Steden en Staten les 5 +6

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 1

Steden en Staten les 5

Deze les...

• nog een keer kijken naar gilden en ambachten
•  uitleg over stadsrechten en het bestuur van de stad.
• uitleg over het nieuwe werkboekje
• aan de slag met opdrachten uit het werkboekje
• aan de slag met een bouwopdracht

Aan het einde van deze les:

... Kun je uitleggen waarom steden stadsrechten wilden.

... kun je uitleggen wat stadsrechten

... wat stadsrechten zijn

... hoe het bestuur van een stad er vroeger uitzag.

Wat weten we nog: gilden

Wat weten we nog: ambachten

Minecraft; ter inspiratie

Binnenkant van het kasteel (hoeft niet)

Marktkraampjes

Markt met dieren

Links de smid, bovenin de woning

Rechts de bakker, bovenin de woning

Werkplaats van de smid

Werkplaats van de bakker

Eigen baas worden

• Een stad lag in een gebied waar een graaf de baas was.
• De steden werden steeds machtiger en rijker. 
• De burgers in steden wilden de baas zijn over hun eigen stad. 
• Ze vroegen de graaf om stadsrechten, zodat ze een stad mochten worden!

Stadsrechten

In 2021 heb je dus geen stadsrechten nodig om een stad te zijn. Maar wat hadden ze vroeger aan stadsrechten?

• Burgers mochten de stad besturen
• Burgers mochten een dikke muur met stadspoorten bouwen
• Bij eigen bestuur en een stadsmuur: dan pas een stad!

Carcassonne: de best bewaarde middeleeuwse stad (met stadsmuur) 

Voorbeeld voor Minecraft: indeling van je stad!

Stadsrechten... Klinkt goed!

Maar...

In ruil voor stadsrechten moest je wel belasting betalen aan de graaf en hem helpen wanneer hij in oorlog zat

Emmen

Coevorden

Emmen (56.500 inw.)

- Geen stadsrechten

- In 2021 wel een stad

Waarom Emmen wel een stad?

- Aantal inwoners

- Aantal vierkante kilometers

- Voorzieningen (bios, bieb, centrum enz. 

Coevorden (35.000 inw.)

- Stadsrechten

- Veel kleiner dan Emmen

Waarom Coevorden een stad?

- Stadsrechten gekregen in 1407

Stadsbestuur in een Middeleeuwse stad

De stad kreeg een eigen bestuur. Maar hoe zag dat eruit?

1. Schouten - De baas van de politieagenten (rakkers)

2. Schepenen- Rechters

3. Burgemeester 

Wat is niet waar over stadrechten?

1. Je mocht je eigen stad besturen
2. Je mocht een stadsmuur bouwen
3. Je hoefde geen belasting te betalen
4. Je moest deelnemen aan het leger van de graaf

Als iemand een straf moest krijgen, wie besliste daar dan over?

1. Rakkers
2. Burgemeester
3. Schouten
4. Schepenen

Aan de slag:

ga naar Teams --> tik het MenM team aan en tik op algemeen --> tik op bestanden en kopieer het boek De stad in de Middeleeuwen naar boeken op je iPad. 

Maak in een schrift, op papier, in Word de opdrachten op blz. 109

Lees blz. 110 en maak ook blz. 111

Lees blz. 112 en maak blz. 113

Lever een screenshot of foto van je gemaakte werk in via Teams.

Bouwopdrachten

Wat heb je tot nu toe af?

1. Kasteel/klooster/kruispunt (wegen/rivieren)
2. Markt 
3. Geldwisselkraam of bank
4. Werkplaatsen bakker en smid + woning
5. Boerderij aan een weg die naar de markt loopt

Bouwopdracht

- Bouw een stadsmuur met stadspoorten

- Denk aan de verdediging: boven op de muur kunnen lopen om te schieten, gaten in de muur waardoor je kon schieten en denk aan de hoogte van de muur!

- Bouw de muur ruim! Zorg dat je genoeg ruimte over hebt om binnen de muren verder te bouwen!