Hoofdstuk 5: Kan de overheid dat regelen?

Hoofdstuk 5
Kan de overheid dat regelen?
1 / 26
volgende
Slide 1: Tekstslide
EconomieMiddelbare schoolmavoLeerjaar 4

In deze les zitten 26 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 120 min

Onderdelen in deze les

Hoofdstuk 5
Kan de overheid dat regelen?

Slide 1 - Tekstslide

Collectieve en particuliere sector
Ik kan uitleggen wat het verschil is tussen de collectieve en particuliere sector

Slide 2 - Tekstslide

Marktwerking
Ik kan uitleggen wat marktwerking is

In de particuliere sector wordt de prijs van goederen en diensten deels bepaalde door vraag en aanbod. 



  

Slide 3 - Tekstslide

Marktwerking
Ik kan uitleggen wat marktwerking is

Niet alleen vraag en aanbod bepalen de prijzen.

Bedrijven concurreren met elkaar. Dit doen ze door lagere prijzen of betere kwaliteit van producten. Dit noemen we marktwerking.




  

Slide 4 - Tekstslide

Economie organiseren 
Ik kan beschrijven op welke drie manieren een land zijn economie kan organiseren

1. Vrije markteconomie

2. Planeconomie

3. Sociale markteconomie

Slide 5 - Tekstslide

Vrije markt economie
Ik kan beschrijven op welke drie manieren een land zijn economie kan organiseren

Vraag en aanbod bepalen volledig de prijs van goederen. De overheid grijpt NIET in met regels of wetgeving. 

Slide 6 - Tekstslide

Plan economie
Overheid bepaalt wat er geproduceerd wordt, hoeveel, door wie en tegen welke prijs. Er is geen marktwerking.

Slide 7 - Tekstslide

Sociale markteconomie
Een mengvorm. Vraag en aanbod bepalen de prijzen, echter de overheid grijpt in wanneer dat nodig is. Redenen zijn veiligheid waarborgen, basisbehoeften betaalhouden en redelijk bestaan garanderen. 

Voordelen zijn minimumloon,  regels voor arbeidsomstandigheden en uitkeringen. 

Slide 8 - Tekstslide

Collectieve goederen
Ik kan uitleggen wat collectieve goederen zijn en vier redenen noemen waarom de overheid dit doet.


Voorzieningen die overheid levert en betaalt en waarvan iedereen gebruik kan maken
1, Zijn van belang voor iedereen
 2. Kwaliteit in eigen hand houden
3. Niet individueel te leveren/betalen
 4. Betaalbaar voor iedereen

Slide 9 - Tekstslide

Privatiseren
Ik kan uitleggen wat privatiseren is
Voordeel: Meer concurrentie binnen de sector (prijs/kwaliteit)
Nadeel: Besparingen bij bedrijven op bijvoorbeeld personeel
 

Slide 10 - Tekstslide

Adviesorganen
Ik kan de drie adviesorganen noemen en uitleggen wat deze doen

Centraal Bureau voor de Statistiek --> verzamelt informatie over economische veranderingen

Slide 11 - Tekstslide

Adviesorganen
Centraal PlanBureau --> onderzoekt gevolgen economische maatregelen

Slide 12 - Tekstslide

Adviesorganen
Sociaal Economische Raad --> werknemers, werkgevers en onafhankelijk deskundigen. Advies over sociaal economische onderwerpen.

Slide 13 - Tekstslide

Slide 14 - Tekstslide

Financiën van de overheid
Ik kan uitleggen wat een rijksbegroting en miljoenennota is en hoe de staatsschuld hiermee te maken heeft

De rijksbegroting laat alle verwachte inkomsten en uitgaven van het komende jaar zien. De miljoenennota is een toelichting op deze begroting.


Slide 15 - Tekstslide

Financiën van de overheid
Meer inkomsten dan uitgaven --> begrotingsoverschot

Meer uitgaven dan inkomsten --> begrotingstekort
Oplossen door:
1. Meer inkomsten 
2. Minder uitgaven
3. Geld lenen (Staatsschuld)

Slide 16 - Tekstslide

Inkomsten van de overheid
Ik kan uitleggen welke inkomsten
de overheid heeft.

Slide 17 - Tekstslide

Sociale verzekeringen 
Ik kan uitleggen wat sociale verzekeringen zijn en welke verzekeringen je in Nederland hebt

Als je werkt verdien je een inkomen. 

Als je buiten je schuld zonder inkomen komt te zitten heeft Nederland een aantal wetten die je daarvoor verzekeren. Je houdt dus een gedeelte van je inkomen.
 



Slide 18 - Tekstslide

Sociaal minimum en sociale voorzieningen
Ik kan uitleggen wat het sociaal minimum is en wat sociale voorzieningen daarmee te maken hebben

Sociaal minimum --> minimumbedrag dat je nodig hebt om van te leven.

 


Slide 19 - Tekstslide

Sociale zekerheid
Ik kan uitleggen hoe de 
sociale zekerheid in 
Nederland geregeld is


Slide 20 - Tekstslide

Verzorgingsstaat
Ik kan uitleggen waarom Nederland een verzorgingsstaat is


Doordat we een goede sociale zekerheid hebben en de overheid voor iedereen gezondheidszorg, huisvesting en onderwijs mogelijk maakt.


Slide 21 - Tekstslide

Inkomensverdeling
Ik kan uitleggen hoe de actieven en inactieven zorgen voor inkomensverdeling


Mensen met betaald werk zijn de actieven.
Een gedeelte van dit inkomen zijn premies en belasting.

Dit gedeelte wordt (deels) gebruikt voor uitkeringen van
inactieven. 

Slide 22 - Tekstslide

Vergrijzing
Ik kan uitleggen wat de gevolgen zijn van vergrijzing
Aantal ouderen als aandeel van de totale bevolking neemt toe. 


Slide 23 - Tekstslide

Vergrijzing
Ik kan uitleggen wat de gevolgen zijn van vergrijzing

Er komen meer AOW'ers door de vergrijzing. Hierdoor wordt het lastiger om dit te betalen.

Oplossingen:
Leeftijdgrens verhogen
AOW-uitkering verlagen
AOW-premie verhogen


Slide 24 - Tekstslide

Zorgkosten
Ik kan uitleggen hoe de overheid de kosten van de zorg wil beperken

Dit doet de overheid op drie manieren:
1. Iedereen heeft een verzekering en moet premie betalen (basisverzekering)
2. Over je inkomen een percentage aan de overheid
3. Marktwerking in de zorg


Slide 25 - Tekstslide

Uitleg video's 

Slide 26 - Tekstslide