Hoofdstuk 10.1

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Welkom bij Nask

Klas 4 Kader-Mavo

Hoofdstuk 10.1 - Geluid maken en horen

Leerdoelen

Aan het einde kun je antwoord geven op deze vragen:

- Wat is geluid?

- Hoe kunnen we geluid horen?

- Hoe snel gaat geluid?

- Wat kunnen we nog meer met geluid?

Wat is geluid?

Geluid is een trilling

Geluidsbronnen zorgen dat de lucht gaat trillen.

De trllling gaat door de lucht naar jou oren.

Hoe komt geluid in je oor?

Er zijn 3 dingen nodig om geluid te horen:

1. Een geluidsbron
2. Een tussenstof
3. Een ontvanger

1. Geluidsbron

Dit maakt de trillingen

• Stembanden
• Muziekinstrumenten
• Bel
• Luidspreker / Speaker 

In een luidspreker zit een conus. Dit is een plaatje dat trilt. 

2. Tussenstof

Waar de trilling doorheen kan.

• Lucht
• Water
• Metalen

Sommige tussenstoffen geven geluid niet goed door: Isolators

• Ramen, muren, piepschuim, oordoppen

In de ruimte is geen tussenstof (vacuüm) -> Dus ook geen geluid

3. Ontvanger

Waar de trilling eindigt. 

• Microfoon
• Je oor

Hoe versterk je geluid?

Zonder elektriciteit -> Klankkast

Met elektriciteit -> Versterker + Luidspreker

Wat is geluid?

Welke 3 dingen heb je nodig om geluid te horen?

Wat is een microfoon?

1. Een geluidsbron
2. Een tussenstof
3. Een ontvanger

Welke uitspraak klopt?

Zonder tussenstof ....

1. Is het geluid sneller bij je oor
2. Is er ook geen geluidsbron
3. Komt het geluid nooit bij je oor
4. hoor je gewoon geluid

Wat gebeurt er als je meer tussenstoffen gebruikt?

1. Dan wordt het geluid harder
2. Dan wordt het geluid zachter
3. Dan gaat het geluid sneller
4. Dan hoor je het beter

Welk instrument heeft GEEN klankkast?

1. Piano
2. Gitaar
3. Viool
4. Trompet

Geluidssnelheid

Met de snelheid (v) en de tijd (t) kun je de afstand (s) tot de geluidsbron berekenen.

Elke tussenstof heeft zijn eigen snelheid (v). Dit staat in de BINAS.

s = v x t

Verschillende tussenstoffen

De snelheid van geluid door lucht is 343 m/s.

Als het geluid door andere tussenstoffen gaat, heeft het ook een andere snelheid. 

Zeewater = 1510 m/s

IJzer = 5100 m/s

Voorbeeld 1:

Je ziet een bliksem, maar hoort 4 seconden later pas het geluid. 

Hoeveel meter is de onweersbui bij je vandaan?

Gegeven:

v (lucht) = 343 m/s                    t = 4 s

Gevraagd:

s

Formule:

s = v x t

Berekening:

s = 343 x 4 = 1372 

Antwoord:

De onweersbui is 1372 meter bij je vandaan.

Echo - Sonar

Echo = Terugkaatsende geluidsgolven

Sonar = Systeem waarmee je afstand tot een voorwerp of prooi kan bepalen dankzij de echo.

Voorbeeld 2:

Een boot meet hoe diep de zee is. 

Het geluidssignaal (echo) doet er 6 seconde om terug bij de boot te zijn.

Hoe diep is de zee?

Gegeven:

v (zeewater) = 1510 m/s           t = 6 s

Formule:

s = v x t

Berekening:

s = 1510 x 6 = 9060

9060 : 2 = 4530

Antwoord:

De zee is 4530 meter diep. 

Echoscopie

Een beeld maken met behulp van teruggekaatst geluid.

In welke stof is de geluidssnelheid het grootst?

1. Lucht
2. Vacuüm
3. IJzer
4. Zeewater

Wat is een echo?

Hoe kouder de lucht, hoe ... het geluid.

1. sneller
2. harder
3. zachter
4. langzamer

Aan de slag

Maken:

Hoofdstuk 10.1