PTA fictie 2/4

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

PTA fictie 2/4

gedichten 

- strofen

-rijm/geen rijm 

- taalgebruik niet volgens de regels

Rijm

Eindrijm = de laatste woorden van de regel rijmen

Beginrijm = veel woorden van het gedicht beginnen met dezelfde letter

Klankrijm = Veel woorden in het gedicht hebben dezelfde klank

Oogrijm = Lijkt te rijmen, maar spreek je het hardop uit, dan rijmt het toch niet

Hij kijkt naar het licht
En ziet haar gezicht

1. eindrijm
2. beginrijm
3. klankrijm
4. oogrijm

De ochtend raakt je aan in licht
en nauwelijks merkbaar gapen

1. eindrijm
2. beginrijm
3. klankrijm
4. oogrijm

Liesje leerde lotje lopen

1. eindrijm
2. beginrijm
3. klankrijm
4. oogrijm

Ze spelen in een bandje
en geven elkaar een handje

1. eindrijm
2. beginrijm
3. klankrijm
4. oogrijm

rijmschema

aabb

abab

abba

limerick 

Er was eens een man uit Assen, a

die stond in de bosjes te plassen. a

Toen kwam er een spin, b

die beet er toen in. b

Had hij maar op moeten passen. a

Personages 

hoofdpersoon > belangrijkste figuur in het verhaal met een doel.

helpers > bijfiguren die helpen bij het doel

tegenstanders >  zitten de hoofdpersoon dwars

zijdelingen > spelen geen belangrijke rol in het verhaal

Pippi Lankous is dus:

1. hoofdpersoon
2. helper
3. tegenstander
4. zijdeling

Tommy en Annika zijn dus:

1. hoofdpersoon
2. helpers
3. tegenstander
4. zijdeling

Ontwikkeling van de hoofdpersoon

Hoofdpersonen maken dingen mee, waardoor ze veranderen. Dit noem je een ontwikkeling.

Karakter

Het innerlijk van de hoofdpersoon. Dit noem je ook wel karaktereigenschappen. Heeft veel invloed op het verhaal.

tijd 

Chronologisch > in volgorde van tijd

Niet-chronologisch > andere volgorde 

- terugblik/flashback (verhaal wordt onderbroken)

- terugverwijzing (verhaal wordt niet onderbroken)

- vooruitverwijzing (verhaal wordt niet onderbroken)

- tijdsprong 

- tijdverdichting (weinig woorden veel tijd)

- tijdvertraging (veel tijd weinig woorden)

Na alle ruzie nam mijn zus ontslag. Een impulsief besluit. Ze zou daar later nog veel spijt van krijgen.

1. terugverwijzing
2. vooruitverwijzing
3. tijdsprong
4. tijdverdichting.

Drie maanden lang wacht ik al op een telefoontje. Gelukkig belde hij net. Ik was benieuwd wat hij te zeggen had.

1. terugverwijzing
2. vooruitverwijzing
3. tijdvertraging
4. tijdverdichting

vertelde tijd vs verteltijd

vertelde tijd > tijd die in beslag wordt genomen door de gebeurtenissen in het verhaal. 

Verteltijd > leestijd, uitgedrukt in bladzijden.

Het boek heeft 756 bladzijdes.

1. vertelde tijd
2. verteltijd

Plaats

Waar het verhaal zich afspeelt. Kan snel wisselen. 

Open plekken

Stukjes tekst die vaag blijven en vragen bij je oproepen. 

De schrijver houdt informatie achter.

- Maken de lezer nieuwsgierig

- Maken het verhaal spannend 

Lees het onderstaande stukje

Het eerste wat ze zag was een bewegende schim. Onder de bomen, aan de rand van de wei, bewoog iets. Ze hoorde niets alarmerends – daar was het geluid van het kolkende water en de gierende wind te sterk voor – maar ze zag een donkere, ineengedoken gestalte die bewoog. De schim die net iets donkerder afstak tegen de duisternis van de nacht, kroop het dichte woud uit.

Vragen

Wie is ze?

Wie is de bewegende schim?

Wat is de bewegende schim van plan?