module 1 les 2 muziek

• kunst
• Secondary Education

muziek

les 2 - identiteit

waar denk je aan bij Caraibische muziek?

Inleiding

Het Caribisch gebied - zon, zee, strand en muziek.

Deze muziek is het gevolg van interactie tussen culturen.

De Afrikaanse muziek als basis; religieuze rituelen en zang als stevige basis voor ritmische en opgewekte muzieksoorten.

Muziek van Afrikaanse, Europese en/of Indiaanse oorsprong.

muziek van de Nederlandse eilanden

Tumba

De naam tumba komt uit de Bantu-cultuur in Congo.

De tumba is net als de tambú (muziek) deel van de geschiedenis van de Nederlandse Antillen. Beide stijlen worden in 2/4-maat genoteerd en zijn door Afrikaanse slaven meegebracht. De tumba omvat Afrikaanse ritmes gespeeld op landbouwgereedschap en zelfgemaakte trommels.

Na 30 mei 1969 werd tumba de nationale muziek van Curaçao en tevens de roadmarchmuziek voor de carnavalsoptocht.

Salsa Antiano

Macario Prudencia is de uitvinder van de Salsa Antiano.

De naam ontstond toen een vriend hem hoorde spelen en suggereerde dat het een lokale salsa kon zijn.

Salsa Antiano is een fusion van verschillende muziekstijlen waaronder: de poro Colombiano, de plena en bomba Puertoriqueño, merenge Dominicano en de Calypso.

In zijn jonge jaren was Macario een danser en hij hield er veel om op deze muzieksoorten te dansen.

Ritmo kombiná

Ritmo kombiná is afkomstig uit Curaçao.

Het is een fusion van verschillende muziekstijlen van zowel Afrikaanse als Europese afkomst.

Het is een mengeling van verschillende Caribische ritmes, waaronder zouk, cadence, konpas, merengue, kaseko, salsa antiyano en plena.

Het is de meest populaire muziekstijl op Aruba, Bonaire en Curaçao.

Muziek van de Engelse eilanden

Calypso

"calypso" is een zeenimf uit de klassieke mythologie.

Het ontstond in Trinidad uit het sociale conflict tussen meesters en slaven. Meestal explosief en levendig met het ritme van Afrikaanse drums.

In de teksten wordt commentaar gegeven op sociale en politieke gebeurtenissen.

Het is vooral carnavalsmuziek. Op Aruba is de Calypso de Roadmarch voor Carnaval. Het werd wereldwijd populair met het lied "Rum and Coca Cola" van de Andrew Sisters. Het origineel is van de bekende Calypsozanger uit Trinidad: Lord Invador.

Harry Belafonte maakt de calypso wereldberoemd. 

Hij is zoon van een Jamaicaanse moeder en een vader van Martinique, zanger en acteur. Eigenlijk zong Harry Belafonte niet de traditionele calypso maar eerder muziek gebaseerd op Caribische volksmuziekstijlen. In 1956 brak hij zijn internationaal door met de calypso “Day-O”.

Mento

Snellere Jamaicaanse calypso,de voorloper van de Reggae.

De klassieke mento gespeeld met o.a. de banjo, akoestische gitaar, zelfgemaakte houten blaasinstrumenten en handpercussie.Onder invloed van o.a. jazz, moderniseerde mento deels.

Saxofoon, klarinet, bas en piano vervingen de zelfgemaakte instrumenten.

Songteksten in Mento gingen vaak over alledaagse zaken, op een luchthartige en humoristische manier. Veel teksten gaan over armoede, slechte huizen en andere sociale thema’s.

Reggae

Reggae is een mengeling van "mento", "rhythm & blues" (R&B) en jazzmuziek. De roots van reggae liggen in Afrika.

Bob Marley wordt ook wel 'The King of the reggae' genoemd.

Zijn liederen zijn gemaakt vanuit een Rastafarische levensbeschouwing.

De reggae komt in de jaren ‘70 naar Panama met de Jamaicaanse

immigranten die aan het Panamakanaal werkten.

Vanuit Panama verspreid het zich door midden Amerika.

Soca

Onder invloed van de calypso en de soul die door de uit India geëmigreerde werkers werd meegebracht, ontstaat de “soul-calypso”. Deze samensmelting heet soca (the soul of calypso).

De soca heeft een disco-drum en een stevige bas als basis. Samen met de elektrische gitaar worden deze instrumenten belangrijker dan de teksten.

Muziek van de Franse eilanden

Zouk

Het muziekgenre ‘zouk’ is ontstaan op de Franstalige Caribische eilanden Guadeloupe en Martinique. De teksten worden gezongen in het Kweyol (Creools Frans).

Kizomba

In Brazilië is zouk populair geworden onder de naam kizomba, wellicht onder invloed van Portugeestalige Afrikaanse landen.

Kizomba ontstaat in’80 (de muziek mogelijk eerder) in Angola.

Bekend door de romantische en sensuele manier van dansen waarbij de vrouw licht tegen de man aanleunt en zich op die manier door hem laat leiden. Kizomba is verwant aan semba maar heeft een trager ritme. De muziek is verder beïnvloed door de zouk uit de Franse Antillen en de kompa uit Haïti. Kizomba heeft zich later verspreid naar Kaapverdië.

Soukous

De naam soukous komt uit het Frans. ‘Secouer’ betekent schudden. Deze dansmuziek ontstond in de jaren 60 van de vorige eeuw onder de Afrikaanse bevolking uit het stroomgebied van de rivier de Congo in Afrika, het Congobekken. Muziek en dans zijn een variant op de meer traditionele Congolese rumba, maar onderscheiden zich door een sneller tempo en langere dansseries. In de jaren 80 werd soukous populair in Frankrijk. Bekende artiesten van het genre zijn African Fiesta, Papa Wemba en Pépé Kallé.

Son

De son (geluid) is ontstaan in Cuba en combineert structuur en elementen van Spaanse liederen en gitaar met Afrikaanse ritmes en slagwerk.

De son is gebaseerd op een thema, een koor geeft respons/antwoord op wat de liedzanger 'sonero' (improviseur) zingt.

Traditioneel op tres (gitaar), marimbula (houten box met metalen platen), contrabas, bongo en claves (twee stokjes die ritme aangeven).

Werden maracas en trompet toegevoegd. De clave is het basisritme van de son en vormt de basis van alle Cubaanse populaire dansmuziek en de hedendaagse salsa.

Salsa

De son is door de Cubanen naar New York gebracht. Na WOII vertrokken veel Latino’s (Cubanen,Puerto Ricanen, Venezolanen en Colombianen) naar de VS en brachten hun muziek mee. Door kruisbestuiving ontwikkelt de son zich in de salsa. Het ritmisch motief van de salsa (de 'clave') is vergelijkbaar met dat van de son. Toch is de salsa anders. Er worden nieuwe instrumenten en elektronica toegevoegd waardoor de salsa een eigen klank heeft. De salsa is muziek die strak wordt gespeeld en goed in het gehoor ligt, en waarbij gebruikt gemaakt wordt van moderne opnametechnieken.

Merengue

De merengue komt uit de Dominicaanse Republiek.

Traditioneel gespeeld op een 'tambora', een accordeon en een rasp. De merengue werd o.a. gebruikt voor politieke doeleinden; afzetten tegen buurland Haïti, dictator Trujillo gebruikte de muziek tegen de elitegroeperingen. Verder is de merengue het exportproduct geworden.

Behalve van de traditionele instrumenten maakt men tegenwoordig ook gebruik van conga's, bongo’s, keyboard, timbales, basgitaren en diverse blaasinstrumenten.

Bachata

Bachata-muziek komt van het platteland van de Dominicaanse Republiek in de eerste helft van de 20e eeuw. In 1962 neemt Jose Manuel Calderon ‘Borracho de amor’ op en de stijl wordt beroemd. Men hoort de Latijns-Amerikaanse zangtraditie van de troubadouren voelt het ritme van de bolero en de Afrikaanse beat van de son.

Voor de upperclass is Bachata de muziek te grof tot in de jaren ‘80.

In de ’90’s maken de Spaanse gitaar en de maracas,plaats voor een elektrische gitaar en de guira. De echte doorbraak komt pas in de 21e eeuw, als vanuit de steden de ‘Urban Bachata’ opkomt. 

Reggaeton

In 1985 produceert rapper Vico C in Puerto Rico de eerste Spaanstalige hiphopplaat, ragga is dan in. Zo ontstaat de reggaeton.

Eerst als mix van reggae, ragga, dancehall, hiphop en traditionele Latijns-Amerikaanse muziek, later met house en techno invloeden.

Sommige nummers hebben diepzinnige teksten, maar meestal niet.Reggaeton is toegankelijk omdat de raps worden afgewisseld met een gezongen melodie.

Vanuit Puerto Rico verspreid het zich over Zuid- en Midden-Amerika in 2017. Je hoort de reggaeton-hits, naast de traditionele muziek, overal op straat.