Ziektes

Ziektes

Bronnen

https://www.redeenlegkip.nl/als-je-kip-ziek-is/kippen-ehbo/veel-voorkomende-ziektes-en-problemen/ 

https://www.kippenziekten.nl/salmonella-kippen/

https://kippenpakket.nl/kippen-kennisbank/ziektes-en-aandoeningen/salmonella/

https://www.rivm.nl/salmonella

https://www.nvwa.nl/onderwerpen/dierziekten/zoonotische-salmonella-bij-pluimvee

https://gezondedieren.be/coccidiose-infestatie-pluimvee/

https://www.kippenziekten.nl/salmonella-kippen/

https://www.nvwa.nl/onderwerpen/dierziekten/zoonotische-salmonella-bij-pluimvee/mijn-bedrijf-pluimveebedrijf-is-verdacht-of-besmet 

https://www.nvwa.nl/onderwerpen/salmonella/regelgeving

https://nl.meridianfarmersmarket.org/3534-pig-dysentery-causes-and-treatments.html  

https://nl.gardeniadream.com/21334422-pig-dysentery-causative-agent-and-symptoms-methods-of-treatment-and-prevention 

https://garden.desigusxpro.com/nl/svini/dizenteriya.html#i-4 

https://www.wur.nl/nl/onderzoek-resultaten/onderzoeksinstituten/bioveterinary-research/dierziekten/virusziekten/klassieke-varkenspest-1.htm#:~:text=Een%20behandeling%20van%20de%20ziekte,gevolgd%20door%20reiniging%20en%20ontsmetting 

https://www.voedingscentrum.nl/encyclopedie/varkenspest.aspx 

https://www.my-msd-animal-health.nl/varken/content/vaak-vrij-spel-voor-leptospirose/ 

https://lci.rivm.nl/richtlijnen/leptospirose#:~:text=De%20meest%20gesignaleerde%20symptomen%20in,meningeale%20prikkeling%2C%20lymfadenopathie%20en%20splenomegalie. 

https://www.gddiergezondheid.nl/nl/dapcontact/Dierziektes/Leptospirose 

https://www.nvwa.nl/onderwerpen/dierziekten/klassieke-varkenspest-kvp-en-afrikaanse-varkenspest-avp 

https://www.varkens.nl/public/file/176389.pdf#:~:text=Bij%20het%20vermoeden%20van%20een%20leptospirose-uitbraak%20kunnen%20zeugen,persoonlijke%20hygi%C3%ABne%20bij%20het%20vermoeden%20van%20een%20uitbraak%21

https://www.rivm.nl/leptospirose

https://mens-en-gezondheid.infonu.nl/aandoeningen/170510-leptospirose-infectieziekte-met-koorts-en-spierproblemen.html

https://europe.pahc.com/nl/aandoeningen/mastitis#:~:text=Mastitis%20bij%20een%20koe%20is%20een,maar%20vaak%20wel%20een%20verhoogd%20celgetal.&text=Mastitis%20bij%20een%20koe,wel%20een%20verhoogd%20celgetal.&text=een%20koe%20is%20een,maar%20vaak%20wel%20een 

https://www.gddiergezondheid.nl/diergezondheid/dierziekten/mastitis-rund#diagnose 

https://ruminants-care.nl/aandoeningen/luchtwegaandoening/ 

https://www2.zoetis.nl/diersoort/rundvee/aandoeningen/luchtwegaandoeningen 

https://www.rivm.nl/rivm/kennis-en-kunde/expertisevelden/zoonosen 

https://www.rivm.nl/ringworm 

https://www.veehouderenveearts.nl/dierziekten/ringschurft/ 

https://www.dgz.be/ziekten/mond-en-klauwzeer#:~:text=Mond-en-klauwzeer%20Mond-en-klauwzeer%20is%20een%20zeer%20besmettelijke%20en%20aangifteplichtige,FAVV.%20Mond-en-klauwzeer%20%28MKZ%29%20wordt%20veroorzaakt%20door%20een%20picornavirus. 

https://www.abzdiervoeding.nl/rundvee/herken-longproblemen-kalveren-vroegtijdig/

https://www.huidarts.com/huidaandoeningen/ringworm-tinea-corporis/#:~:text=Hoe%20wordt%20ringworm%20behandeld%20%3F&text=%E2%80%93%20Een%20ringworm%20wordt%20in%20het,Daktarin%2C%20Nizoral%20of%20Loprox%20).

https://www.gddiergezondheid.nl/nl/Diergezondheid/Dierziekten/Rotkreupel#:~:text=Als%20rotkreupel%20op%20een%20bedrijf%20komt%20is%20het,later%20stadium%20kan%20ondermijning%20van%20de%20hoornwand%20optreden.

https://www.levendehave.nl/dierenwikis/schapen/melkziekte

https://www.schapendokter.nl/catalog/category/view/s/melkziekte/id/403/

http://www.rotkreupel.nl/over-rotkreupel.html

https://www.gddiergezondheid.nl/nl/Diergezondheid/Dierziekten/Q-fever-schaapgeit

https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/diergezondheid/vraag-en-antwoord/kleine-herkauwers

https://www.nvwa.nl/onderwerpen/dierziekten/melden-dierziekte

https://open.overheid.nl/repository/ronl-9c217b3f-1682-4400-a723-edc88ebcaabd/1/pdf/factsheet-q-koorts-20-mei-2015-def.pdf

Kip:

Veel voorkomende ziektes

Coccidiose is een darmaandoening die veroorzaakt wordt door een parasiet genaamd Eimeria. 

Coccidiose 

(Ingesneden jejunumsegment : darmwand is verdikt en oranje-bruine muceuze inhoud

Coccidiose 

Symptomen	Diagnose	Behandeling	Preventie
- Verminderde eetlust - Bloederige diarree - Bol zitten	Voor een diagnose is lijkschouwing nodig. Darmletsel wordt vastgesteld en aanwezigheid parasiet.	2,5% Baycox , 1 x per dag, 2 dagen lang. Dosering: 0,26ml per kg lichaamsgewicht van de kip	Preventief gebruik anticoccidiosemiddelen via voer of drinkwater. Vaccinatie bij vleeskuikens.

Kippensnot is een ademhalingsziekte die veroorzaakt word door een bacterie genaamd Mycoplasma Gallisepticum. 

Kippensnot

De bacterie veroorzaakt ontstekingen in de neus- en oogholtes, luchtpijp, longen, oogvliezen en luchtzakken.

Kippensnot

Symptomen	Diagnose	Behandeling	Preventie
- Gezwollen ogen - Rochelende ademhaling - Vocht rond neusgaten - Niezen	Met serologisch onderzoek wordt gekeken naar specifieke afweerstoffen in het bloed.	Met antibiotica is kippensnot te behandelen. Hierbij vitamines bij geven via drinkwater of direct in de bek herstellen ze beter.	Besmette dier apart zetten, goede hygiëne. Goede voeding bevordert de weerstand waardoor ze minder snel ziek worden.

Varken:

Veel voorkomende ziektes 

Dysenterie
 

Dysenterie is een infectie ziekte in de dikke darm die wordt veroorzaakt door een bacterie genaamd Brachyspira hyodysenteriae.

 Deze ziekte kan worden opgedeeld in 3 vormen: scherp, subacuut en chronisch. Dysenterie komt vooral voor bij biggen.

Dysenterie
 

Symptomen	Diagnose	Behandeling	Preventie
- Scherp: overlijden - Subacuut: vertraging groei, periodieke darmstoornissen en losse ontlasting - Chronisch: slijm in ontlasting, gewichtsverlies, grijze huid en eczeem - Algemeen: diarree, minder eetlust, lusteloosheid - Acuut: temperatuur boven 40	Verschillende onderzoeken: - Bacteriologisch - Histologisch - Pathologisch - Microscopie	Medicatie: - Osarsol (10g soda per 100 ml Osarsol. 2x per dag, 3 dagen lang) - Trichopolus - Nifulin - Vetdipasfen - Tilan	- Preventief behandelen Osarsol en Tilan, om 3 maanden - Elke maand hok ontkalken - Hygiëne - Kwaliteit voer - Quarantaine

Varkenspest

Varkenspest is te verdelen onder 2 varianten: de klassieke en Afrikaanse varkenspest. Klassieke varkenspest wordt veroorzaakt door het genus Pestivirus en de Afrikaanse variant door genus Asfivirus. 

Varkenspest

Symptomen	Diagnose	Behandeling	Preventie
- Koorts - Slomer - Wonden op de huid - Diarree - Niet goed kunnen lopen - Longontsteking - Oogslijmvliesontsteking - Vroeggeboorte - Geboorteafwijkingen	- PCR test - Virusisolatie (wordt gebruikt na positieve PCR) - ELISA (bij positief nog een 2e test) - Virus-neutralisatie-test (wordt gebruikt na 2e positieve ELISA test	Geen behandeling mogelijk. Het bedrijf moet worden geruimd en melding bij NVWA.	- Verbod voeren keukenafval - ontsmetten transport buitenland - Bioveiligheids maatregelen - Beperken contacten - Import alleen 'veilige' landen

Koe:

Veel voorkomde ziektes 

Mastitis 

Mastitis wordt veroorzaakt door een bacteriële infectie aan de melkklieren. Ook kan het ontstaan door een beschadigde speen. Slechte hygiëne en een lage weerstand verhogen de kans op Mastitis.

Mastitis is te verdelen onder subklinisch en klinisch.

Mastitis 

Symptomen	Diagnose	Behandeling	Preventie
- Koorts - Minder eetlust - Pijnlijke opgezwollen/harde uiers - Minder melk - Afwijkende kwaliteit melk - Ingevallen ogen - Minder energie	Klinisch: afwijkende melk (bloed, vlokken, klontjes) en warm en gezwollen kwartier. Subklinisch: celgetal hoger dan 200.000 cellen per milliliter (extra bloedcellen)	Klinisch: antibiotica, mastitisinjector. Subklinisch: dierenarts stelt hiervoor een plan op omdat dit ingewikkeld is. Bij chronisch wordt er geruimd.	- Uier na melken dippen of sprayen (beschermt tegen ziektekiemen - Zo min mogelijk tocht - Goede hygiëne - Goed functionerende melkmachine en goede melktechniek

Luchtwegaandoeningen 

Luchtwegaandoeningen treffen vooral jonge dieren. Klimaat- en temperatuurveranderingen, tocht, lage weerstand en stressvolle situaties zoals: nieuwe stalgenoten en verplaatsen van de dieren.

In de meeste gevallen zijn virussen en bacteriën aanwezig. 

(Trilharen in voorste luchtwegen en keel)

Luchtwegaandoeningen 

Symptomen	Diagnose	Behandeling	Preventie
- Koorts - Verminderde eetlust - Sneller ademhalen - Sloom- / Lusteloosheid - Zachte/harde hoest - Waterige en/of bloederige neus- en ooguitvloeiing	Op basis van de symptomen en een epidemiologie kan de diagnose worden gesteld. Meerdere onderzoeken nodig meestal nodig: Broncho-alveolaire spoeling, Nasofaryngeale swaps, bloedonderzoek en postmortem onderzoek	Bacteriële infectie: antibiotica Virus infectie: klachten verminderen met slijmverdunners, pijnstillers enz.	- Vaccinaties - Verminder stress - Voldoende rust ventilatie, voer en water - Strooisel schoon en droog - Voorkom overbezetting - Beperk verplaatsingen

Schaap: 

Veel voorkomende ziektes

Rotkreupel

Rotkreupel is een besmettelijke klauwontsteking die samen word veroorzaakt door bacteriën genaamd Bacteroides Nodosus en Fusobacterium Necrophorum. 

Rotkreupel

Symptomen	Diagnose	Behandeling	Preventie
- Kreupelheid - Milde ontsteking tussenklauwhuid - Ondermijning van de hoornwand - Klauw warm en pijnlijk - Dier gaat op voorpoten liggen - Afwijkende geur - Minder eetlust en lusteloosheid - Melkproductie neemt af - Groei achterstand	Beginnend rotkreupel lijkt op tussenklauw- huid ontsteking. Na 10 dagen opnieuw onderzoek. Als het rotkreupel is verergeren de symptomen.	- Injectie Micotil door dierenarts - Vaccin Footvax - Zieke dieren regelmatig 3 minuten in voetbad met zinksulfaat en daarna in kiemvrije wei laten lopen waar 3 weken geen dieren hebben gelopen.	Regelmatig klauw- verzorging

Melkziekte

Melkziekte is het gevolg van een te lage hoeveelheid calcium in het bloed. Deze ziekte komt alleen voor bij hoog drachtige ooien en treed dus op voor het aflammeren. Dit gebeurd doordat in de laatste 6 weken van de dracht er veel calcium word gebruikt om het skelet van het lam te mineraliseren.

Melkziekte

Symptomen	Diagnose	Behandeling	Preventie
- Sloom, achterblijven in de kudde - Geen eetlust - Schrikachtig - Op de zij liggen en fietsende beweging maken met poten - Spieren kunnen niet (goed) meer gebruikt worden	Door middel van bloed-onderzoek	- Injecteren 20 cc Calcitad (eventueel herhalen) - Langzaam calcium toedienen - Indien nodig vitamine D inspuiten - Overgaan op calciumrijk voer	- Zorg voor calcium rijk voer - Voorkom stress - Verminder plotselinge voerovergangen

Zoönosen

Een infectieziekte die van dier op mens (en andersom) over kan gaan

Kip:

Salmonella

Salmonella

Behandeling	Preventie	Maatregelen
Mens: Salmonella bij mensen gaat meestal vanzelf over. Genoeg water drinken en electrolyten aanvullen is hiervoor helpend. N a 7 dagen aanhoudende diarree -> huisarts. Kip: Salmonella is gevoelig voor antibiotica maar kan zich diep verstoppen in het lichaam zodat de antibiotica er niet bij kan. Alleen Enrofloxacine kan de bacteriën doden.	Mens: Goede keukenhygiëne; apart mes en snijplank voor rauw vlees en groenten. Handen wassen na aanraken rauwe kip of ei. Zorg dat eieren en vlees altijd goed gaar zijn. Kip: Tegen salmonella kan worden ingeënt; dit kan door middel van levende entstoffen via het drinkwater aan opgroeiende kuikens te geven of geïnactiveerde entstoffen om de 6 weken injecteren.	Hygiëne: Salmonella bacteriën kunnen worden bestreden met 70% alcohol en natriumhypocloriet 0,025%. Bedrijf: Vaccineren en goede hygiëne onderhouden. Bij verwerkte kip mag geen Salmonella worden aangetroffen. Op rauwe kip mag Salmonella zitten omdat dit niet ui te sluiten is.

Salmonella

Symptomen mens	Symptomen dier
Tussen 6 en 72 uur na besmetting: diarree, misselijkheid, buikkrampen en braken. Soms ook vermoeidheid, hoofdpijn, spier- en gewrichtspijn. Klachten gaan meestal na 3-7 dagen over. Bij mensen met een laag immuunsysteem kan de bacterie een bloedvergiftiging en/of hersenvliesontsteking veroorzaken.	Binnen 24 uur na besmetting: waterige diarree, blauwige kam en sufheid. kan dodelijk zijn, vooral bij kuikens. Sommige oudere kippen vertonen geen symptomen

Salmonella heeft rond de 40.000 soorten. Kippen worden echter maar van 3 ziek. Dit zijn de bacteriën: Salmonella Pullorum, Salmonella Enteritidis en Salmonella Typhimurium. Mensen kunnen van meer stammen ziek worden. Deze kunnen via  eieren overgedragen worden overgebracht. 

Varken:

Leptospirose

Leptospirose

Leptospirose is een ziekte die veroorzaakt word door de bacterie genaamd Leptospira Interrogans. Alle diersoorten en mensen kunnen hiermee besmet raken. 

Symptomen mens:	Symptomen dier:
- Koorts - Spierpijn - Hoofdpijn - Rillingen - Diarree - Braken - Minder urine productie	Vruchtbaarheidsproblemen zoals; - Abortussen - Dood geboren biggen - Onregelmatige terugkomers - Geboorte van zwakke biggen

Leptospirose

Behandeling	Preventie	Maatregelen
Mens: antibiotica (Doxycycline of Penicilline) Dier: Ontstekkingremmers en antibiotica kunnen helpen maar lost niet alles op. Preventief werken is beter.	Mens: - Zwemmen in buitenwater waar ratten in leven vermijden - Geen rauwe melk drinken - Contact (mogelijk) besmette dieren vermijden Dier: - Ongedierte zoals muizen en ratten weghouden - Preventief vaccineren (combivaccin vlekziekte en parvovirus)	Hygiëne: - Gebruik KI i.p.v. natuurlijk dekkende beren - Stal schoonhouden - Hygiënisch insemineren - Ongediertebestrijding Bedrijf: - Vaccins - Ongediertebestrijding - Melden bij NVWA

Koe:

Ringworm

Ringworm

Symptomen mens:	Symptomen dier:
- Ronde rode vlekken die steeds groter worden - Pukkeltjes en/of schilfers te zien bij het randgebied van de plek - Jeuk - Meestal geen pijn	- Ronde grijze vlekken die overal op het lichaam kunnen voorkomen - Korstjes - Haaruitval - Kan zonder symptomen - Jeuk

Ringworm is niet zoals de naam zegt een worm maar een schimmel. Deze schimmel veroorzaakt ronde vlekken op de huid.

Ringworm

Behandeling	Preventie	Maatregelen
Mens: In de meeste gevallen word er met een zalf of crème gewerkt die schimmeldodend of groei remmend is. Voor hardnekkige infecties wordt een tablettenkuur. Dier: Koeien kunnen behandeld worden met een schimmeldodend middel.	Mens: Altijd handen wassen na het aanraken van een dier. Dier: Besmette dieren moeten geïsoleerd worden. Ook kan er preventief worden gevaccineerd.	Hygiëne: Altijd handen wassen en eventueel beschermde kleding dragen. Regelmatig reinigen en ontsmetten. Bedrijf: Materialen die gebruikt worden voor besmette dieren niet gebruiken voor andere dieren.

Schaap: 

Q-koorts

Q-koorts

Q-koorts is een ziekte die veroorzaakt wordt door een bacterie genaamd Coxiella Burnetti. Deze zoönose gaat vooral rond tussen wilde knaagdieren en landbouwdieren zoals schapen. Als er wordt verdacht van Q-koorts moet dit zo snel mogelijk worden gemeld bij de NVWA.

Symptomen mens	Symptomen dier
Bij mensen verloopt Q-koorts vaak zonder symptomen. In sommige gevallen komt acute Q-koorts voor. Als dit het geval is word vaak hoge koorts, heftige hoofdpijn en pijn aan de luchtwegen ervaren.	Q-koorts verloopt bij schapen zonder symptomen. Wel is het te merken aan een verhoogd aantal doodgeboren lammeren.

Q-koorts

Behandeling	Preventie	Maatregelen
Mens: Meestal gaat Q-koorts vanzelf over. Als dit niet het geval is dan kan er gebruik gemaakt worden van antibiotica. Hierbij werkt Doxycycline het best. Dier: Q-koorts is gevoelig voor Tetracycline maar dit leidt niet tot minder doodgeboren lammeren of minder uitscheiding van bacteriën	Mens: Voor mensen met een zwak immuunsysteem of zwangere vrouwen is het aangeraden om uit de buurt te blijven van boerderijdieren. Dier: Jaarlijks verplichte vaccinatie tegen Q-koorts voor schapen en geiten. Dit gebeurd 3 weken voor de dekking of inseminatie.	Hygiëne: - Na uitmesten moet de mest 30 dagen afgedekt worden met luchtdoorlatend doek. - Abortusmateriaal moet worden verzameld in afgesloten lekdichte bakken. Afvoer moet naar d e destructie. - Ongedierte bestrijding verplicht Bedrijf: - Verplichte administratie van begin- en eindtijd lammerperiode, datum van uitmesten stal en begin- en einddatum composteringsperiode.

Meldplicht 

Meldingsplichtige ziektes 

Meldingsplichtige ziektes zijn ziektes die bij verdenking of constatering gemeld moeten worden bij de NVWA. Het is wettelijk verplicht deze te melden zodat verdere verspreiding tegen te gaan.  

Meldingsplichtige ziektes worden opgedeeld in 5 categorieën. A t/m E worden hier gebruikt om de ziektes in op te delen met strengere maatregelen voor A en steeds minder maatregelen tot E.

Meldingsplichtige ziektes 

	Melden	Maatregelen
Salmonella	Labaratorium meld bij positieve monsters bij Databank KIPnet . Wordt dit niet gedaan dan moet er zelf gebeld worden naar het Landelijk meldpunt dierziekten via: (045) 546 31 88.	- Besmette eieren mogen niet als tafelei worden gebruikt. Deze moeten naar ei- verwerkende industrie. - Besmet pluimvee vervroegd slachten. - Bij exporteren positieve uitslag vermelden op exportcertificaat
Klassieke varkenspest	Bellen naar het Landelijk meldpunt dierziekten (045) 564	- Alle varkens worden geruimd - Stallen moeten meerdere reiniging en ontsmetting rondes ondergaan.
Q-koorts	Bellen naar het landelijk meldpunt dierziekten.	- Besmette of verdachte dieren mogen niet verplaatst worden behalve naar slachthuis. - Drachtige schapen worden geruimd - Levenslang fokverbod