5.4 het ontstaan van staten

5.4 Het ontstaan van staten
1 / 12
volgende
Slide 1: Tekstslide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavoLeerjaar 1

In deze les zitten 12 slides, met tekstslides.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

5.4 Het ontstaan van staten

Slide 1 - Tekstslide

Leerdoelen
  • Je kunt de belangrijkste gevolgen noemen van de opkomst van de geldeconomie voor het bestuur.

  • Je kunt uitleggen waarom de paus en vorsten in de late middeleeuwen een conflict hadden met elkaar.

  • Je kunt beschrijven hoe vorsten probeerden centraal bestuur in te voeren.

Slide 2 - Tekstslide

De agrarisch-stedelijke samenleving
Er veranderde veel door de komst van steden en een geldeconomie

Koningen hadden weinig macht in steden. 
Dit losten ze op op twee manieren:



 

2. boeren hun pacht in geld laten betalen. 
1. belasting heffen in steden 

Slide 3 - Tekstslide

Het bestuur in de steden
De komst van een geldeconomie had twee gevolgen voor het bestuur in steden:
  1. Vorsten huurden ambtenaren in die hun hielpen bij het besturen van de stad. 
  2. Vorsten konden oorlog voeren met een huurleger

Slide 4 - Tekstslide

Ruzie tussen paus en vorsten
Belangrijkste informatie?

Slide 5 - Tekstslide

Ruzie tussen paus en vorsten 
Vorsten en pausen hadden een conflict over wie bisschoppen mocht benoemen. 




Waarom wilden vorsten bisschoppen als bestuurders?
Bisschoppen mochten niet trouwen, dus kregen geen kinderen 
 → dus na hun dood kreeg de vorst zijn leen terug
Waarom wilde de paus dat niet?
Paus was de baas van de kerk, dus de baas van de bisschoppen.
Niet de vorst!

Slide 6 - Tekstslide

Een centraal bestuur
Tijdens het leenstelsel moesten vorsten rondreizen

Veranderde in de late middeleeuwen:
Nu het hele rijk op dezelfde manier besturen. 
- dezelfde belastingen
- dezelfde wetten

Slide 7 - Tekstslide

Een centraal bestuur
Als een koning zijn land vanuit een plek op dezelfde manier bestuurt, heet dit een centraal bestuur
Zo ontstonden er staten: een land met duidelijke grenzen, waar overal dezelfde regels en wetten gelden. 

Slide 8 - Tekstslide

Oftewel...
Vroege middeleeuwen
Late middeleeuwen
Vorsten reisden rond

Vorsten besturen vanuit 1 plaats (centralisatie)
Overal andere wetten en regels
Overal dezelfde wetten en belastingen (staatsvorming)
= LEENSTELSEL
= Centraal bestuur

Slide 9 - Tekstslide

Slide 10 - Tekstslide

Centraal bestuur in Nederland 
Nederland bestond uit verschillende provincies en viel onder de hertogen van Bourgondië
Door oorlog, huwelijk en erfenis steeds meer gebied kregen. 

Alle gewesten samen kregen dezelfde wetten, waardoor in Nederland ook centralisatie werd ingevoerd.

Slide 11 - Tekstslide

Leerdoelen
  • Je kunt de belangrijkste gevolgen noemen van de opkomst van de geldeconomie voor het bestuur.

  • Je kunt uitleggen waarom de paus en vorsten in de late middeleeuwen een conflict hadden met elkaar.

  • Je kunt beschrijven hoe vorsten probeerden centraal bestuur in te voeren.

Slide 12 - Tekstslide