5.2 Europa gaat de wereld overheersen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

5.2 Europa gaat de wereld overheersen 

• Je kunt beschrijven hoe de overzeese handelscontacten van Europeanen uitgroeiden tot een imperium.
• Je kunt de belangrijkste oorzaken van het modern imperialisme noemen.

Leerdoelen

Van handelspost naar imperium 

• Tussen 1500-1650 ontstaat er een  wereldeconomie.  Er komt steeds meer handel tussen verschillende continenten. 
• Nieuwe zeeroutes worden ontdekt..... 
• gebieden worden gekoloniseerd 

          

open mij

open mij

boesjes

Een boesje is een schelpje. Nederlandse slavenhandelaren gingen met deze schelpjes naar Afrika. De boesjes waren een soort betaalmiddel om slaven mee te kopen. Kun jij op internet een afbeelding vinden van deze schelpjes? 

Economisch nut van koloniën

• Bevolking moet  produceren voor Europese markt

            koffie, katoen, tabak, thee, suiker, ivoor 

Amerika vestigingskolonie.

Europeanen begonnen daar plantages en de oorspronkelijke inwoners werden verdreven, onderworpen 

Afrika en Azië Exploitatiekolonie

Factorijen  gesticht aan de kust en vanuit daar  producten naar andere werelddelen.

factorij is een handelspost. 

Modern Imperialisme

• = Periode van 1800 - 1914
• Waarin Europese landen zoveel mogelijk koloniën veroveren
• Om een imperium (=wereldrijk) te vormen

'De industriële revolutie is een zegen voor de mensheid geweest'

mee eens

mee oneens

Wat zijn de oorzaken van het modern imperialisme?

Oorzaken modern imperialisme 

1.  Een kolonie was economisch voordelig: 

        - grondstoffen voor de Europese fabrieken

        - koloniën waren ideaal als afzetgebied

afzetgebied: gebied waar je producten kunt verkopen. 

Technologische voorsprong

2. Door de industriële revolutie konden koloniën makkelijker veroverd en bestuurd worden

- Stoomboot & stoomtrein 

- Telegraaf

- Moderne wapens

Oorzaken modern imperialisme 

3.  Nationalisme -> Een imperium zorgde voor macht en aanzien

Prestigestrijd: wie heeft het grootste en sterkste imperium. 

      

Oorzaken modern imperialisme 

• Europeanen geloofden dat hun superioriteit biologisch was
• 'Witte Europeanen zou beter zijn dan andere huidskleuren'

superioriteit denken het gevoel dat je meer waard bent dan een ander. Je eigen beschaving is beter dan de beschaving van Afrikanen en Aziaten  

Er was een nauw verband tussen de
industriële revolutie en de opkomst
van het modern imperialisme
Leg uit dat de industriële revolutie het modern imperialisme mogelijk maakte.

Waarom was een groot imperium in de 19e eeuw voordelig voor een Europees land? Sleep naar het plaatje.

Europese fabriekseigenaren hadden eenvoudig toegang tot afzetmarkt en grondstoffen

Europese werkgevers konden goedkoop arbeiders uit de koloniën halen

Het Europese land kreeg betere wapens en snellere verbindingen

Het gaf Europeanen het gevoeldat zij tot een belangrijk land behoorden

Begrippen uit deze les

• wereldeconomie
• vestigingskolonie
• exploitatiekolonie 
• factorijen
• imperium
• modern imperialisme
• afzetgebied
• superioriteits denken

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Superioriteitsdenken

• Christelijk geloof beter dan andere religies
• In de Verlichting geloofde men dat je de wereld kon verbeteren door logisch na te denken.

Superioriteitsdenken

• Europa had door wetenschap en technologie een voorsprong
• Europeanen zagen het als hun Taak om andere volken op te voeden en op hetzelfde niveau te brengen

Superioriteitsdenken

• Het gevoel dat je meer waard bent dan een ander; in het bijzonder de gedachte van veel 19e-eeuwse Europeanen dat hun beschaving beter was dan de beschaving van Afrikanen en Aziaten 

Superioriteitsdenken

• In de 19e eeuw geloofden vele Europeanen dat deze 'superioriteit' een biologische oorzaak had
• Witte mensen zouden van een beter ras zijn dan mensen met een andere huidskleur
• Voorbeeld van racisme