3.2 Rusland wordt communistisch

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

3.2 Rusland wordt communistisch

Leerdoel

1. Ik kan drie redenen noemen waarom mensen in Rusland in opstand kwamen.

2. Ik kan uitleggen wat de communisten veranderden in het bestuur, de economie en in de samenleving in Rusland.

Terugblik

De eerste wereldoorlog had vier oorzaken:

• Nationalisme
• Modern imperialisme
• Wapenwedloop
• Bondgenootschappen

De eerste wereldoorlog staat bekend als de loopgravenoorlog. Het leven in de loopgraven was verschrikkelijk. Door de manier van oorlog voeren en de nieuwe wapens vielen er verschrikkelijk veel doden.

In 1918 komt er een wapenstilstand. Duitsland kan de oorlog niet volhouden.

Rusland rond 1900

In Rusland was grote ongelijkheid:

• De keizer (tsaar) had alle macht. Burgers hadden niets te vertellen
• Er was veel armoede. De meeste Russen waren arme boeren. De landbouwgrond was van de adel.

Ongelijkheid

Communisme

Het communisme kreeg steeds meer aanhang. Communisten willen een samenleving waarin iedereen zoveel mogelijk gelijk is. Ze willen al het bezit afschaffen zodat de overheid alles beheerd. Ze wilden geweld gebruiken om aan de macht te komen.

Protesten

Door de Eerste Wereldoorlog kregen de communisten de kans om de macht te grijpen. De oorlog verliep voor de Russen heel slecht. In de steden ontstonden voedseltekorten. Burgers gingen de straat op om te protesteren tegen de keizer en zijn regering. 

Communisten aan de macht

In februari 1917 werd de keizer afgezet en kreeg Rusland een nieuwe regering, maar de oorlog werd wel voortgezet. 

In oktober 1917 lukte het de communisten alsnog om de macht te grijpen. De nieuwe communistische regering maakte meteen een einde aan de oorlog.

Sovjet-Unie

De communisten gaven Rusland een nieuwe naam: de Sovjet-Unie. Er veranderde veel:

• Alle partijen werden verboden, behalve de communistische partij
• Iedereen werd gelijk; mannen en vrouwen kregen dezelfde rechten. Onderwijs en zorg werd gratis
• Alle grond en fabrieken werden bezit van de Sovjet-Unie (van de overheid)
• Alle mensen werden opgevoed tot communisten

Planeconomie

De overheid was nu de baas van alle bedrijven. De regering bepaalde wat en hoeveel er geproduceerd moest worden. Van tevoren werden doelen opgesteld die de fabrieken moesten halen. Dat noem je een planeconomie.

Propaganda en massacomunnicatie

Om iedereen op te voeden tot goede communisten gebruikte de regering propaganda. Dat is reclame voor de ideeën en leiders van een politieke partij. 

De communisten gebruikten daarvoor posters, kranten, film en radio, want op die manier konden ze veel mensen tegelijk bereiken. Dat heet massacommunicatie.

Dictatuur

De Sovjet-Unie werd een dictatuur: een kleine groep partijleden nam alle belangrijke besluiten. 

• Kritiek op de partij was verboden. 
• De partij bepaalde ook wat er op scholen, in de bibliotheek, bij vakbonden of bij andere clubs geleerd en gezegd mocht worden. 
• De communisten richtten een geheime politie op, die de burgers controleerde.
• Tegenstanders werden gevangengezet of verbannen naar de strafkampen in Siberië.

Tegenstanders

Aan het begin waren de communisten erg populair. 

Toch hadden de communisten vanaf 1917 ook tegenstanders. Dat waren in de eerste plaats mensen die hun macht en bezittingen hadden verloren, zoals de adel en de fabriekseigenaren. Ook mensen die voor een democratie waren, werden door de communisten bestreden. 

Huiswerk voor 22-03

Maken vraag 6 t/m 11 van paragraaf 3.2 (blz. 151)

Leren paragraaf 3.1

Bijvoorbeeld door het maken van de test jezelf en/of gebruik te maken van de flitskaarten via de online methode.