4.2 Keizers, koningen en heren HSX niet af

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

4.2 Keizers, koningen, heren

Deel 1

Herhaling 4.1: leven op het platteland 

De middeleeuwen loopt van...

1. 400 - 1500
2. 400 - 1000
3. 500 - 1500
4. 500 - 1000

Waarom gingen mensen op een domein wonen?

Een domein is Economisch systeem waarbij een heer de horigen in zijn gebied beschermde, in ruil voor herendiensten en een deel van de opbrengst van het land.

1. Juist
2. Onjuist

Horigen

1. Boeren met een eigen stukje land
2. Boeren die wonen en werken op land heer

Herendiensten zijn klusjes die een vrije boer moest doen voor de heer

1. Juist
2. Onjuist

Lesdoel

• Je kunt beschrijven hoe het Frankische Rijk ontstond.

Frankische Rijk

• Germaans volk
• Eind 5e eeuw --> Koning Clovis weet alle Franken te verenigen 
• Clovis verovert bijna heel Frankrijk 
• Vanaf dat moment (rond 500) --> Frankische Rijk 

Waardoor werd Clovis machtig?

• Goede legerleider --> wist veel vijanden te verslaan
  
• Was christelijk en werkte samen met de paus in Rome 
• De kerk kon Clovis helpen bij het bestuur
• Clovis kon de kerk helpen bij uitbreiden macht 

• Zo kreeg de kerk en de Frankische koningen meer macht

Hoogtepunt Frankische Rijk

• Rond 800 n.C. 
• Franken toen geleid door Karel de Grote 
• Werd tot keizer gekroond nadat hij de paus had geholpen 
• Karel breidde zijn rijk toen nog verder uit 

• Daar komt zijn bijnaam ook vandaan... 

Frankische Rijk 

= 

Het rijk van het Germaanse volk van de Franken, dat belangrijk was van de 6e tot en met de 9e eeuw.

Clovis was de eerste Frankische koning die zich bekeerde tot het christendom

1. Juist
2. Onjuist

Clovis werd machtig doordat...

1. Hij een goede legerleider was
2. Hij een goede relatie had met de kerk
3. A + B zijn juist

Clovis is benoemd tot keizer

1. Juist
2. Onjuist

Ten tijde van Karel de Grote was het Frankische Rijk op zijn hoogte punt

1. Juist
2. Onjuist

4.2 Keizers, koningen, heren

Deel 2

Deze les 

Vervolg uitleg 4.2: Keizers, koningen, heren

Zelfstandig aan het werk 

• Je kunt uitleggen hoe het leenstelsel werkte.

Leenstelsel:

= Systeem waarbij een heer stukken land aan leenmannen uitleende, in ruil voor hun trouw en steun.

Leenstelsel

Leenstelsel

Waarom was het leenstelsel nodig?

• Karel de Grote (en voorgangers) hadden leger nodig om grote gebieden te veroveren
• Er was geen geld om soldaten te kunnen huren
• Koningen kwamen aan soldaten door aan machtige mannen te vragen of ze de koning wilde steunen in tijden van oorlog, in ruil voor een stukje land. 

Leenmannen

• De mannen die de koning soldaten leverden kregen van de koning een stuk land in leen (> leenmannen)
  
  
• Zij besturen dit stuk land
• Moesten wel absolute trouw zweren aan leenheer (= Iemand die stukken land uitleende aan leenmannen in ruil voor hun trouw en steun)

Achterleenmannen

• De leenmannen beloonde zijn soldaten (ridders) ook door stuk grond te geven --> achterleenmannen van de koning
  
  
• De leenmannen + achterleenmannen vormen de adel
  (= Groep van mensen die verdedigen en besturen, die de baas zijn over domein(en) en die een titel hebben: bijvoorbeeld graaf of hertog)

• Je kunt uitleggen welk gevolg het leenstelsel had voor het bestuur in Europa.

Verandering na Karel de Grote

• KdG dood in 814
• Frankische Rijk viel uiteen door Frankische recht
• Bestuur verzwakt = gevolg van leenstelsel
• Waarom zou het leenstelsel het bestuur verzwakken?

• Aanvallen van buitenaf --> Vikingen, Hongaren

Zelfstandig aan het werk

Maak de opgaves van paragraaf 4.2