Thema 8 gedrag

Thema 8 gedrag
- Je hebt nodig je laptop.
- Log in bij lessonup.nl
- Leg je aantekeningenschrift op tafel. 
1 / 52
volgende
Slide 1: Tekstslide
BiologieMiddelbare schoolvmbo t, mavoLeerjaar 3

In deze les zitten 52 slides, met interactieve quiz, tekstslides en 12 videos.

time-iconLesduur is: 45 min

Onderdelen in deze les

Thema 8 gedrag
- Je hebt nodig je laptop.
- Log in bij lessonup.nl
- Leg je aantekeningenschrift op tafel. 

Slide 1 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Leerdoelen
  • Je kunt beschrijven wat gedrag is en hoe biologen gedrag bestuderen.

Slide 2 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Gedrag
  • Alles wat mensen en dieren doen is gedrag.
    Bijv. Lachen, slapen, eten, dansen, schreeuwen enz.

  • Gedrag van organisme bestaat uit handelingen die met elkaar samenhangen. 
  • Als gedrag bestaat uit een serie handelingen in een vaste volgorde, spreek je van een gedragsketen.

Slide 3 - Tekstslide

Gedrag is in essentie alles wat dieren en mensen doen. Of het nu dansen is, schreeuwen, eten of slapen. Dit is allemaal gedrag.

En gedrag bestaat uit verschillende handelingen. Denk aan eten, je moet het vinden, voorbereiden op eten en afruimen als je klaar bent.
Hoe wordt gedrag veroorzaakt?
Prikkel  -------> Respons
handelingen

Slide 4 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Ethologie (studie naar gedrag)
Met de studie naar gedrag maak je een lijst met handelingen (ethogram)  > Let daarbij goed op feiten en meningen!
Protocol

Slide 5 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Observatie en interpretatie
Observatie: Feitelijk gedrag wat je ziet.

Interpretatie: Je mening waarom je denkt dat
gedrag vertoond wordt.

Slide 6 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Gedragsketen
Gedrag bestaat vaak uit meerdere handelingen. Wat doet de Gentoo penguin hieronder allemaal om uiteindelijk een vrouwtje te versieren?

Slide 7 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Baltsgedrag
Een gedragsketen om een ander te versieren (paringsgedrag)

Slide 8 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 9 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Gedragsketen

Slide 10 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Hoe heet de studie naar gedrag?
A
Ecologie
B
Proctologie
C
Pathologie
D
Ethologie

Slide 11 - Quizvraag

Deze slide heeft geen instructies

Huiswerk: 
LZ 8.1
MK 8.1 Opdr. 1 t/m 3, 5 t/m 7

Slide 12 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Thema 8 gedrag
- Je hebt nodig je laptop.
- Log in bij lessonup.nl
- Leg je aantekeningenschrift op tafel. 

Slide 13 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

8.2: Oorzaken van gedrag
Je kunt beschrijven waardoor gedrag wordt  veroorzaakt en hierbij sleutelprikkels en supranormale prikkels onderscheiden. 

Slide 14 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

van prikkel tot respons

Slide 15 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Gedrag ontstaat als respons op een prikkel
Prikkel
Intern
Extern
Gedrag
Handelingen
Respons

Slide 16 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Prikkels
Prikkels: Alle veranderingen in je omgeving waar je op kan reageren. 

- Inwendige prikkels
- Uitwendige prikkels 

Slide 17 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

3

Slide 18 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Sleutelprikkel
Sleutelprikkel is een prikkel die altijd een bepaalde reactie veroorzaakt.
De rode vlek op de snavel is bijvoorbeeld de sleutelprikkel voor het pikgedrag van de jongen (als er een motivatie is).
De respons (reactie) op  een sleutelprikkel is aangeboren.


Slide 19 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

VOORBEELD:  
een volledig 
rode snavel  
bij meeuwen
Een supranormaleprikkel is een prikkel die een sterker gedrag veroorzaakt dan de normale sleutelprikkel.

Slide 20 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Supranormale prikkels


Overdreven eigenschappen = gebruik maken van supranormale prikkels

Slide 21 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

                 Huiswerk: 
LZ 8.2
                                MK 8.2 Opdr. 1 t/m 3, 5 t/m 7

Slide 22 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

8.3 Aangeboren en aangeleerd gedrag
  •  Je kunt de factoren noemen waardoor gedrag wordt bepaald.
  • Je kunt verschillende vormen van leren beschrijven.

Slide 23 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aangeboren gedrag
  • Baby's en jonge dieren kunnen meteen nadat ze geboren zijn melk zuigen. Dit is aangeboren gedrag.

  • Dankzij aangeboren gedrag kunnen jonge dieren meteen na de geboorte overleven.
  • Aangeboren gedrag is gedrag wat je niet hoeft te leren. (instict)

Slide 24 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Aangeleerd gedrag:

Gedrag dat ontstaat door te leren. 
Er zijn 4 verschillende vormen van leren.

Slide 25 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 26 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 27 - Video

Deze slide heeft geen instructies

1. Inprenting
Bij inprenting leren dieren alleen iets in een bepaalde korte periode van hun leven. (Gevoelige periode)

Voorbeelden van inprenting:
Herkennen van moeder 

Slide 28 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 29 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Slide 30 - Video

Deze slide heeft geen instructies

2.Trial and error
Trial and error wordt ook wel proefondervindelijk leren genoemd.
Proberen tot het werkt.
Bijv. een doolhof of leren fietsen.

Slide 31 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

3. Conditionering:
Gedrag dat door straffen of belonen wordt aangeleerd. 

Slide 32 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 33 - Video

Deze slide heeft geen instructies

4. Gewenning
Afleren van een reactie op een prikkel, door de prikkel vaak te herhalen. 
Bijv. bij het trainen van politiepaarden. De prikkel is er nog maar de motivatie (angst)niet. 

Slide 34 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 35 - Video

Deze slide heeft geen instructies

                 Huiswerk: 
LZ 8.3
                                MK 8.3 Opdr. 1 - 2, 4 t/m 7

Slide 36 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

8.4 Sociaal gedrag
  • Je kunt verschillende typen sociaal gedrag onderscheiden. Sociaal gedrag = Gedrag van soortgenoten t.o.v. elkaar.

Slide 37 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Paringsgedrag
Paringsgedrag (balts) bestaat uit een aantal handelingen die een gedragsketen vormen.

Paringsgedrag is bedoeld om een partner aan te trekken en om de motivatie voor de paring te vergroten.

Slide 38 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

0

Slide 39 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Territoriumgedrag
Territoriumgedrag = gedrag om het territorium te markeren en te verdedigen tegen indringers

- Dreiggedrag = bedoeld om indringers te verjagen
- Imponeergedrag = dier maakt zich zo 
groot en indrukwekkend mogelijk

Slide 40 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 41 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Broedzorg
Broedzorg = Het verzorgen van eieren en jongen.
Dit is vaak een combinatie van voedingsgedrag en verzorgingsgedrag

Slide 42 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 43 - Video

Deze slide heeft geen instructies

                 Huiswerk: 
LZ 8.4
                                MK 8.4 Opdr. 1 - 2, 4 t/m 7

Slide 44 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

8.5 Taakverdeling
 Je kunt de functie van taakverdeling binnen een groep soortgenoten beschrijven en verschillende typen taakverdeling onderscheiden.

Slide 45 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Rangorde
  • In sociale groepen bestaan rangorden. De plaats van een dier in de groep = rangorde
  • Het zorgt ervoor dat een groep kan overleven. Het voorkomt conflicten.
  • De rangorde kan door dominantie of leeftijd bepaalde worden. 

Slide 46 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Slide 47 - Video

Deze slide heeft geen instructies

Taakverdeling
Taakverdeling: sommige dieren vertonen ander gedrag dan hun soortgenoten.

Slide 48 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Taakverdeling binnen groepen
  • op wacht staan
  • voedsel zoeken
  • op de kinderen passen
Bij een taakverdeling is het belangrijk dat iedereen zich aan de regels houdt. Vergroot de kans op overleven. 

Slide 49 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Taakverdeling bijen

Slide 50 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

                 Huiswerk: 
LZ 8.5
                                MK 8.5 Opdr. 1 t/m 3, 5 t/m 9

Slide 51 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies

Proefwerk Thema 8.1 t/m 8.5
Dinsdag 20 mei 

Slide 52 - Tekstslide

Deze slide heeft geen instructies