Paragraaf 2.2 - Het leven in een Griekse stadstaat

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

2.2 Het leven in een Griekse stadstaat

Bladzijdes 32 t/m 34 tekstboek 

Leerdoelen:

• Je kan benoemen op wat voor wijze Griekenland geen geheel is.
•  Je kan het begrip 'poleis' koppelen aan het gebrek aan eenheid.
• Je kan in de Atheense democratie de ongelijkheid uitleggen.

Vraag van de paragraaf

Hoe leefden de Grieken?

Het oude Griekenland

Het Oude Griekenland was veel groter dan het huidige Griekenland.

Het land was geen geheel, maar bestond uit zelfstandige gebieden.

Oude Griekenland

• Rond 750 v.C. ontstonden in Griekenland steden.  
• In de dalen rondom de stad verbouwden de Grieken voedsel.
• Iedere stad besliste zelf hoe hij bestuurd werd.
• Ook besliste de stad zelf welke regels er golden.

Polis

Een stad met het land eromheen noemen we Polis (stadstaat). Poleis = meervoud van polis --> 1 polis, 2 poleis 

Er waren er ongeveer 700.

Ons woord politiek komt van het begrip polis.

Politiek = alles wat te maken heeft met het besturen van een land of stad.

Maken:

Opdracht 1 t/m 5 (Paragraaf 2.2) op bladzijde 22!

Griekse samenleving

• In de poleis bestond grote ongelijkheid tussen  mensen. 
  
  
• Burgerrecht bij de Grieken (Athene): Het lidmaatschap van een polis. Alleen volwassen vrije mannen die geen vreemdeling waren, hadden burgerrecht

Atheense democratie

In sommige Griekse stadstaten was een koning de baas.

In andere poleis hadden de rijken de macht.

Tot 508 v.C. was dat zo in Athene --> daarna democratie

Daarna bestuurde de gewone burgers de stad.

Zij namen besluiten in een volksvergadering.

Atheense democratie.

Het volk beslist.

Ongelijkheid

Grote verschillen tussen arm en rijk.

1. vrije mannen met burgerrecht (enige met stemrecht!)

2. vrije mannen zonder burgerrecht: werden vreemdelingen genoemd.

3. vrouwen: hadden bijna geen rechten, mochten niet meebesturen.

4. slaven: minste rechten, bezit van iemand anders --> heel normaal in die tijd 

burgerrecht: had je als je in Athene geboren was, man was en vrij was.

Burgers:

• Burgers moesten de stad verdedigen in tijden van oorlog. 
  
  
• In ruil hiervoor mochten ze meebeslissen over het bestuur van de polis. 
  
  
• Je moest dan wel je eigen harnas en wapens betalen, dit kon je eigenlijk alleen als je landeigenaar was. Later mochten ook arme boeren en handwerklieden meebeslissen. 

Maken:

Dagelijks leven

Veel Grieken leefden van de landbouw --> er werden graan, druiven en olijven verbouwd 

Weinig vruchtbare grond --> alleen in de bergdallen en rond de kust vruchtbare grond 

Hierdoor was handel erg belangrijk --> aardewerk, wijn en olijfolie werden verkocht en graan werd gekocht 

Griekse samenleving

• Mannen belangrijk → werken en nemen beslissingen in gezin en politiek.
• Vrouwen → blijven thuis (rijke gezinnen), houden toezicht op slaven en op het huishoudgeld. Arme vrouwen werken wel.
• Alleen jongens gaan naar school: rekenen, lezen en schrijven.
• Meisjes worden door hun moeders thuis voorbereid op het huwelijk: mochten vanaf hun 14e trouwen.
  

Godenverhalen en wetenschap

• Grieken waren nieuwsgierig en wilde overal een verklaring voor hebben. Deze vonden ze in godenverhalen, mythen.
• Ze dachten dat goden het leven van de mensen bepaalden. Priesters maakten offers om de goden tevreden te houden.
• De Griekse goden waren een grote familie en leken op de mensen. Ze werden verliefd of maakten ruzie. Maar ze leefden voor eeuwig.

Godenverhalen en wetenschap

• Vanaf 600 probeerden de Grieken met onderzoek en logisch nadenken erachter te komen waarom mensen bijvoorbeeld ziek werden.
• Het zoeken naar verklaringen en bewijzen door iets nauwkeurig te onderzoeken noemen we wetenschap.

Vraag van de paragraaf

Hoe leefden de Grieken?

Huiswerk 

Lezen paragraaf 2.2 Het leven in een Griekse stadstaat, tekstboek bladzijdes 32 t/m 34 
Maken van paragraaf 2.2 vraag 3 /m 10