2.3 Werkwoord spelling voltooid deelwoord

• Nederlands
• MBO
• Studiejaar 1

2.3 Werkwoord spelling voltooid deelwoord

Deze les hoort bij

NuNederlands taalverzorging 2.3 voltooid deelwoord en tegenwoordig deelwoord (onvoltooid).

Leerdoel:

- Ik kan werkwoorden vervoegen in de tegenwoordige tijd, verleden en voltooide tijd.

- Ik weet het verschil tussen sterke en zwakke werkwoorden.

- Ik weet hoe ik een voltooid deelwoord als bijvoeglijknaamwoord moet spellen. 

Wat is een voltooid deelwoord?

- Het is een werkwoord in een zin.

- Ook hier moet je kijken of het zwak of sterk is.

- Een voltooid deelwoord vertelt dat iets klaar is of afgelopen. 

Hoe herken je een voltooid deelwoord in de zin? 

                                 1. Er staan ALTIJD twee werkwoorden in een zin. 

                                                Het hulpwerkwoord is altijd: zijn, hebben of worden.

                                             2. Begint vaak met ge, be, ont, ver, her

Ik HEB GEwerkt 

Ik BEN te laat GEkomen

Hij WERD netjes ONTvangen 

VOLTOOID DEELWOORD

van zwakke werkwoorden

Het voltooid deelwoord van zwakke werkwoorden vorm je meestal door ge- voor de stam te zetten en een -d of -t erachter.

PAS OP: eindigt de stam al op een -d of -t dan komt er GEEN extra -d of -t achter.

• Wat is het hele werkwoord?
  
• Haal '-en' van het werkwoord af
  
• De laatste medeklinker die overblijft zoek je op in 't ex fokschaap
• Staat de medeklinker wel in 't ex fokschaap? ik- vorm + t
• Staat de medeklinker niet in 't ex fokschaap? ik-vorm + d

VOLTOOID DEELWOORD

van zwakke werkwoorden

PAS OP: als het hele werkwoord al begint met ge-, be-, ont-, her of ver- hoef je er geen ge- meer voor te zetten.

VOORBEELD:

boffen	boff	geboft
piepen	piep	gepiept
wandelen	wandel	gewandeld
leven	lev	geleefd
vertellen	vertell	verteld
gebruiken	gebruik	gebruikt

Bij sterke werkwoorden eindigt het voltooid dw vaak op -en.

zwemmen - zwom - gezwommen

lopen - liep - gelopen

Alleen bij zwakke gaan we kijken of er een t of een d achterkomt! 

Stappenplan:

1. Kijk naar het hele werkwoord!!!

2. Haal dan -en eraf voor de stam

3. Kijk naar de laatste letter

4. Gebruik het 't ex fokschaap

5. Of maak het woord langer 

DUS: 

laatste letter staat in het kofschip: t 

laatste letter staat niet in het kofschip: d 

 

Wat is het verschil?

vergrote - vergrootte

bestede - besteedde

verbrede - verbreedde

Voorbeeldzinnen

• We kunnen de vergrote foto in de winkel afhalen.
• De fotograaf vergrootte onze foto van de bruiloft.
• Het bestede bedrag kun je declareren.
• De docent besteedde veel aandacht aan de werkwoordspelling.
• Het verbrede pad zag er goed uit.
• Gisteren verbreedde de tuinman het pad. 

Voltooid deelwoord bijvoeglijk gebruikt-> 

Schrijf het zo kort mogelijk!

Wat hij ... is dat je op tijd moet komen.

1. bedoelen
2. bedoeld
3. bedoelt
4. bedoeldt

De kerktoren is verlicht.
De _____ kerktoren.

Noteer het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.

Wat is het voltooid deelwoord van:
vrezen

1. gevreest
2. gevreesd

(Onthouden) goed wat er is verteld!

De kleding is zelf ontworpen.
De zelf _____ kleding.

Noteer het voltooid deelwoord als bijvoeglijk naamwoord.

Ik .. (winkelen) in de Intratuin.

1. winkelte
2. winkelde
3. winkeldde
4. winkelten

Wat is het voltooid deelwoord van:
bloeien

1. gebloeit
2. gebloeid

Hij ... (kruiden) de vis en bakte deze daarna goudbruin.

1. kruide
2. kruidde
3. kruidden
4. kruiden

Wat is het voltooid deelwoord van:
schaken

1. geschaakt
2. geschaakd

Fleur ... leuke projecten

1. ontwikkeld
2. ontwikkelt
3. ontwikkeldt
4. ontwikkelen

De barvrouw heeft de espressomachine grondig (reinigen)

1. gereigt
2. gereinigd
3. gereinigen
4. reinigen

Vanwege de storm is het vliegtuig op een andere luchthaven (landen)

1. geland
2. gelant
3. landen

De kinderen hebben op het strand een grote kuil (graven)

1. gegraven
2. gegraafd
3. gegraaft

Het (besteden)......... bedrag

1. besteede
2. besteedde
3. bestede

de (verkleden)............ artiest

1. verklede
2. verkleden
3. verkleedde

Aan de slag