2 juni les 13 en 14 Par. 4.2 De Koude Oorlog (4)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

De Koude Oorlog

periode 1959 -1975

Les 13 en 14

Leerdoel les 13

Aan het eind van deze les :

- kun je uitleggen wat de Cubaanse crisis inhoudt

- kun  je uitleggen wat de Vietnamoorlog was

- weet je waarom de Berlijnse Muur gebouwd is

- weet je wat met een dominotheorie bedoeld wordt

- weet je wie de belangrijkste personen van deze periode zijn

Wat gaan we doen?

- lezen par. 4.2 blz.  98 de Muur en Cubacrisis

- schrijf belangrijke personen in je schrift

- schrijf belangrijke gebeurtenissen in je schrift

- neem aantekeningen over in je schrift ==> 

- bekijk de presentatie 

- huiswerk maken

Belangrijke personen

- partijleider Nikita Chroesjtsjov van de SU

- president J.F. Kennedy van de VS

- Fidel Castro van Cuba

- Ho CHi Minh (Vietnam)

Belangrijke gebeurtenissen 1959- 1975

-1959: Fidel Castro aan de macht in Cuba

-1961: bouw Berlijnse Muur

-1962: Cubacrisis

-1965-1975: Vietnamoorlog

moeilijke woorden

- wapenwedloop

- dominotheorie

-ontspanning of détente

Huiswerk

maken blz. 103-104 ,  opdr.  9

VIETNAMOORLOG

HOE ZAT HET OOK ALWEER?

• Vietnam was een kolonie van Frankrijk: Frans Indochina

• Veroverd door Japan tijdens de Tweede Wereldoorlog

• Ontstaan nationalisme bij de bevolking
• Ho Chi Minh: communiistische leider van onafhankelijkheidsbeweging
  (=VIETMINH)

Hoe zat het ook alweer?

• Noord-Vietnam was communistisch
  

• Zuid-Vietnam was kapitalistisch

• Grens ligt bij de 17e breedtegraad

• De Verenigde Staten steunen (in het geheim) Zuid-Vietnam

• Dominotheorie van president Eisenhower
  

Dominotheorie: Als een land communistisch werd, zou net als een rij dominostenen,  heel Zuidoost-Azië voor het communisme vallen.

Dominotheorie

De Amerikaanse president Eisenhower beweerde, in 1954, dat wanneer Indochina (tegenwoordig Vietnam, Laos en Cambodja)voor het communisme zou kiezen, veel landen zouden volgen. Als een rij dominostenen zou dan het ene na het andere land omvallen en in de handen van de communisten komen. 

President Eisenhower  vond het zaak om in Vietnam alles op alles te zetten zodat Vietnam niet communistisch zou worden. Daarom steunde hij de Fransen en begon de Amerikaanse inmenging in Indochina.

Amerikaanse steun aan Zuid-Vietnam

Doel: voorkomen dat Zuid-Vietnam onder de voet wordt gelopen door het communistische Noord-Vietnam

• Noord-Vietnam steunt communistische aanhangers in Zuid-Vietnam: Vietcong

• Er ontstaan een burgeroorlog in 1957
  

• Amerikanen steunen Zuid-Vietnam, eerst met 'adviseurs' en wapens, daarna met troepen (eind 1963: 16.000)
  

• CIA vermoordt leider van Zuid-Vietnam in 1963 en plaatst een stroman

Tonkin-incident

augustus 1963

'Aanslag' op het Amerikaanse marineschip Maddox door Noord-Vietnam

Gevolgen

• Amerikanen zien de aanslag als een oorlogsverklaring

• President Johnson krijgt carte blanche om het probleem op te lossen (lees: oorlogsverklaring)
  
  

• Operation Rolling Thunder

• Vergeet dit ook niet: in 1968 zijn er ongeveer 500.000 Amerikaanse soldaten in Vietnam

Maar...waarom gaat het zo hopeloos mis in Vietnam?

Hoe verliep de oorlog?

• De Amerikanen vochten in een volstrekt onbekend jungle-gebied, terwijl de Vietnamezen dit gebied goed kenden
  

• Guerilla-oorlogsvoering: geen massale aanvallen, maar kleine, onverwachte aanvallen van de Vietcong
  

Hoe verliep de oorlog?

• De vijand bevond zich ook tussen de bondgenoten
  

• Waar is de vijand?! De Vietcong maakte gebruik van tunnels, ondergrondse bunkers en waren soms vrijwel onzichtbaar
  

De Vietcong voerde een guerillaoorlog: kleine gewapende groepen zorgden voor onverwachte aanvallen. 

Steeds meer protesten tegen de oorlog

• Er reizen veel journalisten mee met de soldaten
  

• De oorlog is vanuit de huiskamer te volgen op televisie en in de kranten
  

• Niet alleen de Vietnamezen, maar ook de eigen soldaten begaan vreselijke oorlogsmisdaden
  

• De frustraties van de soldaten zijn duidelijk te zien: "Wat doen we daar?!"

• Vergeet dit ook niet: de meeste protesten zijn in Amerika zelf, maar ook in Nederland wordt tegen de oorlog geprotesteerd.
  

Afloop van de oorlog

• Nixon, vanaf 1969 president, wil de oorlog beëindigen

• Zo min mogelijk gezichtsverlies voor de Amerikanen: Peace with Honour

• Vietnamisering: geef de oorlog terug aan de Vietnamezen
  

• Terugtrekking van de Amerikaanse troepen
  

• Vredesverdrag met Noord-Vietnam/Vietcong in Parijs (1973)
  

Gevolgen van de Vietnamoorlog

• Het Amerikaanse zelfvetrouwen heeft een enorme dreun gehad

• Veel Vietnamveteranen met posttraumatische stressstoornis, maar worden vooral als moordenaars gezien
  

• Enorme staatsschuld van de Verenigde Staten door de oorlogskosten

Gevolgen van de Vietnamoorlog

• De Vietnamoorlog had in zoverre met de Koude Oorlog te maken, dat het vooral met Amerika's angst voor het communisme te maken had
  

• Vergeet dit ook niet: in 1975 valt Noord-Vietnam, Zuid-Vietnam binnen. Het land wordt in 1976 in zijn geheel communistisch
  

Berlijnse Muur

13 augustus 1961

0

0

Waarom een muur?

•  Veel inwoners van Oost-Duitsland naar het westen.
  
• het westen is vrij (politiek) en welvarend

• De grens (IJzeren Gordijn) tussen Oost- en West-Duitsland is dicht
  
  

• De grens tussen Oost- en West-Berlijn is wél open, dus veel Oost-duitsers maken daar gebruik van.

Waarom een muur?

• Vooral mensen met een hogere opleiding vluchten naar het westen

• De Oost-Duitse regering ziet dit als een grote bedreiging voor de toekomst van hun land: Berlijn moet dicht

• de dreiging komt van binnenuit volgens de DDR
• de DDR wil zijn mensen BINNEN  houden

Gevolgen

• Bouw van De Berlijnse Muur, augustus 1961
  

• Laatste gat in het IJzeren Gordijn is dicht

• West-Berlijn was wél bereikbaar vanuit West-Duitsland
  

• Vluchtelingenstroom neemt sterk af

• Wel: veel ontsnappingen, vaak met dodelijke afloop...

Vergeet dit ook niet: ontsnappen betekende vaak dat je je familie nooit meer zag.

CUBACRISIS 1962

Cuba

(Communistisch)

Fidel Castro krijgt na de staatsgreep hulp van de SU.

Maar in ruil daarvoor willen de Russen kernraketten richting VS op Cuba plaatsen.

Verenigde Staten

(Kapitalistisch) 

Florida ligt slechts  ca. 150 km van Cuba verwijderd

De afstand tussen Cuba en de Verenigde Staten is ongeveer 200km

?

Fidel Castro pleegt 

staatsgreep in Cuba

1 januari 1959

• Cubaanse Revolutie tegen corruptie en grote ongelijkheid in Cuba
  
• Cuba wordt communistisch
  
• Buitenlandse bedrijven, vaak Amerikaans, worden genationaliseerd.
  
• Het communisme kwam voor de Amerikanen nu wel heel dichtbij: Cuba ligt op ongeveer 150 kilometer van de VS 
  

0

0

Video: Duck and Cover

Hoe gaan de Amerikanen om met dreiging van een atoombom?

Voorlichtingsfilm van de Amerikaanse overheid voor scholen

0