Grammatica les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

WELKOM

Vandaag:

1) PTO - stand van zaken

2) De kracht van herhaling 

3) Grammatica - samengestelde zinnen

PTO 2024-2025

PTO - stand van zaken 

PTO 2024-2025

PTO - stand van zaken 

1) Fictie

2) Zakelijk schrijven: e-mail / zakelijke brief - artikel

3) Leesvaardigheid 1

4) Grammatica & Formuleren

5) Spelling

6) Spreekvaardigheid / Presenteren voor publiek

7) Woordenschat (zelfstandig!)

8) Kijk- en luistertoets

9) Leesvaardigheid 2

De kracht van herhaling 

Wat weten we nog van gisteren? 

lidwoord / zelfstandig naamwoord / bijvoeglijk naamwoord / werkwoord / voegwoord / voorzetsel/ persoonlijk voornaamwoord 

 

Frits eet een sappige appel terwijl hij op het bankje zit

Grammatica 

Lesdoel: 

- Je leert enkelvoudige en samengestelde zinnen herkennen 

- Je leert de persoonsvorm en het onderwerp in een samengestelde zin vinden

Voegwoorden

Voegwoorden zijn een soort cement.

Door voegwoorden kun je zinnen aan elkaar plakken 

oftewel samenvoegen. 

Voegwoorden geven ook aan wat het

verband is tussen twee zinnen. 

En, of, omdat, zodat, maar etc...

Wat valt je op aan deze voegwoorden? 

Gio zette een sprintje in, omdat hij de bus al bij de bushalte zag staan. 

Imane brengt eerst de kinderen weg, zodat zij naar haar werk kan.

Mia gaat mee naar het concert, mits ze een kaartje weet te bemachtigen. 

Bram wil niet naar school, maar hij moet van zijn moeder. 

Zijn vaak signaalwoorden!

Grammatica 

1. Lidwoord

2. Werkwoord

3. Zelfstandig naamwoord

4. Bijvoeglijk naamwoord

5. Voorzetsel

6. Voornaamwoorden 

7. Voegwoord

8. Bijwoord

9. Telwoord

10. Tusssenwerpsel 

1. Persoonsvorm

2. Onderwerp

3. Werkwoordelijk gezegde

4. Lijdend voorwerp

5. Meewerkend voorwerp

6. Bijwoordelijke bepaling

Woordsoorten benoemen 

oftewel Taalkundig ontleden 

Zinsontleding 

oftewel Redekundig ontleden 

Wat weet je over de persoonsvorm?

Persoonsvorm (PV)

• Elke zin heeft één of meer ww. 
• Een van die ww is de pv.
• Tijdens ontleden staat de pv tussen haakjes (pv).
• Zet de zin in een andere tijd, het woord dat verandert is de pv.

Voorbeeld:

Ik (loop) naar school.

Ik (liep) naar school.

aantekeningen

Wat is de persoonsvorm?
De vakantie was ontzettend leuk.

Wat is de persoonsvorm?
Op school moeten we persoonsvormen vinden bij grammatica.

Enkelvoudige zin

• Zin met één persoonsvorm
  

Samengestelde zin

• Zin met twee of meer persoonsvormen
  

aantekening

Voorbeeld enkelvoudige zin

• Het wordt slecht weer vandaag.
• Ik ga vandaag naar de Action.
• Hij kijkt veel naar Star Wars.
  

Voorbeeld samengestelde zin

• Het wordt vandaag mooi weer en we gaan lekker naar het strand. 
• Hij kijkt veel naar Star Wars want dat vindt hij leuk.
  

Wat zijn de persoonsvormen?
Meyra verzamelt tijdschriften, zodat ze de foto's kan uitknippen voor een collage

Grammatica 

1. Lidwoord

2. Werkwoord

3. Zelfstandig naamwoord

4. Bijvoeglijk naamwoord

5. Voorzetsel

6. Voornaamwoorden 

7. Voegwoord

8. Bijwoord

9. Telwoord

10. Tusssenwerpsel 

1. Persoonsvorm (tijdproef)

2. Onderwerp 

3. Werkwoordelijk gezegde

4. Lijdend voorwerp

5. Meewerkend voorwerp

6. Bijwoordelijke bepaling

Woordsoorten benoemen 

oftewel Taalkundig ontleden 

Zinsontleding 

oftewel Redekundig ontleden 

Onderwerp

• Het onderwerp is vaak een persoon, een dier/plant of een ding.
• Het onderwerp  dóét vaak iets.
• Het (onderwerp) geef je in de zin aan met haakjes.
• Het onderwerp hoort bij de persoonsvorm omdat ze allebei of enkelvoud of meervoud moeten zijn.

Hoe vind ik het onderwerp?

Manier 1. Vraagproef: wie (wat) + persoonsvorm

• (De vogels) (vliegen) hoog in de lucht
• Wie (wat) vliegt?  - De vogels

Manier 2. Getalproef: Verander de zin van enkelvoud naar meervoud (of andersom), nu veranderen de persoonsvorm en het onderwerp.

• (De vogels) (vliegen) hoog in de lucht
• (De vogel) (vliegt) hoog in de lucht.

Wat is het onderwerp in deze zin:
Inge en Lucy moesten hard rennen om droog binnen te komen.

1. Inge en Lucy
2. moesten rennen
3. hard
4. Inge

Wat is het onderwerp in deze zin:
Was de paarse krokodil achter gebleven in het zwembad?

1. Was
2. de paarse krokodil
3. krokodil
4. in het zwembad

Wat zijn de onderwerpen in deze zin?
Meyra verzamelt tijdschriften, zodat ze de foto's kan uitknippen voor een collage

Grammatica 

1. Lidwoord

2. Werkwoord

3. Zelfstandig naamwoord

4. Bijvoeglijk naamwoord

5. Voorzetsel

6. Voornaamwoorden 

7. Voegwoord

8. Bijwoord

9. Telwoord

10. Tusssenwerpsel 

1. Persoonsvorm (tijdproef)

2. Onderwerp (wie/wat + pv)

3. Werkwoordelijk gezegde

4. Lijdend voorwerp

5. Meewerkend voorwerp

6. Bijwoordelijke bepaling

Woordsoorten benoemen 

oftewel Taalkundig ontleden 

Zinsontleding 

oftewel Redekundig ontleden 

Waarom gebruik je de vraagproef niet altijd?

1. Als de zin al vragend is, komt de pv niet vooraan te staan.
2. Als je de zin vragend maakt, verander je de functie van de persoonsvorm.
3. Als er meer persoonsvormen in de zin staan, zoals een samengestelde zin heeft, vind je er toch maar één.

Om persoonsvormen te vinden gebruik je de tijdproef.

1. Waar
2. Niet waar

Een zin kan meer dan één persoonsvorm hebben.

1. Waar
2. Niet waar

Een enkelvoudige zin heeft twee persoonsvormen.

1. Waar
2. Niet waar

In samengestelde zinnen staat vaak een voegwoord.

1. Waar
2. Niet waar

Een voegwoord staat altijd midden in een zin.

1. Waar
2. Niet waar

Als het onderwerp meervoud is, moet de persoonsvorm ook meervoud zijn.

1. waar
2. niet waar

Huiswerk 

Boek blz. 184 - 185 

Opdracht 1 t/m 3 

of

Digitaal Methode 

Cursus 5 Grammatica

 § 3 ZD Samengestelde zinnen 1 t/m 3