nederlandse taal : begrijpend lezen en luisteren kwl2

• Gasv
• Buitengewoon secundair onderwijs

Begrijpend lezen en luisteren

doel en 

KWL2-ik studeer af wat nu?!- 15 De leerling zoekt een eigen weg in de informatiestroom.

KWL2-ik studeer af wat nu?!- 49 De leerling zet zijn eigen wensen of behoeften om in hulp- en informatievragen. 

KWL2-ik studeer af wat nu?!- 41 De leerling gebruikt woordenschat over maatschappelijke thema's in een zinvol verband.

Heel wat ander doelen kunnen hier ook mee aan bod komen op basis van niveau van leerling. 

1. Waarom is begrijpend Lezen en Luisteren belangrijk?

Begrijpend lezen betekent dat je niet alleen woorden leest, maar ook echt begrijpt wat ze betekenen. 

Begrijpend luisteren betekent dat je niet alleen hoort wat iemand zegt, maar ook goed begrijpt wat die persoon bedoelt.

1. Waarom is begrijpend Lezen en Luisteren belangrijk?

Dagelijkse instructies begrijpen: Als je een recept leest om te koken of een handleiding om iets in elkaar te zetten, moet je de stappen goed begrijpen om het juiste resultaat te krijgen.

Op het werk: Stel je voor dat je op je werk een e-mail leest. Als je de informatie niet goed begrijpt, kun je een fout maken. Dit kan misverstanden veroorzaken met collega’s of leiden tot fouten in je werk.

Gesprekken met anderen: Door goed te luisteren en te begrijpen wat mensen zeggen, kun je beter met ze praten en misverstanden voorkomen. Dit zorgt voor prettiger en duidelijker contact.

Hoe lees je begrijpend? 

Informatie uit teksten halen

SCROLL

MARK

ASK

REPEAT

TELL

SMART - Stappenplan voor Lezen en Luisteren

Scroll 

Blader snel door de tekst of luister om een idee te krijgen van het onderwerp.

Mark (duid aan)

Zoek naar belangrijke woorden of zinnen die opvallen.

Ask (Vragen) 

Vraag jezelf af of je alle woorden en zinnen begrijpt. Pas de geef me de 5 toe. 

Research (zoek op)

Zoek de woorden op die je niet begrijpt, zoek uitleg voor de delen die je niet begrijpt. 

Tell (Vertel)

Vertel het in je eigen woorden aan iemand anders of schrijf het op.

smart ..... USE

Niveau 4: je eigen weg zoeken in alle informatie 

In de wereld van vandaag is er heel veel informatie beschikbaar. Je kunt informatie vinden op het internet, sociale media, in boeken en nog veel meer. Dit is fijn, maar het kan ook verwarrend zijn. Het is belangrijk om te leren hoe je gericht kunt zoeken naar informatie en hoe je de kwaliteit van die informatie kunt beoordelen.

Niveau 4: je eigen weg zoeken in alle informatie 

1. informatie zoeken

Gericht zoeken naar informatie betekent dat je precies weet wat je nodig hebt. Begin met het stellen van duidelijke vragen. Wat wil je weten? Heb je specifieke onderwerpen in gedachten? Door je zoekopdracht helder te maken, kun je gemakkelijker de juiste informatie vinden.

De plaats waar je de informatie gevonden hebt is je bron. 

Soorten bronnen 

Digitale Bronnen

Google:

Gebruik het om snel informatie over verschillende onderwerpen te vinden.

YouTube:

Zoek naar video's en tutorials voor visuele uitleg en tips.

ChatGPT:

Stel vragen en krijg antwoorden of uitleg over diverse onderwerpen.

Sociale Media (bijv. Instagram, TikTok):

Volg accounts die informatie delen over actuele thema's en trends.

Soorten bronnen 

Fysieke Bronnen

Bibliotheken:

Voor toegang tot boeken, tijdschriften en studiematerialen.

Boekenwinkels:

Fysieke winkels waar je boeken kunt kopen over diverse onderwerpen.

Kranten:

Voor actuele nieuwsartikelen en meningen van experts.

Soorten bronnen 

Bij anderen

Leraren:

Vraag hen om hulp of uitleg over lesstof en onderwerpen.

Vrienden:

Bespreek onderwerpen en deel kennis en ervaringen.

Familie:

Vraag om advies of informatie van familieleden met ervaring of expertise.

Diensten (bijv. OCMW):

Neem contact op met lokale diensten voor ondersteuning en informatie over verschillende onderwerpen.

Tiktok is een ...

1. boek
2. contact met anderen
3. fysieke bron
4. digitale bron

Een telefoongesprek met een vriend is ...

1. digitale bron
2. contact met anderen
3. fysieke bron
4. website

Google is een ...

1. digitale bron
2. fysieke bron
3. contact met anderen
4. brief

Een boek is een ...

1. digitale bron
2. fysieke bron
3. video
4. sociale media

Vragen stellen 

Tips voor Gerichte Vragen Stellen

Wanneer?

Vraag naar tijdstippen of data.

Voorbeeld: "Wanneer is de deadline voor dit project?"

Hoe?

Vraag naar methodes of manieren.

Voorbeeld: "Hoe kan ik mijn studie beter organiseren?"

Wie?

Vraag naar personen of groepen.

Voorbeeld: "Wie kan me helpen met deze opdracht?"

Wat?

Vraag om duidelijkheid over iets.

Voorbeeld: "Wat betekent dit woord?"

Waar?

Vraag naar locaties of plaatsen.

Voorbeeld: "Waar kan ik meer informatie vinden over dit onderwerp?"

Vragen stellen

Tips voor Gerichte Vragen Stellen

• Wees duidelijk: Formuleer je vraag zo eenvoudig mogelijk.
• Stel één vraag tegelijk: Dit maakt het makkelijker voor anderen om te antwoorden.
• Luister goed naar / lees goed  het antwoord: Dit helpt je om vervolgvragen te stellen.
• Wees niet bang om door te vragen: Als je iets niet begrijpt, vraag dan om meer uitleg.

Zoeken op google 

Wees duidelijk:

Gebruik duidelijke en specifieke woorden.

Voorbeeld: Zoek naar "gezonde snacks" in plaats van alleen "snacks."

Stel een vraag:

Formuleer je zoekopdracht als een vraag om gerichte informatie te krijgen.

Voorbeeld: Typ "Wat zijn de voordelen van sporten?"

Even oefenen op dat vragen stellen 

Maak de bookwidget oefening 

https://www.bookwidgets.com/play/ZV_qOZxn-iQAFQE7z2gAAA/UF37HU3/extra-de-kampio

https://www.bookwidgets.com/play/IasD8aTk-iQAELH62OgAAA/KFDEHK4/begrijpend-luis

https://www.bookwidgets.com/play/7VZEUlWL-iQAFAIbZ2gAAA/ZFALLZ2/begrijpend-luis

Je lief komt vanavond eten. Je gaat Scampi maken maar weet niet hoe je die moet schoonmaken. Wat voer je in google in als zoekopdracht?

1. Scampi schoonmaken stap voor stap
2. Scampi met citroen serveren
3. Scampi in de pan gooien
4. Scampi met huid bakken

Je hebt morgen een sollicitatiegesprek Je ben nerveus en wil nog even jezelf voorbereiden. Wat voer je in als zoekopdracht in google?

1. Sollicitatie zonder motivatie
2. Sollicitatiebrief in het Engels
3. Sollicitatiebrief zonder naam
4. Tips voor een sterke sollicitatiegesprek

Je gaat alleen wonen en moet beslissen bij wie je een contract elektriciteit gaat afsluiten. Welke zoekopdracht geef je in op google om de goedkoopste te weten?

1. Energieprijzen vergelijken online
2. Energieprijzen op een kaart
3. goedkope energiebronnen
4. Elektriciteitsfactuur lezen

Je bent geslaagd voor je theorie van rijbewijs B. Je wil nu starten met de praktijk maar wil weten hoe je dit het snelst kan. Welke zoekopdracht zou je google geven?

1. Stappen om rijbewijs te behalen
2. Rijbewijs zonder examen
3. praktijk rijbewijs starten
4. Rijbewijs kopen op internet

Niveau 4: je eigen weg zoeken in alle informatie 

2. De kwaliteit van informatie beoordelen

 

De kwaliteit van informatie beoordelen is ook heel belangrijk. Niet alle informatie is betrouwbaar of juist. Kijk altijd naar de bron van de informatie. Is het een betrouwbare website, een expert of een persoonlijke blog? Controleer ook wanneer de informatie is gepubliceerd. Sommige informatie kan verouderd zijn, vooral in snelle vakgebieden zoals technologie en gezondheid.

Kijk daarnaast naar de inhoud. Is de informatie goed onderbouwd met feiten? Zijn er verwijzingen naar andere betrouwbare bronnen? Door deze dingen te controleren, kun je beter begrijpen hoe waardevol de informatie is die je hebt gevonden.

 Tips voor het beoordelen van Informatie

Kijk naar de bron:

Vraag jezelf: "Is dit een betrouwbare website?" Betrouwbare bronnen zijn bijvoorbeeld nieuwswebsites of educatieve sites, niet zomaar persoonlijke blogs.

Controleer de datum:

Kijk wanneer het artikel of de informatie is geschreven. Is het recent? Oude informatie kan verouderd zijn, vooral over gezondheid of technologie.

Bevat de tekst feiten of meningen?

Feiten zijn controleerbaar, terwijl meningen persoonlijke opvattingen zijn. 

Vergelijk met andere bronnen:

Zoek naar hetzelfde onderwerp op verschillende websites. Als meer betrouwbare bronnen hetzelfde zeggen, is het waarschijnlijk waar.

Je leest een artikel over gezond eten op een bekende website over gezondheid. Het artikel bevat feiten, tips van voedingsdeskundigen en verwijzingen naar onderzoeken.
Betrouwbaar of niet betrouwbaar?

1. ja
2. Nee

Je vindt een blogpost over het afvallen. De schrijver vertelt zijn persoonlijke verhaal en zegt dat hij 10 kilo is verloren door alleen maar water te drinken. Hij heeft geen verwijzingen naar wetenschappelijke studies.

1. ja
2. Nee

Je ziet een video op sociale media waarin iemand zegt dat je nooit meer suiker moet eten. De video bevat geen feiten en de maker heeft geen achtergrond in voeding of gezondheid.
Betrouwbaar of niet betrouwbaar?

1. ja
2. Nee

Je leest een artikel in een bekende krant over de voordelen van sporten. Het artikel geeft informatie van dokters en verwijst naar onderzoeken van het jaar 2024
Betrouwbaar of niet betrouwbaar?

1. ja
2. Nee

Je hoort iemand in je klas praten over een wondermiddel dat je helpt om snel af te vallen. Hij zegt dat je alleen dat middel nodig hebt en dat je verder niets hoeft te doen. Hij heeft geen bewijs of bron voor zijn uitspraak.
Betrouwbaar of niet betrouwbaar?

1. ja
2. Nee

Oefenen maar op alle vaardigheden 

• Stap 1: Kies een onderwerp, laat het onderwerp eerst goedkeuren door de leerkracht
• Stap 2: Zoek minstens drie informatiebronnen rond je onderwerp. Maak een lijst van de bronnen. Zorg dat je bronnen betrouwbaar zijn.
• Stap 3: verwerk de informatie van de bronnen met het SMART USE stappenplan
• Stap 4: maak een presentatie, filmpje of verwerking van je onderwerp en informatie. 
• Stap 5: stel je presentatie voor voor de klas.