3.2 Een kruidvat wordt gevuld, 1871-1914

• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Een kruidvat wordt gevuld, 

1871-1914

"De oorlog die alle 

oorlogen zou beëindigen"

Eerste Wereldoorlog

Aan het begin van de 20e eeuw waren de verhoudingen tussen de landen in Europa behoorlijk gespannen. Een oorlog leek onvermijdelijk. Er zijn vijf oorzaken voor deze gespannen verhoudingen

Oorzaak 1

Nationalisme

Extreme trots op het eigen volk en land

'Ons land is het beste!'

Nationalisme I

• De Duitsers
• waren super trots en vastberaden om hun land nog machtiger te maken.
• De Fransen
• waren natuurlijk beledigd en wilde wraak
• De Engelsen 
• Het enige dat telde voor de Engelsen was hun macht op zee, want Brittania rule the waves!

Nationalisme II

• Ottomaanse Rijk 
• oppermachtig in deze regio. Maar steeds meer volken binnen het rijk verklaarden zichzelf onafhankelijk. 
• Oostenrijk-Hongarije
• Door alle veroveringen werd Oostenrijk-Hongarije een zogenaamde veelvolkerenstaat, waarin deze veel verschillende volken wonen. 
• Rusland 
• vond het natuurlijk niet fijn dat Oostenrijk-Hongarije zo machtig werd. Daarom hielp ze de Slavische volken in de regio. Deze volken streefden naar onafhankelijkheid van Oostenrijk-Hongarije.

Oorzaak 2

Militarisme

Trots op alles wat met het eigen leger te maken heeft

Vertrouwen in de kracht van het eigen leger

Wapenwedloop

• Door het opkomend militarisme ontstaat er vooral tussen Engeland en Duitsland een felle strijd om wie de sterkste en meeste wapens heeft
• Engeland was dé grootmacht op zee.
  
• Maar door de industrialisatie was het voor Duitsland mogelijk om de concurrentie aan te gaan. 
  

Wapenwedloop

• In de Duitse Vlootwet(1898) zorgde ervoor dat de Duitse marine op grote schaal werd verbeterd en uitgebreid. 
• De Engelsen konden niet zomaar accepteren dat de Duitsers hun wereldmacht bedreigden en ontwikkelden een snel slagschip mét kanonnen.

Oorzaak 3

Economische concurrentie

Een sterke industrie bracht welvaart  en bovendien is het een erezaak als jouw land voorloopt op het gebied van techniek. De onderlinge concurrentie is groot!

Ook economische strijd

• Na het uitroepen van het Duitse keizerrijk gaat het steeds beter met de Duitse industrie, zodat ook hier een concurrentiestrijd ontstaat met vooral Engeland. 
• De Engelse regering roept haar bevolking op om vooral geen Duitse producten te kopen (om op die manier de Engelse economie te steunen) 
• Maar de Duitse producten blijken erg goed te zijn, waardoor veel Engelsen toch graag deze producten kochten

Op alle Duitse producten moest worden vermeld dat ze in Duitsland gemaakt waren. Op die manier kon de Engelse consument zelf kiezen, voor uiteraard niet-Duitse producten. 

Aan de slag

Lees Tijd voor Geschiedenis, paragraaf 3.2 tot en met 3.2.3 

maak opdracht 1 t/m 9 

Alle oorzaken zorgen voor een explosieve situatie in Europa

Het wachten is op het aansteken van de lont...

Volgende Les: 

"De oorlog die alle 

oorlogen zou beëindigen"

Eerste Wereldoorlog

Aan het begin van de 20e eeuw waren de verhoudingen tussen de landen in Europa behoorlijk gespannen. Een oorlog leek onvermijdelijk. Er zijn vijf oorzaken voor deze gespannen verhoudingen

Oorzaak 1

Nationalisme

Extreme trots op het eigen volk en land

'Ons land is het beste!'

Oorzaak 2

Militarisme

Trots op alles wat met het eigen leger te maken heeft

Vertrouwen in de kracht van het eigen leger

Oorzaak 3

Economische concurrentie

Een sterke industrie bracht welvaart  en bovendien is het een erezaak als jouw land voorloopt op het gebied van techniek. De onderlinge concurrentie is groot!

Oorzaak 4

Modern imperialisme

De Europese landen willen hun macht uitbreiden in Azië en Afrika.

Modern Imperialisme

In de 18e eeuw waren Frank en Groot-Brittannië begonnen met het veroveren van koloniën. 

Halverwege de 19e eeuw wilden ze ook graag gebied veroveren in Afrika.

Modern Imperialisme

In Afrika waren veel grondstoffen voor de industrie aanwezig en bovendien konden de industriële producten ook weer worden verkocht in Afrika. 

Dubbele winst: gratis grondstoffen en meer verkoop!

Modern Imperialisme

Als het Duitse keizerrijk wordt opgericht, wil Duitsland natuurlijk ook koloniën hebben. 

Daarom wordt de Conferentie van Berlijn georganiseerd.

Modern Imperialisme

Tijdens de Conferentie van Berlijn (1884-1885) werd het continent Afrika verdeeld onder Europese landen.  

Op deze manier wist Duitsland ook wat koloniën te verzamelen, maar het rijk liep natuurlijk hopeloos achter bij landen als Groot-Brittanië en Frankrijk. 

Tijdens de conferentie vond geen overleg plaats met de plaatselijke bevolking in Afrika...

Het Britse Rijk in 1885

Duitse Rijk 1885

Het Tweede Franse koloniale rijk is het Franse rijk in 1885

Modern Imperialisme

In 1888 werd Wilhelm II de keizer van Duitsland en hij wilde van Duitsland een wereldmacht maken. 

Dit streven noem je Weltpolitik. 

Maar Wilhelm begreep dat hij daarbij gehinderd zou worden door Frankrijk en Engeland.

Oorzaak 5

Bondgenootschappen

Economische en militaire afspraken tussen de landen: Wij helpen elkaar!

Bondgenootschappen

Omdat Wilhelm II begreep dat Engeland en Frankrijk hem geen wereldmacht gunden, zocht hij steun bij andere landen. 

Hij sloot een bondgenootschap met Oostenrijk-Hongarije. 

Bondgenootschappen

Engeland voelde zich bedreigd door dit bondgenootschap en sloot een verdrag met Frankrijk.

Later sluit ook rusland zich hierbij aan om zo sterker te staan tegen Oostenrijk-Hongarije.

Er ontstonden twee grote bondgenootschappen in Europa; de centralen en de geallieerden. 

Triple Alliantie = centralen

Triple Entente = geallieerden

Verder met deze stof

lees Tijd voor Geschiedenis, paragraaf 3.2 helemaal 

maak opdracht 1 t/m 14