karel en de Elegast

Slide 1 - Tekstslide

Kort stuk voorlezen uit Karel ende Elegast.

Wie heeft er iets van begrepen?
Welke taal is dit?

Stukje vertellen over ridderverhalen en Middelnederlands.

Hebban olla vogala (ca. 1100)
Auteur "Karel ende Elegast" is onbekend, de tekst moet rond 1270 in Brabant zijn opgeschreven. Ridderverhalen Koning Arthur en Karel de Grote.

Slide 2 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Elegast sprac here gerne
Ic ben seker wel te voren
Dat eggeric heeft u doot gesworen
Ic hoordet hem seggen daer hi lach
Ooc gaf hi sinen wive enen slach
Dat sijt dorste anden
Dat haer dbloet te handen
T
Elegast sprac here gerne
Ic ben seker wel te voren
Dat eggeric heeft u doot gesworen
Ic hoordet hem seggen daer hi lach
Ooc gaf hi sinen wive enen slach
Dat sijt dorste anden
Dat haer dbloet te handen
Ter nase ende ter mont uut brac
Si rechte haer op ende stac
Haer anscijn over tbedde boom
Ic was daer ende nams goom
Ende croper liselike toe
In minen rechten hantscoe
Ontfinc ic dbloet van der vrouwen
DOe liet hijt den coninc scouwen

Slide 3 - Tekstslide

Kun je hier iets van maken? Herken je woorden of denk je te weten wat er staat/waar het over gaat?

Nederlands toen heel anders. Maar wat is nu eigenlijk Nederlands?
Wat is Nederlands?

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Taal

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat is taal?

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Taal
Taal is een systeem van tekens – zoals gesproken klanken, gebaren, of geschreven symbolen – waarvan de mens gebruikmaakt om zijn gedachten te articuleren, zijn wereld te ordenen en te communiceren. Talen kenmerken zich door grammaticale regels en een woordenschat.

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Is Limburg een taal?
En Fries?

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Dialect
Dialecten zijn taalvariëteiten die samenhangen met de
plaats waar iemand geboren en getogen is.

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Wat is dan Limburgs?
En versta je het?


Versta je het echt...???

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 11 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Het Limburgs
kent geen standaardvorm, maar valt uiteen in meerdere varianten. 

..Wat valt je op als je luistert naar de tekst van de volgende liedjes. Wat is anders dan jouw eigen dialect? Wat is hetzelfde?

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 13 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 14 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 15 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Waar gaat het volgende liedje over?

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 17 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Couplet 1:
Ich zat mich ‘ns op ein sjtupke
Zoat naeve Jüp, zoa richtig Zittesj tüp
Hae zag: “veer make same hiej plezeier,
Mit vastelaovend en veier glazer beier”,

Slide 18 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Couplet 2:
Lets tróf ich d’r Wiel oet Kirchroa
Wat dae mich zag, dat zegk ich häöm neet nao
“ Jung, sjnap dich mer ein hämfelsje confetti
Dan zalste zieè dan jeet alles jans paletti”

Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leg de laatste regel van het refrein uit:


Elke sjtreek haet zoa zien eige taol
Mer veer versjtaon ós hiej allemaol !

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Welke talen/dialecten kent Nederland nog meer?


Zoek 3 nieuwe woorden uit 3 verschillende dialecten die gesproken worden in Nederland.

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Taal verandert

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Elegast antwoordde: ‘Wat ook geschiedt,
bij Keizer Karel komen doe ik niet.
Hij is zó kwaad, dat hij mij weg zou jagen,
omdat ik wat twee paarden kunnen dragen
eens van zijn schatten stal. Ik waag mij niet
bij nacht of dag, waar mij de Keizer ziet.’
En Karel zei: ‘Laat ik u dan voorstellen:
rijd rustig weer naar 't woud, naar uw gezellen.
En neem de hele buit maar met u mee;
die delen wij morgen wel met zijn twee.
Ik zal dan zelf de Keizer alles melden,
wat gij mij van dit vuige plan vertelde;
sloeg men hem dood, ik zou er zeer van lijden.’














Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 25 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 26 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Sociolect
taalvariant die afwijkt van de standaardtaal en die gebruikt wordt door een bepaalde sociale groep, bijvoorbeeld jongeren of hoogopgeleiden. 

Slide 27 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Boek blz. 94

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 29 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Meer lessen zoals deze

Karel ende Elegast

- Les met 18 slides
NederlandsMiddelbare schoolhavoLeerjaar 4

Humor, les 3

- Les met 11 slides
NederlandsMiddelbare schoolmavoLeerjaar 3

Jongerentaal - les 1

- Les met 19 slides
NederlandsMiddelbare schoolmavo, havoLeerjaar 1

Jongerentaal - les 1

- Les met 20 slides
NederlandsMiddelbare schoolmavo, havoLeerjaar 1

nederlands ivo robin felix

- Les met 21 slides

Schrijf- en spreektaal

- Les met 23 slides
NederlandsMiddelbare schoolhavoLeerjaar 2

Karel ende Elegast 5>

- Les met 16 slides
NederlandsMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 4

Taalbeschouwing

- Les met 17 slides
NederlandsMiddelbare schoolmavoLeerjaar 1