7. V6B Herhaling literatuur 17-18-19-20

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Welkom v6b!

Programma van de les

Programma:

• Herhaling V4/V5
• Afsluiting en vooruitblik

Lesdoel:

Stof opfrissen afgelopen jaren + fundering bouwen voor paragraaf 23

Na deze les ken je de kenmerken van de middeleeuwen, verlichting en renaissance.

Waarom beginnen we in de Nederlandse literatuurgeschiedenis bij de middeleeuwen pas bij 1000?

Wat is een kernbegrip in het feodale stelsel?

1. macht
2. trouw
3. geld
4. werken

Wat is geen kenmerk van Karelromans?

1. de heer is meestal Karel de Grote
2. er is een ridder die (on)trouw is aan zijn heer en God
3. vrouwen spelen de hoofdrol
4. het gaat om eer bewaken

Wat is geen kenmerk van Arthurromans?

1. het gaat om de ridders van de ronde tafel
2. de ridder gaat op een queeste
3. de ridder is hoofs
4. er is een veldslag

Karelroman

Arthurroman

vrouw op een voetstuk

magische elementen

Welke twee vormen van symboliek zie je veel in geestelijke literatuur?

Welke belangrijke uitvinding dateert het einde van de middeleeuwen voor de Nederlandse literatuurgeschiedenis? Leg je antwoord uit.

Vraeght ghy wat Sneldicht voor een dicht is?

Het is een Dicht dat snel en dicht is.

(C. Huygens, Koren-bloemen, dl. 2, 1672, p. 52)

Embleem

Sonnet

Epigram

1000-1600

1600-1700

carpe diem

memento mori

middeleeuwen

renaissance

theocentrisch

antropocentrisch

Verlichting

Alles is maakbaar – ​

1700-1800 

Genres

Satire was een veelgebruikte genre ten tijde van de Verlichting: door het publiek een spiegel voor te houden, wordt de toehoorder gestimuleerd om kritisch naar zichzelf te kijken en zo nodig te verbeteren. Een voorbeeld hiervan is Het wederzyds huwelijksbedrog van Pieter Langendijk. Ook imaginaire reisverhalen zoals Reize door het Aapenland van J.A. Schasz vormen een perfecte manier om het publiek een spiegel van de eigen maatschappij voor te houden. 

Verlichtingsdenken

Het goede huwelijk is conform het verlichtingsdenken maakbaar en hierbij is een belangrijke taak weggelegd voor de vrouw, die zich als perfecte echtgenote moet schikken naar de wensen van haar man. Hierover gaat de briefroman Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart van Betje Wolff en Aagje Deken. De boodschap is revolutionair: trouw niet voor het geld maar om de liefde.

Verstand 

Ze benadrukken dat vrouwen hun verstand moeten ontwikkelen en zelfstandig keuzes moeten maken. Die vrije ontwikkeling moet overigens wel passen bij hun rol als vrouw, die in die tijd anders is dan de rol van de man. Maar dat mag niet verhinderen dat vrouwen over alles kunnen meepraten en meedenken. Het is de eerste Nederlandstalige roman. 

Noem twee genres uit de Verlichting

Waarom past een roman goed bij de Verlichting?

Nederland teert lang op de glorie van de 17de eeuw, maar aan het begin van de 19de eeuw staat het land er slecht voor: Nederland staat bijna twintig jaar onder Frans gezag (1795-1813), speelt geen enkele rol meer op het internationale politieke toneel en is relatief arm. 

Welke literaire stroming volgt op de verlichting?

1. Realisme
2. Modernisme
3. Romantiek
4. Absurdisme

Afsluiting en vooruitblik

Volgende les: woensdag 8 oktober

• Huiswerk: Neem de lessonup door van de vorige les (nummer 7)
• Meenemen: laptop
• Programma: Literatuur 21 en 22