Leerstof SO 6.1 t/m 6.4

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Leerstof SO 6.1 t/m 6.4

De Tweede Wereldoorlog

Wat te leren?

1. Lees de kopjes in de groene kolom een keertje door zodat je het verhaal snapt. 

2. Gebruik deze Lessonup om te leren (de Lessonup is samengesteld uit de gegeven lessen).

3. De begrippen uit namen uit het word-document (zie email) moet je kennen (die komen uit de lessen). 

 

Republiek van Weimar

De naam voor democratisch Duitland tot de machtsovername van Hitler. 

Kreeg twee crisissen te verduren (hyperinflatie 1923 en beurskrach 1929).

Tijd van veel rellen en weinig steun voor de overheid. 

Dolkstootlegende

Voor sommige Duitsers kwam het verlies van de Eerste Wereldoorlog niet door de soldaten, maar door het verraad van Joden en communisten (Dolkstootlegende).

De NSDAP en Hitler geloofden hier ook in. 

Verdrag van Versailles

Duitsland moest herstelbetalingen betalen.

Dit verdrag zorgde voor armoede en chaos in Duitsland. Alle Duitsers wilden van het verdrag af.

Hyperinflatie 

Duitsland ging om de herstelbetalingen te kunnen betalen geld bijdrukken.

Gevolg= Grote economische crisis in Duitsland en verzet tegen Weimar-overheid neemt toe.

Hitlers staatsgreep (1923)

Mislukte poging tot staatsgreep door Hitler ->  

16 NSDAP-leden en 4 Agenten dood.

Hitler werd veroordeeld tot 5 jaar celstraf maar werd na 13 maanden al vrijgelaten. 

Mein Kampf (1923)

Hitler schreef dit boek in de gevangenis. Hierin stonden bijvoorbeeld de:

• Dolkstootlegende  
• Verwerping Versailles
• Antisemitisme 

Nationaal Socialisme

• Tegen democratie
• Voor sterke leider
• Anticommunistisch
• Sterk nationalistisch
• Rassenleer
• Antisemitisch

Fascisme

• Tegen democratie
• Voor sterke leider
• Anticommunistisch
• Sterk nationalistisch

Adolf Hitler

Oostenrijkse, mislukte kunstenaar die radicaliseerde na de Eerste Wereldoorlog. Hij pleegde een

staatsgreep in 1923 en belandde in de gevangenis. Daar schreef hij een boek en langzamerhand kreeg hij

meer invloed. In 1933 nam hij de macht na de Rijksdagbrand over en hij werd de alleenheerser van

nazi-Duitsland.

Zijn titel was: Fuhrer (alleenheerser).

Arische ras

Volgens Hitler een mensenras dat afstamde van de

Germanen en superieur was aan Joden, Zigeuners,

Aziaten en Afrikanen. 

Een typische Ariër was blank,

had blond haar en was lang.

Joseph Goebbels en propaganda

Joseph Goebbels (minister van propaganda) zorgde ervoor dat Duitsers bijna niets anders zagen dan Nazipropaganda. 

Propaganda= bewust verspreidde informatie die eenzijdig of verzonnen is met als doel meningen beïnvloeden.

Hij gebruikte hiervoor de middelen op de volgende slide.

Radio

Goebbels bepaalde wat er op radio gezegd mocht worden. Daarnaast werden er speeches van Hitler afgespeeld en nazi-muziek.

Mein Kampf

Hitler's boek Mein Kampf werd aan miljoenen Duitsers verkocht en cadeau gedaan bij huwelijken door de Duitse staat.

Televisie

De televisie was recent uitgevonden en nog maar weinig mensen hadden er een. De mensen die er een hadden konden Hitler voor duizenden zien speechen.

Propangadaposters

Goebbels liet miljoenen posters drukken waarop de naziboodschap werd verspreid. Hitler werd afgebeeld als sterk leider en zijn vijanden werden vaak afgebeeld als zwak en als ongedierte. 

Bioscoop

De bios bestond als vanaf ca. 1910 en werd nu ingezet voor het laten zien van propagandafilms waarin Joden als ratten werden afgebeeld of waarin het Duitse volk als superieur werd afgebeeld.

Kranten

Goebbels bepaalde woord voor woord was journalisten in kranten moesten zeggen. Als ze daar niet naar luisterenden werden ze in de gevangenis of in een concentratiekamp gezet.

NSDAP

• Partij van Hitler
• Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei

Beloften:

1. Oplossen werkeloosheid

2. Verdrag van Versailles terugdraaien

3. Joden zijn schuld van crisis

Rijksdagbrand (februari 1933)

• Belangrijkste regeringsgebouw van Duitsland gaat in vlammen op
• Hitler gaf de communisten de schuld
• Onder druk van de nazi's nam het parlement een machtigingswet aan: Hitler kreeg onbeperkte macht

Wat is 'volkswoede' 

''De woede die door een grote massa mensen al of niet gewelddadig wordt geuit.''

Dus een zelfmoordaanslag door een eenling is geen teken van volkswoede. Zo'n aanslag kan wel gewelddadige volkswoede tot gevolg hebben.  

Volkswoede voor de kristallnacht

Oorzaken:

-Jarenlange propaganda en nepnieuws over Joden in Duitsland.

-De daardoor ontstane haat voor Joden.

Aanleiding/ excuus  over escalatie:

-Aanslag op Duitse ambassadeur in Parijs door Jood.

Kristallnacht

9 op 10 nov 1938

'Nacht van gebroken glas.''

-Honderden joden vermoord.

-900 synagogen vernield.

-Duizenden Joodse huizen vernield. 

Nazi-organisaties

1. De SS: lijfwacht Hitler
   --> elite organisatie
2. Hitler Jugend: jeugd
   --> soldaten in opleiding

1938 De Anschluss

In 1938 annexeert Hitler met behulp van Oostenrijkers Oostenrijk. Dit is nu onderdeel van Duitsland.

Appeasement: toegeven aan de eisen om erger te voorkomen (angst om een nieuwe oorlog)

1939 Inval Polen

• 1 september valt Hitler Polen binnen. Dit is het begin van de
  Tweede Wereldoorlog
• Het Duitse leger was modern en veroverde snel 

De Duitse inval

Op 10 mei 1940 viel Duitsland Nederland binnen

Nederland was onvoorbereid en slecht uitgerust

Na het bombardement van Rotterdam capituleerde Nederland

De regering en het koningshuis vluchtten naar Engeland

• Het ouderwetse, kleine leger van Nederland probeerde de inval bij de Afsluitdijk, de Grebbeberg en in de Peel tegen te houden. 
• Vier dagen lang vertraagden het Nederlandse leger de Duitse opmars naar Frankrijk.
  

Accommodatie

97% van de bevolking deed niets voor of tegen de Duitsers.

Leefden door alsof er niets aan de hand was.

Verzet

1 % van de bevolking deed mee aan verzet.

Soms gewapend maar meestal slechts het rondbrengen van illegale kranten

Collaboratie

2% van de bevolking.

Lid van NSB of SS.

Joden verraden.

Werken voor Duitsers

Vechten tegen Sovjet-Unie

Verraden van Joden

Ariërverklaring

Bestuursambtenaren, politie, medewerkers ministerie mochten op hun plaats blijven.

Behielden positie mits zij een ariërverklaring ondertekenden.

Daarin tekenden zij dat zij geen Jood waren. Bijna alle ambtenaren deden dit om hun baan te houden.

Vraag voor leerlingen: Hoeveel van de 200.000 Nederlandse ambtenaren ondertekende deze verklaring?

Arbeitseinsatz

Arbeitseinsatz: Gedwongen tewerk stelling in Duitsland ter vervanging van Duitse soldaten.

Vele Nederlanders duiken onder om deze tewerkstelling te ontwijken.