Rotterdam: een groene stad door de eeuwen heen

Een 'groene' waterstad door de eeuwen heen
1 / 16
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisBasisschoolGroep 5,6

In deze les zitten 16 slides, met tekstslides en 2 videos.

Onderdelen in deze les

Een 'groene' waterstad door de eeuwen heen

Slide 1 - Tekstslide

De kinderen gaan onderzoeken of de doelstellingen van SDG 11 ook al terug te vinden zijn in eerdere periodes van de ontwikkeling van Rotterdam. Wilde Rotterdam altijd al die duurzame stad zijn waar leefbaarheid, groen, klimaatverandering en een plek voor alle bewoners centraal staan? Via verschillende periodes maken zij een tijdreis door Rotterdam waarin de ontwikkeling van groen en het omgaan met de waterhuishouding centraal staat.

Opdracht
1. Bekijk het filmpje
2. Wat valt je op in het filmpje?
3. Welk probleem wordt er hier besproken?

Slide 2 - Tekstslide

De leerlingen bekijken het filmpje van het Klokhuis “de haven van Rotterdam’. Aan de hand van het filmpje vraag je de leerlingen wat hun opviel in het filmpje en welk probleem er hier wordt besproken. Als leerkracht steun je de kinderen hierbij in het verbeelden en verwoorden van wat ze gezien hebben.

Slide 3 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Je gaat kennismaken met
  • de stad Rotterdam van toen tot nu
  • de periodes die belangrijk waren voor de ontwikkeling van het groen en de waterhuishouding in Rotterdam van toen tot nu
  • de toekomst van een duurzaam en groen Rotterdam

Slide 4 - Tekstslide

De leerkracht benoemt waar de kinderen kennis mee gaan maken. 

Je gaat oefenen met
  • hoe je iets onderzoekt: je beschrijft m.b.v. diverse bronnen hoe Rotterdam op het gebied van groen en waterhuishouding is veranderd
  • het ontdekken van het verleden van Rotterdam 
  • 21e eeuwse vaardigheden: communiceren, samenwerken, presenteren, creatief en oplossingsgericht denken 

Slide 5 - Tekstslide

De leerkracht benoemt waar de kinderen mee gaan oefenen.
Tijdlijnen:
  1. Rotta, een dorpje voor de stad Rotterdam (900-1150)
  2. Een middeleeuwse nieuwbouwwijk (1150-1550)
  3. Rotterdam in de gouden eeuw en daarna (1550-1870)
  4. De vooroorlogse stad (1870-1940)
  5. De naoorlogse stad tot nu (1940-2021)

Slide 6 - Tekstslide

De kinderen gaan onderzoeken of de doelstellingen van SDG 11 ook al terug te vinden zijn in eerdere periodes van de ontwikkeling van Rotterdam. Wilde Rotterdam altijd al die duurzame stad zijn waar leefbaarheid, groen, klimaatverandering en een plek voor alle bewoners centraal staan? Via verschillende periodes maken zij een tijdreis door Rotterdam waarin de ontwikkeling van groen en het omgaan met de waterhuishouding centraal staat.

De klas wordt ingedeeld in 5 groepjes die elk een tijdlijn toegewezen krijgen
De leerkracht geeft achtergrondinformatie over de diverse periodes die van invloed waren op de ontwikkeling van het groen en de waterhuishouding van Rotterdam van toen tot nu.
1. Rotta, dorpje voordat de stad Rotterdam ontstond
(900-1150)

  • Markthal: archeologische vondsten van eerste huizen van Rotta
  • Rotta: nederzetting van boerderijen aan het riviertje de Rotte
  • Rotte zorgde voor de natuurlijke afwatering naar wat we nu de Nieuwe Maas noemen 

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

2: Middeleeuwse nieuwbouwwijk (1150-1550)

  • verschillende grote overstromingen
  • er kwamen dijken, dammen en sluizen 
  • rond 1270: Middeldam (=Rottedam) begin van de stad Rotterdam
  • steeds meer huizen: Middeleeuwse nieuwbouwwijk

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

3. Rotterdam in de Gouden Eeuw en daarna 
    (1550-1870)
  • veen werd afgegraven (brandstof)
  • land rond Rotterdam stond al gauw helemaal onder water
  • er ontstonden diverse plassen, bv. de Kralingse Plas 
  • handel groeide (VOC en WIC)
  • eerste groen werd aangeplant: de Boompjes
  • Blijdorp en diverse parken ontstonden

Slide 9 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

4: De vooroorlogse stad (1870 tot 1940)


  • inwoneraantal en oppervlakte breidden zich uit
  • grote hoeveelheid groen in het stratenplan
  • meer groen voor geestelijke gezondheid van inwoners
  • Kralingse bos en Vroesenpark
  • volkstuinen en speeltuinen

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

5: De naoorlogse stad tot heden
  • wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog
  • grote woonwijken worden uit de grond gestampt
  • milieubewustzijn vanaf jaren '60
  • meer groen en speeltuinen
  • klimaatproblemen van nu
  • toekomst??

Slide 11 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Excursie Markthal

Slide 12 - Tekstslide

De kinderen zien tijdens de excursie welke veranderingen en gebeurtenissen Rotterdam meegemaakt heeft. Ze bekijken archeologische vondsten en lezen hier de nodige informatie bij. Deze informatie schrijven zij op om te gebruiken tijdens het vervolgonderzoek. Ze kunnen hierbij gebruik maken van een mindmap of woordweb.

Slide 13 - Video

Voordat ze naar de Markthal gaan kunnen de kinderen als opwarmertje nog een kort filmpje bekijken, genaamd ‘Rotta onder de Markthal’. Hierin wordt de tijdtrap uitgelegd, maar dit filmpje kan ook als naslagwerk worden gebruikt als de kinderen met hun groepje aan de slag gaan. 
5 groepjes:
Groep 1: Rotta
Groep 2: Middeleeuwse nieuwbouwwijk
Groep 3: De Gouden eeuw en daarna
Groep 4: De vooroorlogse stad
Groep 5: De naoorlogse stad tot nu

Slide 14 - Tekstslide

Bij het indelen van de groepjes houdt de leerkracht rekening met de sociale banden tussen de kinderen. Hij kijkt naar welke kinderen er goed kunnen samenwerken, maar betrekt ook de eventuele buitenbeentjes.

Tijdens de excursie stimuleert de leerkracht het gesprek en inventariseert hij ideeën en ervaringen. Het is belangrijk dat je als leerkracht de aandacht legt op het divergeren, dus dat je de kinderen heel veel ideeën laat inbrengen. Dit is een goed startpunt voor hun verdere onderzoek.

Na de excursie
  • mindmap maken
  • per groepje onderzoeksvragen bedenken
  • alle groepjes beantwoorden de volgende vraag:

Hoe ziet Rotterdam er in de toekomst uit als duurzame en groene stad?

Slide 15 - Tekstslide

Terug op school maken de kinderen een mindmap met de informatie die tot nu toe al verzameld is. De kinderen bedenken met elkaar vragen die ze nog willen gaan onderzoeken. De vragen moeten betrekking hebben op hoe Rotterdam is veranderd in de periode van hun tijdlijn. 
Voorbeelden hiervan zijn:

  • wat is er veranderd in het landschap?
  • welke rol speelde water in de ontwikkeling van Rotterdam? 
  • welke problemen waren er in het verleden met water en hoe werd dat toen opgelost?
  • wat betekende groen in de stad? 
  • wat is er veranderd in het aantal inwoners? 
  • hoe is Rotterdam verduurzaamd met betrekking tot groen en water?
Alle groepen beantwoorden de volgende vraag:
  • hoe ziet Rotterdam er in de toekomst uit als duurzame en groene stad? 

En verder?
  • onderzoek opzetten 
  • onderzoek uitvoeren
  •  concluderen
  • presenteren van het lapbook 

Slide 16 - Tekstslide

Onderzoek opzetten: de leerkracht kan de kinderen op weg helpen door het stellen van open vragen waarmee leerlingen aan het denken worden gezet. Alle kinderen weten aan het eind van deze stap wat ze gaan doen tijdens het uitvoeren van hun onderzoek.

Onderzoek uitvoeren: ook tijdens deze fase van het onderzoekend leren is het belangrijk dat de leerkracht samen met de kinderen evalueert. De leerkracht stelt hierbij vragen zoals: 
  • Zijn alle gegevens verzameld? Heb je alle gegevens genoteerd?
  • Hoe ga je de gegevens verwerken? (opschrijven, tekenen of een afbeelding?)
  • Is er een eerlijke verdeling van de taken geweest?
Concluderen: de leerkracht dient de kinderen in deze fase te stimuleren om samen te werken.

Presenteren: de leerkracht dient hierbij als toehoorder de kinderen te ondersteunen door veel vragen te stellen die verduidelijken. Hiermee zet de leerkracht de kinderen indien nodig op het goede spoor.