Les 1 - Hoofdstuk 2

• Wiskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Leerjaar 4

4 SE's:

week van 13 oktober SE 2: H2 en H4 verbanden

Week van 19 januari SE 3: H3, H5, H6 meetkunde

week van 16 maart SE 4: H7 en H8 rekenen

 Gedurende het jaar: examenmodules 2pnt, zoekopdracht 2pnt en werkstuk4 pnt, schrift met berekeningen 1 pnt. SE 5 

Wat willen we bereiken vandaag?

- Je hebt gecheckt of je de juiste boeken voor wiskunde hebt.

- Je weet welk huiswerk en welke toetsen je dit jaar wanneer moet maken.

- Je weet hoe je met machtsverbanden en wortelverbanden:

1. een berekening maakt
2. een tabel maakt
3. een grafiek tekent

Wat is de juiste rekenvolgorde?

Delen

Haakjes

machten

Worteltrekken

Vermeniggvuldigen

Optellen

Afhalen

Zet de onderstaande delen van de som in juiste volgorde, zodat de berekening

wordt opgelost.

(7​2​​−9)⋅√​25−16​​​=

40⋅3=120

(49−9)⋅√​25−16​​​=

(49−9)⋅√​9​​​=

40⋅√​9​​​=

Tekst

Welke berekening hoort er bij deze macht?

6​5​​

1. 6x6x6x6x6
2. 5x6
3. 5x5x5x5x5x5
4. 6x5

Bereken

Leerdoel: Jij kan uitleggen wat kwadraten ( ook van negatieve getallen) zijn en kan ze berekenen

(−6)​2​​

1. 36
2. -36
3. 12
4. -12

Bereken

Leerdoel: Jij kan uitleggen wat kwadraten ( ook van negatieve getallen) zijn en kan ze berekenen

−6​2​​

1. 36
2. -36
3. 12
4. -12

Elke les start met een examenvraag.

Opg 1, 2 en 3 van examen 2024 lineaire formule opstellen.

Stel jezelf de volgende vragen:

Wat wordt er gevraagd, welke gegevens heb ik nodig, welke gegevens heb ik of moet ik nog berekenen. Welke formule moet ik gebruiken. 

Opdracht 1( 3 pnt) procentrekenen

• Gebruik een verhoudingstabel!
• Procent: deel /geheelx100=%
• tel alles bij elkaar op= 615 gram totaal
• Suiker= 125 gram
• 125:615x 100= of

gram	615	1	125
%	100

opdr 2: Hoeveel kruidnoten kan je maken met 60 gr boter?

• Ipv 100 gram dus 60 gram. 100g is 70 kruidnoten, hoeveel kruidnoten kan je maken met 60 g boter?

• Verhoudingstabel:

Boter g	100	1	60
Kruidn	70

Wat weet je nog van...

• lineair verband
• startgetal
• hellingsgetal
• de tabel bij een lineair verband
• de grafiek bij een lineair verband
• de formule bij een lineair verband

Lineair verband

Lineair verband

Een lineair verband herkennen

(Tabel en grafiek tekenen bij een lineair verband)

stijgende lijn

y=ax+b

2.1 Lineaire formule vs. exponentiele formule

Lineaire formule: er komt steeds hetzelfde getal bij.

Exponentiele formule: het getal dat erbij komt wordt steeds groter.

Opdr 3 Stel een formule op bij de tabel!

Wat voor soort formule wordt het? Lineair, exponentieel, omgekeerd evenredig.

Hoogte cm	0	1	2	3	4	5	6
straal cm	0	1,25	2,5	3,75	5	6,25	7,5

Huiswerk

Lees blz 90, 91

maken opgave 2 t/m 9 en de leerdoelencheck.

Les 2 Kwadratisch verband.

kwadratische verbanden

Kwadratische verbanden

Kwadratisch verband

Kwadratisch verband

Les 3 Machtsverband

Lesdoelen/planning

Herhaling kwadratisch verband met examenopdracht.

Uitleg Machtsverbanden.

Maken opgaven van 2.3

Examenopdracht blz 58 uit module.

O=2000+250b−25b​2​​

b	0	2	4	6	8	10	12	14
O

Machtsverbanden

• Macht
• Machtsverband
• Vloeiende kromme

I=​3​​4​​⋅π⋅r​3​​

2.1 Machtsverbanden + uitwerking

Maak een tabel en teken de grafiek van de formule:

H = 10 + 0,8t^2,5

H = Hoogte in meters         

t = tijd in uren

10 + 0,8 x 0^2,5 = 10

10 + 0,8 x 1^2,5  = 10,8

10 + 0,8 x 2^2,5  = 14,5

les 4 wortelverbanden

Planning:

Herhaling machtsverbanden

Uitleg wortelverbanden

Leerdoel: Na deze les kan je berekeningen maken met wortelverbanden en daarbij grafieken tekenen.

Examenopdracht

Oefenvraag: Wat is de hoogte na 5 uur op 2 decimalen. Laat ook je berekening zien.

h=5+7t​3,5​​

Antwoord oefenvraag machtsverbanden

H = 5 + 0,7t^3,5

H = Hoogte in meters         

t = tijd in uren

Wat is de hoogte na 5 uur? Rond af op 2 decimalen.

5 + 0,7 x 5^3,5 = 56,58

2.4 Wortelverbanden

• Formules met wortels
• T= Temperatuur 
• t= tijd in uren.
• variabele onder de wortel.
• Vloeiende kromme

T=3+√​t​​​

2.4 Wortelverbanden

Het bedrijf Besseling maakt ledlampen. De productiekosten berekenen ze met de formule: B = 1000 + 300     a

B = Bedrag in Euro          a = aantal lampen

Maak eerst een tabel en teken de grafiek

√

2.4 Uitwerking wortelverbanden

Het bedrijf Besseling maakt ledlampen. De productiekosten berekenen ze met de formule: B = 1000 + 300     a

1000 + 300      0 = 1000

1000 + 300      25 = 2500

1000 + 300      50 = 3121

1000 + 300      100 = 4000

√

√

√

√

√

Het bedrijf Superkeet maakt keten. De productiekosten berekenen ze met de formule:
B = Bedrag in Euro k = aantal keten
Bereken de productiekosten voor 10 keten.

B=300+200√​k​​​

Antwoord oefenvraag wortelverbanden

Het bedrijf Superkeet maakt keten. De productiekosten berekenen ze met de formule: B = 300 + 200     k

B = Bedrag in Euro          k = aantal keten

Bereken de productiekosten voor 10 keten.

300 + 200 x      10 =  932,46 Euro

√

√

Huiswerk volgende week dinsdag

- Wortelverbanden

LES 5 exponentiële groei

Herhaling wortelverband

Uitleg exponentiëel verband

Doel: aan het einde van de les kan je een formule opstellen voor een exponentieel verband vanuit een verhaal of en tabel.

01:03

Waar staat de b voor in de formule?

01:38

Als je een getal tot de macht 0 hebt, wat is dan altijd je antwoord?

01:48

Hoe luidt de formule bij het berekenen van de rente?

1. h=500⋅1,02⋅t
2. h=1,02+500⋅t
3. h=500​t​​⋅1,02
4. h=500⋅1,02​t​​

02:56

Wat heb je net gehoord over de groeifactor?

01:13

Waarom is de groeifactor 1,02 en niet 0,02?

03:27

Hoe zou de formule kunnen zijn, als je niet elke stap apart wil uitrekenen?
h= hoeveelheid
b=begingetal
g=groeifactor
t=tijd in jaren

1. h=b+g​t​​
2. h=b⋅g​t​​
3. h=b⋅g⋅t
4. h=b​t​​⋅g

2.3 Exponentiele verbanden

Raon richt een nieuwe voetbalclub op en begint met 25 leden. Vervolgens verdubbelt het aantal leden ieder jaar. Dit is een exponentieel verband en daar hoort de volgende formule bij:

A = 25 x 2^t                              A = Aantal leden     t = tijd in jaren

Het aantal leden na 0 jaar = 25 x 2⁰ = 25

Het aantal leden na 1 jaar = 25 x 2¹ = 50

Het aantal leden na 5 jaar = 25 x 2⁵ = 800

2.3 Exponentiele toename

Wesina richt een nieuwe hockeyclub op en begint met 30 leden. Vervolgens neemt het aantal leden ieder jaar exponentieel toe.
Daar hoort de volgende formule bij:

A = 30 x 2,5^t                              A = Aantal leden     t = tijd in jaren

Hoe groot is de toename in het 6e jaar?

Het aantal leden na 6 jaar = 30 x 2,5⁶ = 7324 (afgerond)

Het aantal leden na 5 jaar = 30 x 2,5⁵ = 2930 (afgerond)

Dus de toename in het 6e jaar = 7324 - 2930 = 4394 leden 

2.3 Exponentiele formules maken

Schrijf de formule op die hoort

bij de tabel hiernaast.

Stap 1: Het begin getal is 5.

Stap 2: De groeifactor is 3. Want 15 : 5 = 3 en 45 : 15 = 3 en 135 : 45 = 3 enz.

Stap 3: De formule is dus: A = 5 x 3^t  

Controle: 5 x 3⁰ = 5      5 x 3¹ = 15      5 x 3² = 45     Dus, het klopt!        

2.4 Exponentiele formules met procenten

Je zet 1000 euro op een spaarrekening en per jaar krijg je 4,5 % rente. Hoeveel staat er na 10 jaar op je rekening als je geen geld van je rekening afhaalt?

Groeifactor = 100 + 4,5 = 104,5% is 1,045

Dus 1000 x 1,045¹⁰ = 1552,97 Euro

 

Huiswerk bij les 2

Maken volgens de planning les 2. Gebruik hiervoor ook de theorie op bladzijde 82/83, 86/87 en 91/92.

Kies zelf welke route je maakt.

Les 3

• Herhaling 2.2, 2.3
• Leerdoelen les 3

1. Je kan procenten omzetten in een groeifactor en andersom.
2. je kent de formule voor exponentiële groei.
3. Je weet wat verdubbelingstijd is.
4. Je weet wat halveringstijd is.
5. Trainen op examenniveau

Wat is de groeifactor?

1. 40:16=2,5
2. 16:40=0,4
3. 100:250=0,4
4. geen idee

wat is de groeifactor?

t	0	1	2	3	4	5
N	79	67,2	57,1	48,5	41,2	35,1

1. 0,15
2. 0,84
3. 1,85
4. 0,85

2.4 Exponentiele afname met procenten

Het ledenaantal van NSC neemt vanaf 2018 ieder jaar af met 3%. In 2018 heeft NSC 681 leden.

Hoeveel leden heeft NSC in 2026.

Groeifactor = 100 - 3 = 97% = 0,97

Dus 681 x 0,97⁸ = 534 leden. 

2.4 Verdubbelingstijd

John richt een nieuwe dartclub op en begint met 30 leden. Vervolgens neemt het aantal leden ieder jaar exponentieel toe. 

Daar hoort de volgende formule bij:

A = 30 x 1,25^t                          A = Aantal leden t = tijd in jaren

Na hoeveel jaar is het aantal leden verdubbeld?

30 x 1,25³ = 59 leden (afgerond)

30 x 1,25⁴ = 73 leden (afgerond)  Dus na 4 jaar is het aantal leden verdubbeld.

2.4 Halveringstijd

Mario bakt een grote pizza van 50 kg. Elke dag eet hij 10 % op van wat van de pizza over is. Daar hoort de volgende formule bij:

G = 50 x 0,90^t                        G = Gewicht in kg      t = tijd in dagen

Na hoeveel dagen is het gewicht van de pizza gehalveerd?

50 x 0,90⁶ = 26,6 kg (afgerond)

50 x 0,90⁷ = 23,9 kg (afgerond)  

Dus na 7 dagen is het gewicht van de pizza gehalveerd.

Extra oefening 4:
Je zet 1500 euro op een spaarrekening en per jaar krijg je 3,2 % rente. Hoeveel staat er na 5 jaar op je rekening?

Extra oefening 5:
Max heeft 164 vissen.
Per maand sterft 2 % van de vissen.
Hoeveel vissen heeft Max na 6 maanden nog over?

1. 164 : 1,02^6 = 145
2. 164 x 1,02^6 = 145
3. 164 : 0,98^6 = 145
4. 164 x 0,98^6 =145

Uitwerkingen Formule Battle

1) Wie verdient het meeste na 5 uur werk?

Amiro: 1,50 x 1,4⁵ = 8,07          Brem: 0,50 x 5² = 12,50        Dephna: 10 x      5 = 22,36     

Dus Dephna verdient het meeste na 5 uur werken.

2) Wie verdient het meeste na 10 uur werk?

Amiro: 1,50 x 1,4¹⁰ = 43,39          Brem: 0,50 x 10² = 50,00       Dephna: 10 x      10 = 31,62     

Dus Brem verdient het meeste na 5 uur werken.

3) 1,5 x 1,4^10,9 = 58,73          0,50 x 10,9² = 59,41        Nu heeft Brem nog 0,68 meer.

    1,5 x 1,4^11,0 = 60,74          0,50 x 11,0² = 60,50         Nu heeft Amiro voor 't eerst meer, dus 11,0  uur.

4) B = 8 x      (8+3) = 26,53         10 x      8 = 28,28          Dus nee, ze gaat er op achteruit.     

√

√

√

√

Huiswerk les 3

De rest van 2.4 en de examentraining 2.5

Nakijken! Laat de examentraining bij de docent zien.

volgende week starten met H4.