H1.6 of 1.3 Metamorfose

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

H1.3 Metamorfose

Leerdoelen

• Je kunt omschrijven wat metamorfose is.
• Je kunt de levenscyclus van een koolwitje en van een kikker beschrijven.

Een babygiraffe ziet er hetzelfde uit als haar moeder, maar dan  kleiner. 

Een baby van een vlinder, kikker of vlieg  noemen we een 'larve'. Die ziet er heel anders uit dan een volwassen dier!

Metamorfose

Een ander woord voor metamorfose is gedaantewisseling. 

Het woord zegt het al een dier wisselt van gedaante. 

Het gaat er helemaal anders uit zien. 

Metamorfose: tijdens de metamorfose veranderen de lichaamsbouw en de leefwijze van het dier

Levenscyclus vlinder

Metamorfose vlinder

Levenscyclus bestaat uit vier stadia:

• Ei
• Larve
• Pop
• Imago

Deze cyclus bestaat uit verschillende stadia's (fases).

1. Eitjes komen uit. De rupsen gaan zich voeden aan bladeren. Ze groeien / vervellen.

2. De rups wordt een pop en hierin vindt een metamorfose plaats waardoor hij in een vlinder veranderd.

3. De imago (volwassen vlinder) gaat op zoek naar een een adere imago om te paren.

4. De imago legt eitjes op bladeren.

Levenscyclus van een koolwitje

1

2

3

4

Pop

Ei

Larve

Imago

eet niet

eet weinig

eet veel

eet niet

Levenscyclus van de bruine kikker

Volwassen kikkers

Volwassen kikkers paren

Ei

- Eieren worden door het vrouwtje afgezet in sloten als een kluit kikkerdril.

- In één kluit zitten tot wel 3000 eieren

- Elk eitje is een geleiachtig omhulsel. In het omhulsel ontwikkelt zich een larve

pas uitgekomen kikkervisje

- ongeveer 6 mm lang

- uitwendige kieuwen

- neemt zuurstof op uit het water via de kieuwen en de huid

- eet vooral algen

kikkervisje met inwendige kieuwen

- ongeveer 10-13 mm lang

- inwendige kieuwen

- staart groeit

- achterpootjes ontwikkelen

Kikkervisje met voor- en achterpoten

- ongeveer 35 mm lang

- voorpoten ontwikkelen

- staart wordt kleiner

Jonge kikker

- ongeveer 15 mm lang

- longen ontwikkelen

- kikker neemt zuurstof op door de huid en de longen

- eet insecten

Volwassen kikker

- ongeveer 6 - 9 cm lang

- leeft op het land bij poeltjes en sloten

- neemt zuurstof op met longen en door de huid

- eet vooral insecten, maar ook kleine muisjes en andere kikkers

- kan zich voortplanten

Levencyclus kikker

1. De "kikkers" in het kikkerdril groeien en ontwikkelen zich.

2. Kikkervis = uitwendige kieuwen voor zuurstof en pootloos.

3.Kikkervisjes worden groter en de metamorfose begint. Uitwendige kieuwen worden inwendig, ze krijgen achterpoten. 

4. Na 8 weken krijgen ze voorpoten en worden de inwendige kieuwen vervangen door longen.

5. Longen zijn ontwikkeld ze kunnen alleen ademen op het land. De staart wordt kleiner ook de tong is nu verder ontwikkeld.

6. Staart is weg en na 2 jaar is de kikker klaar om te paren. 

inwendige

kieuwen

uitwendige kieuwen

ademen huid en longen

kikkereieren

eet algen

eet insecten

Evaluatie Leerdoelen

• Je kunt omschrijven wat metaformose is.
• Je kunt de levenscyclus van een koolwitje en van een kikker beschrijven.

Aan de slag 

Wat is de juiste volgorde bij de gedaanteverwisseling van een vlinder?

1. ei, pop, rups, vlinder
2. pop, ei, rups, vlinder
3. ei, vlinder, pop, rups
4. ei, rups, pop, vlinder

Hoe ademen kikkervisjes?

1. kieuwen
2. longen
3. kieuwen en huid
4. longen en huid

Een ander woord voor metamorfose is ..

1. verbouwing
2. gedaantewisseling
3. ontwikkelfase
4. levenscyclus

Wat is de volgorde van de ontwikkelingsstadia van een
vlinder?

1. ei-pop-rups-imago
2. imago-pop-rups-ei
3. ei-rups-pop-imago
4. rups-pop-imago-ei

Welk dier heeft GEEN verandering (metamorfose) bij het groter worden?

1. Rups
2. Mier
3. Lieveheersbeestje
4. Kikkervisje

Wat is metamorfose?

1. als jonge dieren een andere lichaamsbouw en levenswijze hebben dan volwassen dieren
2. als jonge en volwassen dieren steeds groter en zwaarder worden
3. als bestaande organen hun functie steeds beter gaan vervullen