8.4 deel 2

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Havo 4

8.4 De emancipatiebewegingen

Lesdoelen:

In deze les leer je:

- hoe het confessionalisme opkwam in Duitsland.

- hoe het confessionalisme opkwam in Nederland

Kenmerkend aspect:

1. De opkomst van politiek- maatschappelijke stromingen: liberalisme, nationalisme, socialisme, confessionalisme en feminisme.

2. De opkomst van emancipatiebewegingen.

Lees de bron. Beredeneer of het verhaal van Jacobs representatief is voor de Nederlandse vrouwen in de 19e eeuw

8.4 De emancipatiebewegingen

Confessionelen in Duitsland

1871 --> eenwording Duitsland: protestantse Bismarck nam met liberale steun antikatholieke maatregelen.

- verbod voor katholieke geestelijken om politiek te spreken.

- ontslag katholieke leraren

- geestelijken verbannen of vermoord.

--> reactie katholieken: oprichting de Centrumpartij -->
gevolg ontstaan stroming confessionalisme.

De Centrumpartij is zo groot dat Bismarck de strijd staakt.

8.4 De emancipatiebewegingen

Confessionelen in Nederland
- katholieken achtergestelde positie

- strenge protestanten achtergestelde positie --> zij keren zich af van de grote protestantse hervormde kerk ( verlichte dominees predikten dat niet alles in de Bijbel letterlijk waar was).

--> o.l.v. dominee Abraham Kuyper werd er de gereformeerde kerk opgericht.
Politiek: schoolstrijd (strijd voor subsidie voor bijzonder onderwijs)

- handtekeningenactie 1878 --> 1879 oprichting ARP (Antirevolutionaire partij).
- aanhangers: de kleine Luyden.

Volgens Abraham Kuyper draaide politiek en de maatschappij over de tegenstelling tussen geloof en revolutie --> antithese
Hierdoor werkte hij samen met de katholieken. 

Periode 1888-1918: Antithese

Deze periode wordt beheerst door de zogenaamde Antithese. Deze leer van Abraham Kuyper gaat ervan uit dat er een politieke scheiding bestaat tussen gelovigen en niet-gelovigen. De protestant-christelijken (antirevolutionairen en christelijk-historischen) en katholieken vormen de rechterzijde (ook wel Coalitie), en de liberalen de linkerzijde. Afwisselend treden kabinetten op van 'rechts' of 'links'.

8.4 De emancipatiebewegingen

Confessionelen in Nederland
- Samenwerking zorgt voor een Tweede Kamermeerderheid, 1901 Kuyper premier.

Pacificatie 1917
Confessionelen gaan samenwerken met de socialisten. Samen stemmen ze voor;
1. Algemeen mannenkiesrecht (23jr) - passief kiesrecht vrouwen.
2. Subsidie voor bijzondere scholen --> einde schoolstrijd.
3. Evenredige vertegenwoordiging i.p.v. districtenstelsel.

Lees de bron. Geef een verklaring voor de naam ARP die Kuyper in 1879 oprichtte

Leg uit waarom Kuypers opvattingen strijdig waren met die van de liberalen

Noem drie 19e-eeuwse emancipatiebewegingen.

Geef aan waardoor en hoe het katholieke confessionalisme in Duitsland als politiek-maatschappelijke beweging en emancipatiebeweging ontstond.

Noem drie manieren waarop Abraham Kuyper de emancipatie van de 'kleine luyden' in gang zette.

Leg uit of deze acties van Kuyper succesvol waren.

Werk het leerdoel volledig uit.
Leg uit hoe het confessionalisme opkwam in Duitsland.

Werk het leerdoel volledig uit.
Leg uit hoe het confessionalisme opkwam in Nederland