Samenvatting/herhaling H. Industriële samenleving

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

Herhalen H. Industriële samenleving

Deze les gaan we stof van H. Industriële samenleving herhalen.

Hierna gaan jullie de opdrachten maken en oefenen met de begrippen.

De industriële revolutie in 

Engeland

Waarom begon de Industriele revolutie in Engeland ? 

De 3 Revoluties

- Agrarische revolutie

- Demografische revolutie

- Industriële revolutie

De agrarische revolutie

• In de 18e eeuw werden de landgoederen in Engeland steeds groter. 
•  Landeigenaren gingen daarom steeds meer met machines werken.  Door deze mechanisatie werden de oogsten en opbrengsten veel groter. Er werd zelfs gesproken van een agrarische revolutie. Er kwamen ook 'nieuwe' gewassen, zoals de aardappel. 
• Landeigenaren verdienden zo genoeg kapitaal (geld)

Je kan uitleggen wat de agrarische revolutie inhoudt

Voor de Agrarische Revolutie

Na de Agrarische Revolutie

Engeland rond 1700

• Machtig land met een enorm groot rijk dat zich over de hele wereld uitstrekte.
• De bevolking van Engeland groeit, hierdoor is er meer kleding nodig.
• Veel kleding wordt gemaakt van katoen, dat door slaven op plantages wordt geplukt, en wol.

Het Britse Rijk omstreeks 1700

Demografische revolutie 

Demografische Revolutie

 = gevolg van de Agrarische revolutie 

•  Er is beter eten 
•  -> de bevolking gaat en kan groeien 

Gevolgen industriële revolutie

Uitvindingen zorgden ervoor dat huisnijverheid vervangen werd door industrie.

Stoommachine(!)

rond 1764 

• De eerste werkende stoommachine van de Industriële Revolutie was die van Thomas Newcomen rond 1705
• Pas door de verbeteringen van James Watt kon de stoomachine pas echt worden ingezet

De Engelsman James Watt voerde een aantal belangrijke veranderingen door in Newcomen's stoommachine waardoor het gebruik en de inzet makkelijker werden.

Meer productie

Door de uitvinding van de stoommachine kwam er een nieuwe sector in de economie namelijk: De industrie 

(Productie in fabrieken)

Urbanisatie in 19e eeuw

• Industriële Revolutie (uitvinding van stoommachine)
• vanaf 1850 toename industrie in Nederland 
  
• explosieve groei bevolking 
• trek van platteland naar de stad
  
• 'sociale kwestie'
• pullfactoren: werk, voorzieningenniveau
  
• pushfacoren: werkloosheid

Slechte arbeidsomstandigheden.

• lage lonen
• veel ongelukken
• de machines maken een veel lawaai
• Saai en eentonig door Arbeidsdeling.
• slechte lucht
• lange werkdagen (14/16 uur)

Begrippen paragraaf 1

• Agrarische revolutie
• Arbeidsomstandigheden
• Demografische revolutie
• Huisnijverheid
• Industriële Revolutie
• Mechanisering
• Urbanisatie

Wat was de agrarische revolutie?

1. Fabrieken waren in opkomst
2. Er werden nieuwe machines uitgevonden in de steden
3. Er werden machines gebruikt op het platteland
4. De mensen verhuizen van het platteland naar de stad

Wat is de betekenis van arbeidsomstandigheden?

1. Voorwaarden waaronder een arbeider moet werken (zoals het loon en het aantal werkuren).
2. Vereniging van mensen met dezelfde leeftijd die moeten werken.
3. Vereniging van mensen met hetzelfde beroep.
4. Voorwaarden waaronder een werkgever (baas) bepaalde zaken moet bepalen.

Wat houdt een demografische revolutie in?

1. Meer mensen gaan verhuizen naar de stad
2. Grote bevolkingsgroei doordat minder mensen sterven
3. Binnen de landbouw vindt mechanisatie plaats
4. Meer mensen doen aan landbouw

Wat is huisnijverheid?

1. Mensen maken producten in hun eigen huis om te verkopen
2. Mensen maken producten vanuit grondstoffen in de fabrieken
3. Uitvinders bedenken nieuwe uitvindingen in hun eigen huis
4. Fabrieksbazen kopen machines om zo minder personeel te betalen

Wat is de Industriële Revolutie?

1. De overgang van jagen en verzamelen naar de landbouw
2. De trek van het platteland naar de stad
3. De overgang van werken met de hand naar werken met machines
4. Grote groepen arbeiders die in fabrieken werken.

Wat is de betekenis van mechanisering?

1. Het maken van producten door mensen thuis.
2. Gebruikmaken van machines bij de bewerking van het land productie.
3. Trekken naar de stad

Wat is urbanisatie?

1. dat fabrieken in steden worden gebouwd
2. dat mensen in de fabrieken gaan werken
3. dat mensen van het platteland naar de stad gaan
4. dat mensen een stadse manier van leven gaan vertonen

De Industriële Revolutie in Nederland

Hoe verliep de industriële revolutie in Nederland? 

 

Een aarzelend begin

• Op de wereldtentoonstelling laten landen uit de wereld zien hoe ver zij zijn met hun industrie. 
• Nederland had op de wereld tentoonstelling niet tot nauwelijks iets laten zien wat met industrie te maken had. 
• Groot-Brittannie was het eerste land waar de industriele revolutie plaats vond, daarom waren zij ook het verst. 
• Groot-Brittannie was het eerste land waar een Industriele samenleving ontstond. 

Landbouw en Handel

Gevolg: Industrialisatie van Nederland gaat neit zo snel als in Groot-Brittannie

Oorzaak: Nederlanders focuste zich meer op de handel tussen Nederlands-Indie en Nederland. 

Oorzaak 2: Landbouw in Nederland was belangrijker. 

Oorzaak 3: Nederland had minder natuurlijke grondstoffen zoals kolen, dan Groot-Brittannie. 

Oorzaak 4: Het opstarten van een fabriek kostte veel geld. Het was voor beleggers niet altijd zeker of zij hun geld terug zouden verdienen. 

Nederland industrialiseert laat (1)

• Pas vanaf 1870

• Handel blijft voor veel investeerders belangrijk: weinig vertrouwen in de industrie

• Weinig natuurlijke grondstoffen voor industrie.

Nederland industrialiseert laat (2)

• Slechte infrastructuur

• Grondstoffen kopen in het buitenland was duur

• we verdienden al veel aan handel (oa uit kolonien)

Nederland industrialiseert...toch

• Vanaf 1870 steeds meer fabrieken
• Liberalen aan de macht: meer economische vrijheid

• Willem 1 wil van Nederland een modern land maken met goede infrastructuur en industrie

• Voldoende arbeidskrachten 

Begrippen paragraaf 3

• Concurrentie
• Fusie
• Grootschalig
• Kleinschalig

Wat is de betekenis van concurrentie?

1. Wanneer twee of meer bedrijven samensmelten tot één bedrijf.
2. Strijd tussen bedrijven die bedoeld is om méér te verkopen dan de ander.
3. Klein van opzet; waar weinig dingen of personen bij betrokken zijn.
4. Groot van opzet; waar veel dingen of personen bij betrokken zijn.

Wat is de betekenis van fusie?

1. Wanneer twee of meer bedrijven samensmelten tot één bedrijf.
2. Strijd tussen bedrijven die bedoeld is om méér te verkopen dan de ander.
3. Klein van opzet; waar weinig dingen of personen bij betrokken zijn.
4. Groot van opzet; waar veel dingen of personen bij betrokken zijn.

Wat is de betekenis van grootschalig?

1. Wanneer twee of meer bedrijven samensmelten tot één bedrijf.
2. Strijd tussen bedrijven die bedoeld is om méér te verkopen dan de ander.
3. Klein van opzet; waar weinig dingen of personen bij betrokken zijn.
4. Groot van opzet; waar veel dingen of personen bij betrokken zijn.

Wat is de betekenis van kleinschalig?

1. Wanneer twee of meer bedrijven samensmelten tot één bedrijf.
2. Strijd tussen bedrijven die bedoeld is om méér te verkopen dan de ander.
3. Klein van opzet; waar weinig dingen of personen bij betrokken zijn.
4. Groot van opzet; waar veel dingen of personen bij betrokken zijn.

Paragraaf 3 

De sociale verhoudingen in Nederland

Wat is de Sociale Kwestie? 

• Een kwestie is een probleem
  

• De slechte woon- en werkomstandigheden van de arbeiders zijn duidelijk zichtbaar.
  

• Vooral in de steden.
  

Sociale Wetten

• Armenwet - 1854
• Kinderwetje - 1874
• Woningwet - 1901
• Ongevallenwet - 1901
• Leerplichtwet - 1901

Invoering Sociale wetten

• Zeer slechte woon- werkomstandigheden arbeider
• Regering zag dat ze hier iets aan moesten doen
• 1874 Invoering eerste sociale wet (kinderwetje Van Houten --> kinderarbeid onder de 12 jaar in fabrieken verboden)

• Invoering meer sociale wetten

Arbeiders gaan zich organiseren

• Arbeiders gaan staken: dit werkt alleen als iedereen gaat staken, en dat was moeilijk vol te houden

• Arbeiders gaan samenwerken in vakbonden.

Pieter Jelles Troelstra

• Socialist
• Een van de oprichters van
    de SDAP. (Sociaal- 
    Democratische
    Arbeiderspartij)
• Algemeen kiesrecht 

Economie tijdens WOI

• Nederlandse handel lastig door invoerverbod + duikbotenoorlog

• Gevolg = grote schaarste aan goederen 

• Veel producten alleen nog “op de bon” verkrijgbaar -> distributiesysteem d.m.v. bonkaarten
  

• Lange wachtrijen voor winkels zijn heel normaal, voorraad was snel op 

Successen voor de arbeider

• In het buitenland was de situatie nog erger
• de Nederlandse regering greep in voor het ook hier zover zou komen
• 1919 Arbeidswet
• Hierin werden allerlei afspraken voor de arbeiders vastgelegd
• CAO Collectieve ArbeidsOvereenkomst.

Economische crisis

1929

- Beurskrach in Verenigde Staten

- deze crisis slaat over naar Europa

-  premier Colijn lanceert de aanpassingspolitiek = Niet meer geld uitgeven dan er binnenkomt

Begrippen paragraaf 3

• aanpassingspolitiek
•  censuskiesrecht
• collectieve arbeidsovereenkomst (cao)
• communisten
• distributiestelsel
• sociale kwestie
• sociale wet
• socialisten
• staken
• uitkering
• vakbond

Aan de slag:

Aan de slag: 

Maken begrippen opdracht

Klaar? Iets voor jezelf doen! 

docs.google.com

Begrippen paragraaf 4

• Arbeitseinsatz
•  consumptiemaatschappij
• gastarbeider
• geleide loonpolitiek
• harmoniemodel
• schaalvergroting
• wederopbouw

Aan de slag:

Aan de slag: 

Maken begrippen quizlet: https://quizlet.com/_bjq32g?x=1jqt&i=2ura00

Klaar? Iets voor jezelf doen!