2.2 Duitsland valt uiteen

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Duitsland valt uiteen

 (1945-1961)

Leerdoel

Hoe en waardoor twee Duitse staten ontstonden.

Hoe West-Duitsland zich ontwikkelde tot 1961

Hoe Oost-Duitsland zich ontwikkelde tot 1961

Hoezeer beïnvloedde het ontstaan en het verloop van de Koude Oorlog de geschiedenis van Duitsland na de Tweede wereldoorlog.

wat weet je nog van koude oorlog?

Duitsland ligt in puin

Duitse steden liggen in puin, wegen en bruggen zijn vernietigd.

Vijf miljoen mannen waren gesneuveld.

Stunde Null 8 mei 1945

Verdeling van Duitsland

• Vier bezettingszones onder leiding van: Frankrijk, Engeland, de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten
  

• Ook Berlijn wordt in 4 zones verdeeld
  

• Reizen tussen bezettingszones is geen probleem

Berlijn is, net als Duitsland, verdeeld in 4 bezettingszones. Omdat Berlijn in de Sovjet-zone ligt, liggen de Berlijn-bezettingszones van Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten dus ook in de Sovjet-zone.

Wat is er hand?

• Stalin wil West-Berlijn toevoegen aan de Sovjet-zone

• Westelijke bezettingszones steeds meer één gebied

• Directe aanleiding: invoering van de D-Mark in westelijke bezettingszones

Heimatvertriebenen

Grote stroom van:

- terugkerende soldaten

- terugkerende slachtoffers van het naziregime

- 13 miljoen Duitse minderheden moesten vluchten

Trumandoctrine

de VS zou landen helpen die door het communisme werden bedreigd.

Containmentpolitiek

Marshallhulp

Europese eenwording

De VS gaf grootscheepse economische hulp onder de voorwaarde dat Europa meer zou gaan samenwerken.

De Blokkade van Berlijn

mei 1948 - juni 1949

Splitsing

• Gevolg: Blokkade van Berlijn door SU
• Door luchtbrug bewijst VS dat ze West-Europa zullen helpen 
• 1949: oprichting BRD (West) en DDR (Oost)
• BRD wordt parlementaire democratie --> bestuur via Bondsdag (parlement)

Wat gebeurt er?

• Stalin blokkeert alle aanvoerwegen naar West-Berlijn om zo de stad tot overgave te dwingen: Blokkade van Berlijn
  

• Het Westen gaat West-Berlijn via de lucht bevoorraden: de luchtbrug

• Een jaar lang landt er iedere 3 minuten een vliegtuig in West-Berlijn
  

• 
  

Stalin als vogelaar

Wat wil de tekenaar duidelijk maken?

Gebruik twee beeldelementen

Wat wil de tekenaar zeggen?
2 beeldelementen!

BRD

• Parlementaire democratie
• Nazi-partijen verboden
  
• Partijen konden enkel in de Bondsdag (het parlement) komen als ze minstens 5 procent van d stemmen kregen
  
• bondskanselier 1949-1963: Konrad Adenauer (CDU)

Splitsing

• Premier Adenauer wil BRD snel laten aansluiten met westen: wirtschaftswunder
• Gevolg: BRD wordt snel een rijk, westers land --> lid NAVO en EGKS

 Mede dankzij het Marshallplan groeide de economie in het Westen. In de Oostzone mocht de Marshallplan niet

 geaccepteerd worden: geen economische groei.

 

Wirtschaftswunder

Wirtschaftswunder

Snelle wederopbouw

werkloosheid verdween

Rijkste land van Europa

EGKS (1952) en NAVO (1949)

Westbindung

Adenauer wilde zo nauw mogelijk samenwerken met het westen.

Hereniging kon pas als het communisme verdween in Oost-Duitsland.

Hij erkende de DDR niet

Oprichting West-Duitsland (BRD) 

en 

Oost-Duitsland (DDR)

mei (BRD) en oktober (DDR) 1949

Oost-Duitsland

Leider:

Walter Ulbricht

leider van de communistische partij:

Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (SED)

Totalitaire communistische dictatuur

• Staatssicherheitsdienst (Stasi)
• Planeconomie
• Landbouwcollectivisatie
• Lid van Warschaupact en de Comecon

Oprichting van de Navo

• Opgericht in april 1949
  

• Noord-Atlantische Verdragsorganisatie (Engels: NATO)
  

• Oorspronkelijk militair bondgenootschap tussen Noord-Amerika en West-Europa tegen het communisme

• De NAVO bestaat nog steeds
  

IJzeren Gordijn (1947-1989)

Warschaupact (1955-1991)

NAVO (1949)

Leg uit dat door de oprichting van de NAVO en het Warschaupact blokvorming een feit was.

1953 Protesten

Het gaat slecht met de economie in de DDR

Arbeiders moeten harder gaan werken voor hetzelfde loon

Mensen komen in opstand

Stasi wordt uitgebreid

Oost

• DDR wordt totalitaire communistische dictatuur:
• Terreur via Staatssicherheitsdienst (Stasi)
• Planeconomie en collectivisatie 
• Eén leider: Walter Ulbricht 
• Daarnaast deelname aan Warschaupact en Comecon 
• 1953: demonstraties tegen regime --> Sovjet-Unie herstelt orde 
• Gevolg: groeiende macht Stasi

"Groene grens"

Honderdduizenden Oost-Duitsers trokken naar West-Duitsland

Daarom sloot Ulbricht de grens met West-Duitsland.

Maar de grens tussen Oost- en West-Berlijn moest van de SU open blijven.

Gevolg: drie miljoen mensen verlieten de DDR.

Muur

• Economische malaise en gebrek aan kansen in DDR
• Gevolg: burgers vluchten via Berlijn naar westen
• 1961: om leegloop te voorkomen wordt grens met West-Berlijn gesloten
• Start bouw Berlijnse Muur 
• VS grijpt niet in omdat het in Sovjet zone is

https: