Over taal - blok 2

Over taal - blok 2

Wat gaan wij vandaag doen? 

Over taal blok 2

 Afspraken en regels

Leerdoelen

Terugkoppeling vorige les

Theorie bespreken --> over taal van blok 2

Zelfstandig werken aan de opdrachten

Afspraken en regels 

• Je bent op tijd in de klas!
  
•  Telefoon thuis of in de kluis!
  
• Opgeladen Chromebook
  
• 1e keer waarschuwing
• 2e keer strafwerk
• 3e keer nablijven
• Kauwgom/snoep in de prullenbak --> nu nog kans om het weg te gooien
• Als ik aan het woord ben, zijn jullie stil --> ook als jullie klasgenoten iets vragen, geen opmerkingen

Leerdoelen 

Na deze les: 

• begrijp je de betekenis van verschillende schooltaalwoorden;
• weet je wat figuurlijke taal is;
• herken je samenstellingen; 
• weet je wat uitdrukkingen zijn. 

Terugkoppeling vorige les

Woorden die hetzelfde betekenen, noem je synoniemen.

smerig --> vies

Stappenplan moeilijke woorden: stap 1 --> Lees een stukje terug of verder en kijk of het woord wordt uitgelegd. stap 2 --> Kijk naar bekende stukjes in het woord. stap 3 --> kijk naar de plaatjes bij de teks.t 

beleefd/onbeleefd --> De taal die je met vrienden spreekt, is jongerentaal of straattaal. Daar zitten woorden in die je beter niet kunt gebruiken bij volwassenen. Je moet dus weten welke woorden bij de situatie passen en bij de persoon met wie je praat of aan wie je schrijft. Je moet denken aan je publiek.

 

Klik het juiste antwoord aan.
Schooltaalwoorden zijn....

1. woorden die je in een woordenboek kunt opzoeken.
2. woorden die een docent soms op school gebruikt.
3. woorden die je vaak op school gebruikt.
4. woorden die je niet nodig hebt bij het lezen van een tekst.

Theorie over taal blok 2 

• Samenstellingen 
• letterlijk en figuurlijk taalgebruik  
• Uitdrukkingen 

Samenstelling 

Als twee (of meer) woorden samen één nieuw woord vormen, heet dat een samenstelling. Van laptop en tas kun je een nieuw woord maken--> laptoptas. 

Wat is een samenstelling?

1. 2 of meer woorden met dezelfde betekenis
2. combinatie van 2 of meer woorden die niet los kunnen voorkomen
3. 2 of meer verschillende woorden die een verschillende betekenis hebben
4. combinatie van 2 of meer woorden die elk ook los kunnen voorkomen

Wat is een samenstelling?
(Meerdere antwoorden mogelijk)

1. dierentuin
2. waterfles
3. computer
4. schermpjes

Wat is GEEN samenstelling?

1. Voetbal
2. Gebak
3. speelplein
4. Handdoek

Maak een samenstelling:

+

In kerkklok hoor je de laatste k van kerk of de eerste k van klok niet. Toch schrijf je kerkklok omdat het woord een samenstelling is van kerk en klok.

letterlijk en figuurlijk taalgebruik 

Letterlijk taalgebruik --> Wat er staat, is wat je bedoelt. 

Toen Jan wat gegeten had, legde hij zijn hand op zijn buik. 

Figuurlijk taalgebruik --> Er staat iets anders dan wat je bedoelt. 

De twee zussen zijn twee handen op één buik. -->  De twee zussen zijn het altijd met elkaar eens, ze kunnen heel goed met elkaar opschieten en zullen elkaar altijd steunen.

Toen ik 's avonds thuiskwam, lag mijn hond in zijn mand.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Toen ik 's avonds thuiskwam, vond ik de hond in de pot.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Mijn Rolls-Royce staat tussen de andere auto´s geparkeerd.

1. Letterlijk
2. Figuurlijk

Uitdrukkingen 

Uitdrukkingen lijken erg op gezegden, maar het verschil is dat in een uitdrukking wel een werkwoord voor kan komen. Hierdoor is een uitdrukking wel een hele zin. Een uitdrukking heeft net zoals een gezegde een figuurlijke betekenis. 

Bijvoorbeeld:

Met de Noorderzon vertrekken -> Onaangekondigd vertrekken en niks meer van je laten horen.

Welke zinnen zijn uitdrukkingen? Er zijn meerdere antwoorden mogelijk.

1. Daar komt de aap uit de mouw.
2. De aap klimt hoog in de boom.
3. Ik bind het touw vast aan een paal.
4. Ik sta voor paal.

Mark wilde zijn rijbewijs gaan halen, maar hij zag veel beren op de weg.

1. Mark kwam tijdens zijn rijles beren op de weg tegen.
2. Mark zag veel moeilijkheden bij het halen van zijn rijbewijs.

De boze leerling had nog een appeltje met zijn docent te schillen.

1. De student moest voor zijn docent een appel gaan schillen.
2. De student moest nog een vervelende zaak afhandelen.

Aan de slag! 

• Je maakt de opdraven van 'over taal' --> blok 2. 
• Ben je klaar? Dan krijg je van je docent een werkboek.