6V H4 Wereld par 4 tm 6

• Aardrijkskunde
• Voortgezet speciaal onderwijs

4.4 Aspecten van globalisering

Belangrijk proces achter de homogenisering van de wereldcultuur

Effect van hetrogenisering

Hierdoor groeit de wereldhandel sneller dan de productie

Hierdoor verandert het klassieke wereldsysteem

Reactie op het uiteenvallen van de bipolaire wereldorde na 1990

Reactie op globalisering

Blokvorming

Opdeling van de productieketen

Opkomst regionalisme

Amerikanisering

Vorming transnationale netwerken

Vorming nieuwe internationale arbeidsverdeling

Economische globalisering is een mondiaal proces.
Geef een argument voor OF tegen deze stelling.

Door welke ontwikkeling neemt de invloed van de nationale staat NIET af?

1. Besturen op grootstedelijk niveau
2. Opkomst van MNO's
3. Opkomst van supranationale organisaties
4. Blokvorming

Waarom lijkt hier sprake te zijn van protectionisme?

4.5 De ontwikkeling van het globaliseringsproces

Herhaling Domein Wereld

Stof 5v (par. 10, 11 en 12)

Hegemoniale Staat

Land dat de wereld domineert op economisch, militair, financieel en cultureel gebied. 

Hegemoniale staten

Europeanisering -> Imperialisme

1. Portugal/Spanje
2. Nederland --> Gouden Eeuw
   
3. Engeland
   
4. VS (sinds WOII)
   

Koloniën en imperialisme

Na WOII

• Europa verwoest
  
• Dekolonisatie
  
• Instorting Communisme 1989

VS: probeert controle te houden over cruciale gebieden, niet over veroverde gebieden. 

Na 1980/1990

Globalisering in de hoogste versnelling

Gekenmerkt door: 

• Internationale oriëntatie financiele markten
• internationalisering mno's en productieketens
• communicatie- en informatietechnologie
• (deregulering en liberalisering)

Na 1980/1990

Ruimtelijke gevolgen:

• Uitschuiving -> nieuwe internationale arbeidsverdeling
• Nieuwe afzetmarkten
• Doorschuiving (EPZ's)
• Fast en slow world -> Fragmentarische mondernisering

Globalisering in de toekomst

Global Shift

Gevolgen:

1. economisch: wereldorde verandert, arbeidsmarkten wereldwijd verbonden

2. politiek: machtscentrum verschuift naar Oost en Zuid-Azië

3. Geografisch: Nieuwe wereldkaart

4.6 De effecten van globalisering in gebieden

Herhaling Domein Wereld

Stof 5V (par. 11 en 12)

Lesdoel

• Kunnen uitleggen hoe globalisering leidt tot verbrokkeling en een steeds grotere kloof tussen de fast en slow world. 

Globalisering

Verschilt op schaalniveau

Fast vs. Slow world

Backwash-effecten: negatieve gevolgen van een (handels)relatie.

Spread-effecten: positieve gevolgen van een relatie. 

Elk gebied globaliseert op eigen tempo, mede door de aanwezigheid van backwash of spread-effecten. 

Voorbeeld: sub-Sahara Afrika

Mondiaal: slechte positie 

Regionaal: Noord en Zuid beter dan centrale deel. 

Door?

1. Positie in wereldeconomie

grondstofleverancier

Interessante gebieden voor westen haken een beetje aan in de wereldeconomie. 

2. Zwak bestuur

Na koloniale periode: grenzen trekken

Gevolg: conflicten

'failed states'

3. Liberalisering

Afhankelijk van internationale hulporganisaties

Voorwaarde lening: markt open stellen

-> goedkope buitenlandse producten verdringen lokale markt.

Blijft Afrika helemaal achter?

Angola, Nigeria, Gabon: inkomsten uit grondstoffen

Rwanda, Tanzania, Ghana, Ethiopië: stabiele regering

Alle landen: jonge beroepsbevolking